بانک تجارت

ساختمان بانک شاهی که اکنون به عنوان موزه بانک تجارت استفاده میشود.

بانک جدید شرق، اولین بانک ایران به شیوه امروزی بود، که در سال ۱۲۶۶ در شمال شرقی میدان توپخانه تهران و در محل فعلی موزه بانک تجارت، فعالیت خود را آغاز کرد؛ گرچه فعالیت این بانک بیش از یک سال طول نکشید و تمامی امتیازات خود را به بانک شاهی واگذار کرد، ولی این حرکت، پایه بانکداری نوین را در ایران بنا نهاد. در حقیقت می‌توان گفت بانک شاهی ایران که بعدها به بانک تجارت تغییر نام داد، به عنوان نخستین بانک ایران می‌باشد.

تا قبل از انقلاب ۱۳۵۷، از ۳۶ بانک فعال در کشور ۸ بانک دارای مالکیت دولتی، ۱۶ بانک دارای مالکیت خصوصی ایرانی و ۱۲ بانک دارای مالکیت مختلط ایرانی و خارجی بودند. پس از انقلاب ۱۳۵۷ در تاریخ ۱۷ خردادماه ۱۳۵۸ شورای انقلاب، بانک‌های کشور را ملی اعلام کردو برخی از بانک‌ها در یکدیگر ادغام شدند.

بانک تجارت به موجب مصوبه مورخ ۱۳۵۸/۰۷/۲۵ مجمع عمومی بانک‌ها مصوب مهرماه سال ۱۳۵۸ شمسی از ادغام ۱۲ بانک تجاری داخلی و مشترک داخلی – خارجی، تحت عناوین، بانک ایران و انگلیس، بانک بین‌المللی ایران و ژاپن، بانک تجارتی ایران و هلند، بانک ایران و خاورمیانه، بانک اعتبارات ایران، بانک بازرگانی ایران، بانک ایرانشهر، بانک صنایع ایران، بانک شهریار، بانک ایرانیان، بانک کار با سرمایه ای بالغ بر ۳۹ میلیارد ریال در تاریخ ۱۳۵۸/۰۹/۲۹ تأسیس و در قالب شرکت سهامی خاص با مالکیت دولت جمهوری اسلامی ایران نزد اداره کل ثبت شرکت‌ها و موسسات تجاری تهران به ثبت رسید و سپس در سال ۱۳۶۰ شمسی هم بانک ایران و روس نیز به آن ملحق گردید.

باابلاغ سیاست‌های اصل۴۴ قانون اساسی فصل جدیدی برای نهادهای دولتی شروع شد و واگذاری تعدادی از سهام بانک تجارت دردستورکار سازمان خصوصی‌سازی قرارگرفت؛ در راستای اجرای سیاست‌های دولت این بانک از سهامی خاص به سهامی عام تغییر ماهیت داد و در پی آن نماد بانک تجارت در تالار بورس اوراق بهادار تهران گشایش یافت که در سال ۱۳۸۸شمسی سهام بانک تجارت به دولت جمهوری اسلامی ایران، سازمان بیمه سلامت ایران، سهام عدالت، بانک کشاورزی، سازمان خصوصی‌سازی، شرکت تدبیرگران کارکنان بانک تجارت و … عرضه شد؛ هم‌اکنون بخشی از سهام این بانک، در بازار سرمایه و بورس اوراق بهادار معامله می‌شود.

اکثر کارشناسان و اقتصاددانان معتقدند که با واگذاری سهام بانک تجارت به برخی نهادهای دولتی در حقیقت خصوصی‌سازی معنایی نداردو سهام این بانک نزد ارگان‌های دولتی دست به دست شده‌است.

ارزش دارایی موسسات مالی و شرکت‌های بورسی، هرلحظه در نوسان می‌باشد و ارزش دارایی شرکت‌هایی که دارای، HOLDING مالی هستند به سادگی قابل محاسبه و ارزیابی نیست؛ اما با این حال طبق صورت‌های مالی میاندوره ای سال ۱۳۹۷، سرمایه بانک تجارت در سال ۴۵٬۷۰۰ میلیارد ریال بوده‌است.

درراستای اصلاح ساختار سرمایه، پیرو مصوبه هیئت مدیره بانک تجارت درمورخه۱۳۹۷/۱۱/۱۶ تصمیم به افزایش سرمایه ازمحل تجدید ارزیابی دارایی‌های ثابت وسرمایه گذاری‌های بلندمدت در مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام تصویب گردید؛ درپی این اقدام، سرمایه بانک تجارت به ۲۲۳٫۹۲۶ میلیارد ریال افزایش یافت.[6]

کارگزاری بانک تجارت، شرکت ایرانی است، که درتاریخ ۱۷ مهرماه سال ۱۳۷۲ تأسیس و با شماره ۱۰۰۱۳۷ نزد اداره ثبت شرکت‌ها و موسسات غیرتجاری تهران به ثبت رسید. با پذیرش فعالیت شرکت در سازمان بورس و اوراق بهادار در ۲۰مهرماه ۱۳۷۲ و تأیید صلاحیت توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در۱خردادماه ۱۳۷۳ کارگزاری بانک تجارت فعالیت رسمی خود را در زمینه‌های انجام معاملات اوراق بهادار، اوراق آتی، بورس کالا، آتی سکه و بورس انرژی، سبد گردانی اختصاصی، انجام معاملات آنلاین شروع کرد. فعالیت این شرکت در بورس اوراق بهادار تهران و در شهرستان‌های اصفهان، مشهد و تبریز انجام می‌گیرد. هم‌چنین اداره امور شرکت بر طبق مفاد اساسنامه شرکت، قوانین و مقررات کشوری، دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های سازمان بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد.[7]

آرم بانک تجارت از مجموعه ۶ طرح گرافیکی زیر تشکیل شده که درنهایت تأکید بر هدفی خاص و واحد دارند:

• کتیبه سنگی
• نقشه کشور
• تلالو نور
• داس
• چرخ دنده
• خوشه گندم

از دیدگاه برخی از نشان شناسان آرم بانک تجارت، طرحی اسلیمی از نقشه کشور که بر روی کتیبه ای استوار گشته و در قلب آن حمایت از تولید و کشاورزی موج می‌زند و بر مبنای پیروزی نظام «جمهوری اسلامی» در بهمن ماه سال ۱۳۵۷خورشیدی ۲۲ نور از آن ساطع می‌شود.

گفتنی است بانک تجارت تنها بانکی است که نقشه ایران در آرم آن پدیدار است.

ساختمان مرکزی بانک تجارت

• احداث نیروگاه برق آبی در کنار سد کارون ۳
• پتروشیمی شهید رسولی اصفهان
• مجتمع‌های سیمان جوین
• ارومیه و فیروزکوه
• کشتیرانی دریای خزر
• پروژه تولید کنسانتره مس در مجتمع صنایع ملی مس ایران
• طرح تولید شیشه فلوت در مجتمع شیشه شناور اردکان
• پروژه تولید متانول در مجتمع پتروشیمی کاوه
• تولید انواع پارچه و پوشاک در مجتمع سبلان پارچه
• تولید شمش فولادی
• تولید میلگرد و کلاف فولاد در مجتمع فولاد نطنز
• تولید سیمان خاکستری در مجتمع سیمان اردستان
• تولید بوتیلن در مجتمع پتروشیمی فجر
• تولید متانول در مجتمع پتروشیمی زاگرس
• تولید بنزین در مجتمع نفت ستاره خلیج فارس
• تولید لامپ‌های کم‌مصرف توسط شرکت افراتاب

برخی از جوائز اعطایی به بانک تجارت بشرح ذیل می‌باشد:

• کسب مقام برتر در بانک‌های تجاری کشور
• کسب مقام نخست در بین بانک‌های دولتی در طرح ارزیابی عملکرد و تعیین کارایی بانک‌های دولتی در سال ۱۳۷۸
• کسب تندیس ستاره بین‌المللی کیفیت پاریس
• کسب تندیس بانک سبز
• کسب تندیس جایزه ستاره طلایی کیفیت پاریس
• کسب تندیس جایزه بین‌المللی ستاره طلایی کیفیت پاریس
• کسب تندیس جایزه طلایی خدمات کیفیت
• کسب تندیس طلایی برترین بانک پیشتاز برتر در سال مالی ۱۳۹۱
• کسب جایزه ملی بهره‌وری در سال مالی ۱۳۹۲
• کسب تندیس بودجه ریزی مدل بلوغ برنامه‌ریزی بر مبنای عملکرد
• اعطاء تندیس دانشکده سینما و تئاتر به مدیرعامل
• تنها بانک برگزیده در ردیف پنج سازمان برتر در زمینه ارتقاء نظام سلامت اداری و مبارزه با فساد، سال ۱۳۸۹
• کسب تندیس دوازدهمین جشنواره قهرمانان صنعت درسال۱۳۹۵
• کسب عنوان ۱۰۰ شرکت برتر ایران در رتبه‌بندی سال ۱۳۹۵ سازمان مدیریت صنعتی ایران
• کسب رتبه شفافترین بانک ایران در سال مالی ۱۳۹۶
• تقدیر رئیس کل وقت بانک مرکزی ایران در سال مالی ۱۳۹۶
• تقدیر وزیر وقت امور اقتصادی و دارایی در سال ۱۳۹۷
• اعطاء تندیس کنگره ملی چهره‌های ماندگار درسال۱۳۹۷
• اعطاء تندیس بین‌المللی فایناکس سال۲۰۱۸
• کسب رتبه بزرگترین شرکت بورسی در سال ۱۳۹۸

بانک تجارت در سطح فراملی هم موفق به اخذ جوائزی بشرح جدول ذیل می‌باشد:

بانک تجارت در حال حاضر دارای ۱٫۶۵۹ شعبه و۵۳۳ باجه در سراسر ایران است. همچنین در شهرهای پاریس (فرانسه)، دوشنبه (تاجیکستان) و پکن (چین) نیز دارای شعبه می‌باشد.[8] بانک تجارت همچنین دارای ۳۸ واحد ارزی در سراسر کشور می‌باشد.

بانک تجارت باعلم بر این که سرمایه‌های انسانی عظیم‌ترین دارایی هر مؤسسه است به عنوان اولین بانک ایران سیستم حسابداری منابع انسانی را در دستور کار خود قرارداده است.

درطی سال‌های اخیر با رشد روزافزون تکنولوژی و خدمات الکترونیک بانکداری، شمار کارمندان این بانک سیر نزولی داشته‌است.

از جمله مسئولیت‌های اجتماعی بانک نیز می‌توان به مشارکت در احداث برخی اماکن آموزشی و بهداشتی در نقاط محروم کشور، اعطای کمک‌های مالی و پرداخت تسهیلات به هموطنان آسیب دیده از حوادث طبیعی، حمایت مالی از جشنواره‌های دانشجویی و نیز اعطای تسهیلات به صنایع سازگار با محیط زیست اشاره نمود.

چارت سازمانی مجموعه بانک تجارت مشتمل بر واحدهای ذیل است:[9]

• کارگذاری بانک تجارت
• شرکت صرافی تجارت
• شرکت خدمات تجارت
• شرکت مهندسین مشاور تجارت
• شرکت سرمایه‌گذاری و ساختمانی تجارت
• شرکت کارت اعتباری ایران کیش
• شرکت بیمه تجارت نو
• شرکت بیمه تجارت فردا
• شرکت سیاحتی آهوان

مسکن مهر مجتمع‌های مسکونی هستند که ساختشان در دولت محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور وقت ایران آغاز شده. هدف از این طرح خانه‌دار کردن قشرهای کم درآمد که طبق آن دولت با واگذاری قطعه زمین رایگان سعی داشت خانه‌سازی را تشویق کند.[10] اوایل سال ۹۲، دولت دهم مسکن مهر را با پیشرفت ۷۰ درصدی تحویل دولت یازدهم داد.[11] تا روز ۲۲ مردادماه سال ۱۳۹۶ تعداد ۱٬۸۳۹٬۸۲۹ واحد مسکن مهر تکمیل و افتتاح شده که حدود ۴۵ درصد از این تعداد در زمان دولت حسن روحانی افتتاح شده‌است. تعداد ۱٬۵۶۸٬۴۵۲ واحد از کل واحدهای افتتاح شده تحویل خانوارها شده‌است که ۵۶ درصد آن در زمان روحانی به خانواده‌ها تحویل شد.[12] این طرح پس از افزایش شدید بهای مسکن در ایران شروع شد. دولت برای تأمین مالی این طرح از بانک مرکزی قرض کرد، که منجر به رشد نقدینگی و افزایش تورم شد[10] به‌طوری‌که نیمی از کل پول‌های چاپ شده در تاریخ ایران صرف ساختن مسکن مهر شد.[13] خانه‌های ساخته شده در این طرح عموماً در حاشیهٔ شهرها بودند و فکری برای امکانات گوناگون نظیر آب و برق و گاز و تلفن آن‌ها نشده بود.[10]

تاکنون مشارکت در احداث ۴۶هزار واحد مسکونی در قالب این طرح به بانک تجارت محول شده‌است که نیازمند تخصیص بیش از ۷۰۰۰میلیارد ریال اعتبار ریالی می‌باشد.[14]

به‌رغم وجود مشکلات متعدد در مراحل نخستین اجرای این طرح، مراحل بررسی کارشناسی و اعطای تسهیلات به ۶۵۰۰ واحد مسکونی «مهر» به پایان رسیده و بیش از ۳۵۲میلیارد ریال تسهیلات به این امر اختصاص یافته‌است.

• فهرست بانک‌های ایران
• تاریخچه بانکداری در ایران
• بانک بازرگانی ایران
• بیمه تجارت نو
• بانک تجارت تگزاس
• بانک تجارت امپریال کانادا
• بانک تجارت ابوظبی
• بانک تجارت عراق
• کارگزاری بانک تجارت

1. Bank Tejarat. Cbi.ir. Retrieved on 2011-03-13.
2. https://www.codal.ir/Reports/Decision.aspx?LetterSerial=RaQQQaQQQOr3NEr7152LQthAnA7w%3D%3D&rt=3&let=58&ct=0
3. https://www.codal.ir/Reports/Decision.aspx?LetterSerial=kiAfIgQBF8b9vK3aHDbb%2Bg%3D%3D&rt=3&let=28&ct=0
4. «مالکان ١٠٠ شرکت برتر اقتصاد ایران بررسی شدند». shoaresal.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۳-۱۳.
5. «Tejaratbank:: تاریخچه». www.tejaratbank.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۲۷.
6. افزایش سرمایه بانک تجارتوبگاه بااقتصاد
7. رتبه نخست کارگزاری بانک تجارتپایگاه خبری نقدینه
8. جستجوی شعبه‌های بانک وبگاه بانک تجارت بایگانی‌شده در ۱ ژوئیه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine
9. ساختار سازمانی وبگاه بانک تجارت بایگانی‌شده در ۷ ژوئن ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
10. «مسکن مهر احمدی‌نژاد شکست خورد؛ روحانی مسکن اجتماعی می‌سازد». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۰ أوریل ۲۰۱۴. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
11. «روزنامه کیهان97/7/28: وزیر راه و شهرسازی پنج سال است مسکن مهر را تخریب می‌کند». www.magiran.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۴.
12. ایسنا (۲۴ مرداد ۱۳۹۶). «چه تعداد واحد مسکن مهر تاکنون افتتاح شده‌است؟». خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا».
13. «بی مهری مسکن مهر با اقتصاد ایران». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۵ دسامبر ۲۰۱۴.
14. vista. «نگاهی به سه دهه کسب افتخار بانک تجارت». ویستا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۲۷.

• وبگاه رسمی بانک تجارت
• وبگاه رسمی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران