بانک کشاورزی

اولین جلسه مجمع عمومی بانک فلاحتی و صنعتی ایران

در ۲۱ خرداد ۱۳۱۲ مجلس شورای ملی رأی داد که «بانک فلاحتی و صنعتی» مستقل از بانک ملی و با سرمایه دو میلیون تومانی تأسیس شود. برای تأمین بخشی از سرمایه، تمامی دارایی منقول و منقول بانک ایران به بانک فلاحتی و صنعتی داده شد.[4]بانک ایران همان بانک استقراضی روسیه بود که پس از روی کار آمدن نظام کمونیستی در روسیه، به مالکیت دولت ایران واگذار شده بود.

در ۲۶ شهریور ۱۳۱۲ علی‌اکبر داور وزیر مالیه شد و نخستین گام مهمی که برداشت، فروش املاک دولتی (خالصه‌جات) بود که بخش بزرگی از زمین‌های کشاورزی ایران را تشکیل می‌داد تا با واگذاری این زمین‌ها به بخش خصوصی، کشاورزی توسعه یابد. برای کمک به توسعه کشاورزی، پنج میلیون تومان از درآمد به دست آمده از فروش املاک خالصه همراه با دو میلیون تومان از صندوق تقاعد (بازنشستگی) به عنوان امانت (سپرده) ده ساله در بانک صنعتی فلاحتی گذاشته می‌شد.[5]

بنا بر لایحه‌ای که داور در هفدهم دی ۱۳۱۲ برای فروش املاک خالصه از تصویب مجلس شورای ملی گذراند، بانک صناعتی فلاحتی نه برای کمک مالی به کشاورزان بلکه برای برنامه‌های توسعه یا بهبود کشاورزی می‌بایست وام دهد؛ بنابراین برنامه‌های افزایش صادرات کشاورزی و محصولاتی چون پنبه، چای، چغندر، پسته، بادام، کنف، نیل، روناس و ابریشم در این مصوبه قید شدند که در آن زمان دستاوردی بیشتری داشت و همچنین اصلاح نژادی دامها و صنایع فراوری محصولات دامی، لایروبی قنوات و اصلاح امور آبیاری. دریافت کنندگان وام ملزم بودند مطابق برنامه‌ای عمل کنند که اداره کل فلاحت برای آبادی و بهبود محصولات کشاورزی تدوین می‌کرد.[5]

در سال ۱۳۱۸ دولت وقت مجدداً لازم دید که تغییراتی قانونی با تسهیلات بیشتر برای تأمین نیازهای کشاورزان جامعه ایجاد کند، حاصل آنکه منابع مالی بانک تقویت شد، اساسنامه بانک تغییر یافت و از آن پس «بانک کشاورزی و پیشه و هنر ایران» نامیده شد.

در سال ۱۳۲۲ به موازات پایان جنگ جهانی دوم ضرورت تسهیلات مناسب‌تر در بخش کشاورزی پیش آمد، لذا مسئولان وقت تغییراتی قانونی در منابع مالی بانک و آیین‌نامه‌های آن دادند. این بار مسئولیت وابسته به (پیشه و هنر) از دوش بانک برداشته شد و نام بانک هم به «بانک کشاورزی ایران» تغییر یافت. اگرچه، ضرورت کمک‌های کوچک اعتباری در پیشبرد صنایع دستی روستایی همچنان در حیطه کار بانک بود.

در این دوره، مهندسان ایرانی ساختمان مرکزی برای بانک کشاورزی ساختند که ساخت آن سه سال طول کشید (ساختمان مرکزی سابق).

سال‌های ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۳ دوران شروع و پیشبرد قانون اصلاحات ارضی در کشور بود. در اجرای مرحله دوم قانون مذکور، کشاورزان کشور برای مکانیزه کردن و آبیاری اراضی (تهیه تراکتور و ماشینهای کشاورزی، حفر چاه‌های عمیق و نیمه عمیق و نصب موتورهای لازم) نیاز مبرم به پول داشتند لذا مسئولیت بانک بسیار سنگین شد و کمک‌های اعتباری در بخش کشاورزی نیز کافی نبود.

قوانین جدید در سال ۱۳۴۲ رسمیت یافت و نام بانک هم بنابر مسئولیت جدید به «بانک اعتبارات کشاورزی و عمران روستایی ایران» تغییر کرد. با تأسیس صندوق توسعه کشاورزی ایران در سال ۱۳۴۵، نام بانک نیز به بانک کشاورزی تغییر یافت.

در سال ۱۳۴۸ قوانین جدیدی برای پیشبرد شرکت‌های تعاونی وابسته به بخش کشاورزی وضع شد و در نتیجه باز هم نام بانک مادر با توجه به مسئولیت‌های جدید تغییر کرد و به نام «بانک تعاون کشاورزی ایران» شناخته شد. مسئولیت صندوق توسعه کشاورزی هم در سال ۱۳۵۲ با تغییر مقررات و آیین‌نامه‌ها توسعه پذیرفت و به نام «بانک توسعه کشاورزی ایران» خوانده شد.

• ادغام دو بانک تعاون کشاورزی ایران و بانک توسعه کشاورزی

بانک کشاورزی به موجب مصوبه ۲۹ آذر ۱۳۵۸مجمع عمومی بانک‌ها با اجازه حاصل از ماده ۱۷ لایحه قانونی اداره امور بانک‌ها از ادغام بانک‌های تعاون کشاورزی ایران و توسعه کشاورزی ایران تشکیل شد.[6] طبق قانون ملی شدن بانک‌ها، لایحه قانونی اداره امور بانک‌ها و مقررات مندرج در اساسنامه، بانک کشاورزی در تمام موارد جانشین بانک‌های مذکور شد.[7]

بانک کشاورزی توسط وزارت خزانه‌داری آمریکا در ۸ اکتبر ۲۰۲۰ همراه با ۱۷ بانک دیگر در ایران تحریم شده و در لیست سیاه قرار گرفت.[8][9]

بانک کشاورزی به دلیل عملکرد مناسب در اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی به ویژه تسهیلات پرداختی به صنایع کوچک و متوسط، از سوی اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور مورد تقدیر قرار گرفت. این بانک به منظور همراهی با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، حمایت از تولید و مساعدت به بدهکاران، کلیه جرائم دیرکرد تسهیلات را مشروط به تسویه نقدی بدهی تا پایان سال ۱۳۹۵ مورد بخشودگی قرار داد.[10]

• اجرای موفق عاملیت خرید تضمینی ۱۱٫۵ میلیون تن گندم
• تأمین و واریز ۱۴۷ هزار میلیارد ریال بهای گندم خریداری شده به حساب گندم کاران در سال ۱۳۹۵
• افزایش خوداتکائی بانک کشاورزی از ۴۶درصد به ۹۶ درصد
• بازگشت عاملیت خرید تضمینی گندم به بانک کشاورزی پس از ده سال وقفه
• رتبه اول در عملکرد شاخص‌های عمومی وزارت امور اقتصادی و دارایی
• ۴٫۵ برابر شدن سرمایه بانک کشاورزی از سال ۹۲
• ۹۱ هزار میلیارد ریال در سال ۹۶ با میزان کفایت سرمایه ۱۴٫۷
• خرید تضمینی ۸٫۹ میلیون تن گندم به ارزش ۱۱۶ هزار میلیارد ریال
• خرید تضمینی ۱۸۱ هزار تن کلزا به ارزش ۴۸۴۷ میلیارد ریال
• پوشش بیمه‌ای ۲۸۲ میلیون قطعه طیور، ۱٫۵ میلیون راس دام
• پوشش بیمه‌ای ۸۷۶ هزار هکتار مزارع پرورش آبزیان، انواع محصولات باغی، زراعی، منابع طبیعی و تنه درختان
• صفر کردن اضافه برداشت در پایان سال ۹۵

بانک کشاورزی از سوی نشریه بین‌المللی TheBankerارگان بانکی مؤسسه تایمز مالی (FinancialTimes) برای چهارمین سال متوالی، به عنوان بانک برتر جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۰۶ میلادی معرفی شد. به گزارش روابط عمومی بانک کشاورزی، در آخرین بررسی‌های به عمل آمده از سوی مؤسسه بین‌المللی TheBanker که امسال در ۱۳۸ کشور انجام شد، بانک کشاورزی جمهوری اسلامی ایران در نظام بانکی کشور به عنوان بانک برتر در سال ۲۰۰۶ میلادی معرفی شد. این گزارش می‌افزاید: مؤسسه مذکور بر اساس شاخص‌های تخصصی کمی نظیر:بازده سرمایه، بازده دارایی، سودآوری، رشد سود، نسبت هزینه‌ها به درآمدها، نسبت سود به متوسط سرمایه، رشد دارایی‌ها و بعضی شاخص‌های کیفی نظیر توسعه فناوری، کیفیت خدمات و … هرساله بانک‌ها را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و برترین‌ها را در سطح جهانی، منطقه‌ای و کشوری معرفی می‌کند که بر اساس این ارزیابی درسال۲۰۰۶ میلادی، بانک کشاورزی مانند ۳ سال گذشته به عنوان بانک برتر جمهوری اسلامی ایران معرفی شد. قابل ذکر است که این نشریه از سال ۱۳۰۵ هجری شمسی برابر با سال ۱۹۲۶ میلادی سالانه بانک‌های مختلف جهان را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. بانک کشاورزی رتبه برتر جشنواره پاسخگویی و خدمت‌رسانی را به خود اختصاص داد در سومین جشنواره خدمت‌رسانی و پاسخگویی که عرصه رقابت داوطلبانه دستگاه‌های دولتی در خدمت‌رسانی با قضاوت مردم است از بین ۱۳۷ دستگاه دولتی، ۴۰ دستگاه داوطلب ارزیابی و سنجش شدند؛ که در این میان و در بین دستگاه‌های تابعه، بانک کشاورزی و شرکت پخش و پالایش و فراورده‌های نفتی رتبه برتر جشنواره را به خود اختصاص دادند.

در آخرین ارزیابی به عمل آمده از سوی مؤسسه بین‌المللی TheBanker که امسال در ۱۳۸ کشور انجام شد، بانک کشاورزی جمهوری اسلامی ایران برای سومین سال پیاپی در نظام بانکی کشور به عنوان بانک برتر در سال ۲۰۰۵ میلادی معرفی شد. این گزارش می‌افزاید: مؤسسه مذکور بر اساس شاخص‌های تخصصی کمی نظیر: بازده سرمایه، بازده دارایی، سودآوری، رشد سود، نسبت هزینه‌ها به درآمدها، نسبت سود به متوسط سرمایه، رشد دارایی‌ها و بعضی شاخص‌های کیفی نظیر توسعه فناوری، کیفیت خدمات و … هرساله بانک‌ها را مورد ارزیابی قرار داده و برترین‌ها را در سطح جهانی، منطقه‌ای و کشوری معرفی می‌نماید که بر اساس این ارزیابی درسال۲۰۰۵ میلادی، بانک کشاورزی همانند دو سال گذشته به عنوان بانک سال جمهوری اسلامی ایران معرفی شد.

در آخرین بررسی‌های به عمل آمده از سوی نشریه بین‌المللی EUROMONEY، بانک کشاورزی جمهوری اسلامی ایران، برای اولین بار بر اساس شاخصهای علمی این نشریه مورد ارزیابی قرار گرفته و درنظام بانکی کشور به عنوان بانک برتر در سال ۲۰۰۵ میلادی معرفی شد. نشریه مذکور بر اساس شاخص‌های بانکداری خرد نظیر: سهم بازار سپرده‌ها، سهم بازار تأمین مالی مشتریان به استثنای کارت‌های اعتباری، سهم بازار تأمین مالی کارت‌های اعتباری، تعداد محصولات و خدمات ارائه شده در سطح خرد، بهره‌وری هر کارمند، تعداد مشتریان الکترونیکی و سهم آنان از کل پایگاه مشتریان خرده فروشی، بازده حقوق صاحبان سهام و سودآوری و برخی اطلاعات تجاری قابل اندازه‌گیری نظیر: کل دارایی‌ها، کل درآمدهای عملیاتی، کل سود خالص، نسبت بازده دارایی‌ها، نسبت بازده حقوق صاحبان سهام، نسبت کفایت سرمایه، ناخالص دارایی‌های غیر عملیاتی و … هرساله بانک‌ها را مورد ارزیابی قرار داده و برترین‌ها را در سطح جهانی، منطقه‌ای و کشوری معرفی می‌نماید که بر اساس این ارزیابی درسال۲۰۰۵ میلادی، بانک کشاورزی به عنوان بانک برتر جمهوری اسلامی ایران معرفی شد.

در راستای ارتقا ارائه خدمات به مشتریان و ارزش‌آفرینی آنان و با عنایت به اینکه سیستم مدیریت کیفیت (ISO 9001:2000) توأم با دیدگاه فرایند گرایی، مشتری محوری و بهبود مستمر بوده و وسیله‌ای برای رسیدن به اهداف عالی سازمان در خصوص کیفیت می‌باشد. بانک کشاورزی از سوی شرکت D.Q.S آلمان که اولین سازمان گواهی دهنده سیستم‌های مدیریت کیفیت است، موفق به استقرار سیستم مدیریت کیفیت در بانک و اخذ گواهینامه ISO 9001 سری ۲۰۰۰ شد.

بانک کشاورزی در سال ۱۳۸۳ به منظور توسعه خدمات‌رسانی در بازار ارز و طلا اقدام به تأسیس "شرکت خدمات ارزی و صرافی مهر (سهامی خاص)" کرد. این صرافی که دارای مجوز رسمی از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران است، سعی کرده درخلال این سال‌ها خدمات خود را با شناخت نیازها و انتظارات خاص مشتریان، هماهنگ کرده و در جهت ارتقاء کیفیت آن کوشا باشد. در حال حاضر صرافی مهر به پشتوانه توان فنی و تخصصی بانک کشاورزی در امور ارزی بین‌المللی به طیف وسیعی از بخش‌های اقتصادی کشور از جمله نفت و انرژی، خدمات بازرگانی، صنعت و کشاورزی خدمات ارائه می‌کند.

• خرید و فروش انواع ارز
• صدور انواع حواله‌های ارزی به اکثر نقاط جهان
• خرید ارز صادراتی یا ورود ارز به ایران
• فروش انواع سکه بهار آزادی و مسکوکات نقره
• ارائه خدمات مشاوره‌ای

شرکت کارگزاری بانک کشاورزی (سهامی خاص) در تاریخ ۲۱/۱۲/۱۳۷۲ تحت شماره ۱۰۳۶۹۷ در اداره ثبت شرکت‌ها و مالکیت تهران به ثبت رسیده‌است. هدف از تأسیس این شرکت به موجب ماده (۲) اساسنامه عبارت از خرید و فروش سهام اوراق پذیرفته شده در سازمان بورس تهران، پذیره‌نویسی اوراق سهام و … می‌باشد.

در برنامه توسعه اقتصادی کشور، کشاورزی به عنوان محور اصلی مورد توجه قرار گرفته‌است. در این راستا و با توجه به محدودیت آب و خاک، برنامه‌ریزی جهت توسعه این منابع و استفاده بهینه از این نعمت خدادادی از اهمیت خاصی برخوردار است. بانک کشاورزی که تنها بانک تخصصی در بخش کشاورزی و تأمین‌کننده اصلی اعتبارات برای توسعه کشاورزی در کشور است به منظور پیشگامی برای ایجاد اعتماد در جلب سرمایه‌های بخش خصوصی و هدایت صحیح آنها، جهت دهی اعتبارات بانکی و استفاده بهینه از منابع یادشده و همچنین به‌کارگیری تکنیک و روش‌های پیشرفته در نهایت سرعت بخشیدن به این‌گونه برنامه‌ها، اقدام به تأسیس شرکت توسعه و عمران اراضی کشاورزی (بانک زمین) در قالب سرمایه‌گذاری مستقیم کرده‌است.

امروزه تداوم فعالیت بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری، شرکت‌های بیمه و سایر سازمان‌های بزرگ خدماتی، تجاری و صنعتی به ویژه در صورت دارا بودن شعب و واحدهای وابسته متعدد، مستلزم بهره‌گیری از پیشرفته‌ترین فناوری‌های رایانه ای و شبکه‌های ارتباطی و سامانه‌های یکپارچه است. شرکت گسترش فناوری‌های نوین کشاورز (سهامی خاص) بدواً با نام شرکت مهرگستر الکترونیک کشاورز در تاریخ ۲۰/۵/۱۳۸۷ تحت شماره ۳۳۱۱۸۹ در اداره ثبت شرکت‌ها و مؤسسات غیر تجاری تهران به ثبت رسیده و مورخ ۲۷/۵/۱۳۸۸ نام شرکت به گسترش فناوری‌های نوین کشاورز تغییر یافت.