شرکت فولاد مبارکه اصفهان

شرکت فولاد مبارکهٔ اصفهان، بزرگ‌ترین واحد صنعتی خصوصی در ایران و بزرگ‌ترین مجتمع تولید فولاد در کشور ایران است، که در شرق شهر مبارکه قرار دارد. فولاد مبارکه هم‌اکنون محرک بسیاری از صنایع بالادستی و پایین‌دستی است. فولاد مبارکه در ۱۱ دوره جایزهٔ ملی تعالی سازمانی و ۶ دوره جایزهٔ شرکت دانشی در کشور رتبهٔ نخست را بدست آورده‌است و همچنین این شرکت در سال ۱۳۹۱ برای نخستین‌بار به عنوان تنها شرکت ایرانی با کسب امتیاز ۶۵۴ تندیس زرین جایزهٔ ملی تعالی سازمانی را از آن خود کند. این رتبه برای دومین‌بار با امتیاز ۶۸۲ در سال ۱۳۹۳ تکرار شد و شرکت فولاد مبارکه به عنوان سازمان سرآمد سال برگزیده شد. حضور در میان ۲۵ شرکت برتر دانشی آسیا مانند سامسونگ، تویوتا و … برای نخستین‌بار در خاورمیانه (در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۷) از دیگر افتخارات چند سال گذشتهٔ این شرکت است.[1]

شرکت فولاد مبارکهٔ اصفهان
نوعسهامی عام
بنا نهاده۱۳۶۰
دفتر مرکزیاصفهان، ایران
محدودهٔ فعالیتجهانی
محصولاتانواع شمش و ورق فولادی
درآمد ۵۰۷٬۴۱۷ میلیارد ریال ایران (۱۳۹۸)
سود خالص ۲۰۴٬۷۱۷ میلیارد ریال ایران (۱۳۹۸)
تعداد کارکنان۱۲٬۹۰۰ نفر
وبگاه

گروه شرکت‌های فولاد مبارکهٔ اصفهان اکنون مواد اولیهٔ بیش از ۳٬۰۰۰ کارخانه و کارگاه تولیدی کشور در صنایع لوله و پروفیل، نفت، گاز و پتروشیمی، خودرو، موتورهای الکتریکی، لوازم خانگی، فلزی سبک و سنگین، ساختمانی، غذایی، کشتی‌سازی و سازه‌های دریایی و … را تأمین می‌نماید. شرکت هر ساله بخشی از محصولات خود را در راستای ارتقای کیفیت، برآورده نمودن نیازهای ارزی و حضور مستمر در بازارهای جهانی و توسعهٔ آن صادر می‌کند و با توجه به اعتبار کسب شده در بازار جهانی هم‌اکنون پتانسیل و اعتبار لازم جهت صادرات به بیش از ۳۸ کشور جهان را دارد.[2]

این مجتمع در ۷۵ کیلومتری جنوب‌غربی شهر اصفهان، در زمینی به وسعت ۳۵ کیلومترمربع (۱۷ کیلومتر مربع سالن تولید) استقرار یافته‌است و دارای ظرفیت تولید سالانهٔ ۱۰٫۳ میلیون تن (پایان سال ۹۷ در گروه فولاد مبارکه) شامل انواع محصولات فولادی تخت، گرم و سرد نوردیده، قلع‌اندود، گالوانیزه و رنگی از ضخامت ۰٫۱۸ تا ۱۶ میلی‌متر می‌باشد اما فولاد مبارکه و دیگر فولادسازان ایرانی هیچگاه در اندیشه تولید فولاد ضدزنگ (استنلس استیل) که یکی از پرکاربردترین آلیاژهای فولاد است، نبوده‌اند.

فولاد مبارکه یکی از معدود شرکت‌های فولادسازی ایران است که توانسته مالک زنجیره کاملی در تولید فولاد از معدن‌کاری سنگ‌آهن تا نورد فولاد باشد.

این شرکت در سال ۱۳۹۸ موفق به کسب بیش از ۲۰هزارمیلیارد تومان سود خالص شده‌است که با این اوصاف به یکی از سودآورترین شرکت‌های ایران بدل گشته‌است.

تاریخچه

شرکت فولاد مبارکهٔ اصفهان در ۲۳ دی ماه ۱۳۷۱ احداث شد و اکنون یکی از بزرگ‌ترین واحدهای صنعتی و بزرگترین مجتمع تولید فولاد در ایران است. این شرکت در زمینی به مساحت ۳۵ کیلومتر مربع در نزدیکی شهر مبارکه و در ۷۵ کیلومتری جنوب غربی شهر اصفهان واقع شده‌است.[3]

نخست هدف از ساخت مجتمع فولاد مبارکه، طرح‌توسعه ذوب‌آهن اصفهان بوده که پس از انقلاب طرح ساخت آن به‌شکل شرکتی مستقل از ذوب‌آهن به اجرا درآمد. به‌علاوه در طرح اولیه که پیش از انقلاب تدوین گردید قرار بود ۹۰٪ تجهیزات و ماشین‌آلات فولاد مبارکه توسط ماشین‌سازی اراک ساخته شود.[4]

عملیات اجرایی این مجتمع در سال ۱۳۶۰ آغاز گردید و در دوران جنگ ایران و عراق و در حالی که منطقه زیر حملات هوایی جنگنده‌های عراقی بود، بدست صنعتگران ایرانی ادامه یافت. فعالیت‌های ساختمانی و فنی اجرا شده در دوران ساخت این مجتمع در خاورمیانه در نوع خود کم‌نظیر بوده و نزدیک به ۱۸ میلیون و ۷۰۰ هزار متر مکعب خاک‌برداری و بالغ بر یک میلیون و ۸۴۵ هزار متر مکعب بتن‌ریزی، یک میلیون و ۸۰۰ هزار متر مربع قالب‌بندی و ۸۰ هزار تن آرماتور، حدود ۱۵۰ هزار تن اسکلت فلزی، یک میلیون متر مربع نصب پوشش و بالغ بر ۵۰۰ هزار تن تجهیزات و ماشین‌آلات در آن نصب گردیده‌است.[5]

نخستین کورهٔ قوس الکتریکی واحد فولادسازی این مجتمع در مهرماه سال۱۳۷۰ راه‌اندازی شد[6] و در ۲۳ دی‌ماه سال ۱۳۷۱ خطوط تولید این کارخانهٔ بزرگ توسط رئیس‌جمهور وقت افتتاح گردید؛ با ورود محصولات فولادی این شرکت به بازار و افزایش تدریجی تولید تا سقف ظرفیت اسمی ۴٫۲ میلیون تن بخش عمدهای از نیاز کشور به این کالای استراتژیک بر طرف گردید. این شرکت در سال‌های پس از رسیدن به ظرفیت اسمی با کسب تجربه و توانمندی اقتصادی برای پاسخگویی به نیاز روزافزون بازار داخلی و خارجی و استفاده بهینه از تجهیزات و ماشین‌آلات تولیدی موجود اقدام به برنامه‌ریزی برای افزایش تولید در قالب طرح‌های توسعه نمود و با استفاده از منابع مالی حاصل از فروش داخلی و ارزی شرکت و استفاده از اعتبارات مالی، ریالی و ارزی، نخستین مرحلهٔ طرح‌های توسعهٔ زیر سقف داخل شرکت را اجرا نمود و ظرفیت خود را به ۴٫۵ میلیون تن و سپس در سال ۱۳۹۵ به ۲٫۷ میلیون تن رسانید. در نیمهٔ اول سال ۱۳۹۶ در کل گروه فولاد مبارکه ظرفیت به ۳٫۱۰میلیون تن ارتقاء یافت. تولید ۸٫۱۲ میلیون تن فولاد تا سال ۱۳۹۸ و ۲۵ میلیون تن در افق ۱۴۰۴ در کل گروه برنامه‌ریزی نموده‌است. شرکت فولاد مبارکه از شرکت‌های پیشرو ایرانی است که در زمینهٔ تولید ورق‌های فولادی فعالیت می‌نماید. این شرکت با مأموریت «ایفای نقش محوری در توسعهٔ صنعتی، اقتصادی و اجتماعی کشور و ارتقای سطح فناوری صنعت فولاد، به عنوان سازمانی جهان تراز» حدود پنجاه درصد از فولاد کشور را با ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم برای ۳۵۰٬۰۰۰ نفر تولید می‌نماید. به‌طوری‌که این شرکت دارای رکورد تولید ۵٫۷ میلیون تن انواع محصولات فولادی تخت گرم و سرد نوردیده، قلع‌اندود، گالوانیزه و رنگی از ضخامت ۰٫۱۸ تا ۱۶ میلی‌متر و تختال با احتساب تولید فولادسازی در مجتمع فولاد سبا و مجتمع فولاد هرمزگان می‌باشد.

گروه شرکت‌های فولاد مبارکهٔ اصفهان در حال حاضر مواد اولیهٔ بیش از ۳٬۰۰۰ کارخانه و کارگاه تولیدی کشور در صنایع لوله و پروفیل، نفت و گاز و پتروشیمی، خودرو، موتورهای الکتریکی، لوازم خانگی، فلزی سبک و سنگین، ساختمانی، غذایی، کشتی‌سازی و سازه‌های دریایی و … را تأمین می‌نماید. شرکت هر ساله بخشی از محصولات خود را در راستای ارتقای کیفیت، برآورده نمودن نیازهای ارزی و حضور مستمر در بازارهای جهانی و توسعهٔ آن صادر می‌کند و با توجه به اعتبار کسب شده در بازار جهانی هم‌اکنون پتانسیل و اعتبار لازم جهت صادرات به بیش از ۳۸ کشور دنیا را دارد.

فولاد مبارکه از واحدهای صنعتی پرمصرف آب اصفهان به‌شمار می‌آید. مصرف آب این کارخانه در کمترین میزان خود، ۱٫۵٪ از دبی زاینده‌رود برابر سالانه ۲۳ میلیون متر مکعب در سال است و خود یکی از عوامل کم‌آبی زاینده‌رود شناخته می‌شود.[7][8]

ایرنا در گزارشی از تأثیرات این کارخانه در آلودگی هوا نوشت که اصفهان در دشت فرودست و پست جغرافیایی قرار دارد و صنایعی مانند فولاد مبارکه در مسیر باد قرار دارد و آلودگی ناشی از این کارخانه هوای شهر اصفهان را تحت شعاع قرار می‌دهد.[9]

مردم شهرستان مبارکه سال‌ها نسبت به آلایندگی این کارخانه اعتراض داشتد و با فشارهای مدیران فولاد مبارکه، بیش از ۷ سال پروندهٔ فولاد مبارکه در محیط‌زیست نیمه‌کاره مانده بود که سرانجام با دستور لاریجانی این توقف به سرانجام رسید و اعلام شد که شی مانند ام اس، سرطان و سکته و مشکلات زیست‌محیطی ارتباط مستقیمی با این کارخانه دارد.[10] گنداله‌سازی فولاد مبارکه، مصرف روزانهٔ ۹ میلیون متر مکعب گاز و پسماند خروجی این شرکت از عواملی هستند که اثبات می‌کند کارخانهٔ فولاد مبارک آلاینده است؛ همچنین این پسماندها زمین‌های کشاورزی اطراف این شرکت را آلوده کرده‌است[11][10] همچنین در کارخانه همواره گازهای خطرناکی چون گازهای خردلی، نارنجی، آبی و مشکی مشاهده می‌شده‌است.[12]

جوایز و عناوین

این آمار تنها جوایز سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۶ را در بر می‌گیرد.

  • صادرکنندهٔ نمونهٔ ملی در سال ۱۳۹۴
  • رتبهٔ نخست در ۶ دوره جایزهٔ شرکت دانشی ایران
  • کسب تندیس شرکت حامی محیط زیست در سال ۱۳۹۴
  • رتهٔ ه نخست در ۱۱ دوره جایزهٔ ملی تعالی سازمانی (EFQM)

تولیدات و اشتغال‌زایی

تولیدات عام و مشهور

  • تولید محصولات گرم نوردیده و اسیدشویی شده

مصارف: لوله‌های انتقال سیالات، لوله و پروفیل ساختمانی، مخازن و ظروف تحت فشار اسکلت فلزی سنگین، وسایل و ماشین‌آلات صنعتی، ماشین‌آلات حمل و نقل سنگین و سبک، صنایع فلزی

  • تولید محصولات سرد نوردیده:

مصارف: خودروسازی، لوازم بهداشتی خانگی، مخازن و کانتینرهای حمل مایعات صنایع الکتریکی

  • تولید محصولات پوشش دار:

مصارف: صنایع بسته‌بندی (قوطی سازی)، صنایع فلزی سبک، لوازم بهداشتی و خانگی، صنایع الکتریکی، ساخت کانتینر

تولید و بهره‌برداری

  • افزایش تولید فولاد خام از ۶٫۶ میلیون تن در سال ۱۳۹۱ به ۸٫۶ میلیون تن در سال ۱۳۹۶ (پیش‌بینی) در گروه فولاد مبارکه (رشد ۳۰ درصدی)
  • افزایش تولید آهن اسفنجی از ۶٫۷ میلیون تن در سال ۱۳۹۱ به ۱۱ میلیون تن در سال ۱۳۹۶ (پیش‌بینی) در فولاد مبارکه (رشد ۶۰ درصدی)
  • کسب رکوردهای متوالی روزانه، ماهیانه و سالیانه در خطوط مختلف شرکت
  • تولید بیش از ۴٫۸ میلیون تن تختال در فولاد هرمزگان از سال ۱۳۹۲ تا سال ۱۳۹۵
  • تولید بیش از ۴٫۸ میلیون تن تختال در فولاد هرمزگان از سال ۱۳۹۲ تا سال ۱۳۹۵
  • افزایش صادرات محصولات فولادی از ۱٫۱ میلیون تن در سال ۱۳۹۲ به رکورد ۱٫۸ میلیون تن در سال ۱۳۹۴ و ۱٫۵ میلیون در سال ۱۳۹۵ در شرکت فولاد مبارکه
  • افزایش تولید محصولات ویژه از ۲۱ درصد کل تولید در سال ۱۳۹۲ به ۳۰ درصد در سال ۱۳۹۵
  • رکورد چشمگیر تولید ۷٫۵ میلیون تن گندله در فولاد مبارکه (رکورد پیشین ۷٫۲۵ میلیون تن)
  • رشد ۱۶ درصدی تولید آهن اسفنجی در ۶ ماههٔ اول ۹۶ در گروه فولاد مبارکه نسبت به مدت مشابه سال پیشین
  • رشد ۱۵ درصدی تولید فولاد خام در ۶ ماههٔ اول ۹۶ در گروه فولاد مبارکه نسبت به مدت مشابه سال پیشین

بومی‌سازی تولید و حمایت از تولید ملی

پس از نام‌گذاری سال‌های اخیر دربارهٔ اقتصاد مقاومتی توسط رهبر انقلاب اسلامی، فولاد اصفهان اقدام به بومی‌سازی کلیهٔ قطعات، مواد و تجهیزات در فولاد مبارکه می‌کند؛ به این ترتیب در دههٔ هفتاد و هشتاد، ۴۳٪ و ۶۲٪ آن بومی بود. این آمار در سال ۹۰ تا ۹۲ به ۸۰٪ رسید، از سال ۹۲ تا ۹۴ به ۸۲٫۴٪ رسید و میان سال‌های اخیر (۹۴ تا ۹۶) به ۸۵٫۳٪ رسید.

اشتغال‌زایی

جدول اشتغال ایجاد شده توسط فولاد اصفهان، به‌صورت مستقیم و غیر مستقیم
عنوان نفر
اشتغال مستقیم در ظرفیت کنونی فولاد مبارکه (۷٫۲ میلیون تن) ۱۲٬۰۰۰
اشتغال مستقیم در ظرفیت کنونی فولاد سبا (۱٫۶ میلیون تن) ۱٬۶۰۰
اشتغال مستقیم در ظرفیت کنونی مجتمع فولاد هرمزگان ۱٬۷۰۰
اشتغال در شرکت‌های خدماتی سه مجتمع فولادسازی ۷٬۰۰۰
اشتغال در کارخانهٔ گندله‌سازی سنگان (۵ میلیون تن) ۶۰۰
اشتغال غیرمستقیم در گروه فولاد مبارکه ۳۳۰٬۰۰۰
جمع اشتغال مستقیم و غیرمستقیم فولاد مبارکه اصفهان ۳۵۲٬۲۹۰

جدول اشتغال‌زایی شرکت فولاد مبارکه اصفهان براساس آمار سال ۱۳۹۶ تولید شده‌است.

فروش و بازاریابی

شرکت فولاد مبارکه از پیشگامان تدوین و توسعهٔ فروش به صورت اعتبار اسنادی ریالی با همکاری نظام بانکی کشور بوده‌است. با توجه به اینکه اغلب صنایع پایین دستی فولاد جزو صنایع کوچک و متوسط بوده و اساسی‌ترین نیاز آن‌ها تأمین منابع مالی جهت سرمایه در گردش می‌باشد، به این روی به سرعت استفاده از این روش نوین پرداخت در میان مشتریان شرکت فولاد مبارکه گسترش یافت. به‌طوری‌که در سال ۹۵ بیش از ۶۱ درصد فروش شرکت به این روش انجام گردید. شرکت فولاد مبارکه در راستای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و کمک به تولیدکنندگان داخلی با در نظر گرفتن شرایط مالی مشتریان اقدام به پذیرش اعتبار اسنادی با دوره‌های بلند مدت (تا حداکثر ۳ ماهه) با بهره‌های پایین‌تر از نرخ بهره‌های بانکی نمود تا مشتریان شرکت بتوانند پس از تولید و فروش محصولات خود اقدام به تسویه حساب نمایند و فرایند تولید داخلی دچار چالش نشود. از طرف دیگر مشتریان در این روش با توجه به منافع خود امکان گشایش اعتبار اسنادی ریالی در بانک‌های مختلف را داشته و از این نظر محدودیتی ندارند.

به موازات موضوع توسعهٔ فروش به روش اعتبار اسنادی ریالی در داخل، به منظور ارزآوری و فروش محصولات مازاد بر نیاز صنایع داخلی، شرکت فولاد مبارکه اقدام به توسعهٔ بازارهای صادراتی خود در اروپا، کشورهای شرق آسیا و آفریقا نموده‌است. فعالیت‌های شرکت فولاد مبارکه باعث تقویت برند شرکت و کسب اعتبار ملی در میان شرکت‌های مصرف‌کنندهٔ فولاد در سطح اروپا و آسیا گردیده‌است. اهمیت موضوع صادرات زمانی روشن می‌شود که برنامه‌های توسعهٔ شرکت و چشم‌انداز تولید فولاد کشور نشان از فزونی عرضه بر تقاضای داخلی محصولات فولاد داشته و در این شرایط عدم توان شرکت‌های فولادی در صادرات محصولات تولیدی به معنای نابودی شرکت‌ها و باعث خروج ارز از کشور و کاهش درآمد ملی خواهد بود.

فعالیت‌های پژوهشی

  • همکاری پژوهشی با بیش از ۱۱۰ دانشگاه، مرکز پژوهشی و شرکت دانش‌بنیان
  • انجام ۹۴۸ پروژهٔ پژوهشی کاربردی با سرمایه‌گذاری ۲۴۶ میلیارد ریال و ۹۰ پروژهٔ پژوهشی کاربردی در دست اجرا با اعتبار ۵۱ میلیارد ریال
  • منافع اقتصادی و صرفه‌جویی محاسبه شده حاصل از فعالیت‌های پژوهشی: بالغ بر ۱٬۳۲۰ میلیارد ریال
  • جلب مشارکت بیش از ۲٬۷۰۰ نفر از استادان و پژوهشگران و دانشجویان در اجرای پروژه‌های پژوهشی شرکت
  • جلب مشارکت فعال بیش از ۹۵۰ نفر از کارشناسان و مدیران شرکت در انجام فعالیت‌های پژوهشی شرکت
  • ارائهٔ بیش از ۴۲۰ مقالهٔ علمی از فعالیت‌های پژوهشی در همایش‌های ملی و بین‌المللی و مجلات علمی
  • برگزاری بیش از ۹۸۰ سمینار و سخنرانی‌های تخصصی مرتبط با پروژه‌های پژوهشی

توان اقتصادی و مالی

۱. انجام سرمایه‌گذاری ۷٬۰۰۰ میلیارد ریالی در راستای تحقق استراتژی ایجاد توازن در زنجیرهٔ ارزش گروه فولاد مبارکهٔ اصفهان با خرید و افزایش سهم در شرکت توسعهٔ معادن و فلزات.

  1. مشارکت در افزایش سرمایه و کسب کرسی‌های مدیریتی در شرکت‌های استراتژیک در طول زنجیرهٔ ارزش.
  2. تسویهٔ کلیهٔ بدهی‌های مالیاتی قطعی شده با سازمان امور مالیاتی در راستای ایفای نقش مسئولیت‌های اجتماعی شرکت و پیشبرد اهداف اقتصاد مقاومتی.

۴. تأمین منابع ارزی-ریالی مورد نیاز شرکت به میزان سالیانه ۱٬۰۰۰ میلیارد تومان و پرداخت تعهدات ارزی شرکت علی‌رغم محدودیت‌های بانکی در داخل و خارج کشور.

۵. تدارک فاینانس جهت اجرای طرح‌های توسعهٔ گروه فولاد مبارکهٔ اصفهان

۶. کاهش هزینه‌های مالی شرکت از طریق جایگزینی تسهیلات با نرخ ۲۴ درصد به ۱۸ درصد.

۷. آموزش و بکارگیری استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRS) جهت ارائهٔ صورت‌های مالی گروه تلفیقی فولاد مبارکه برای نخستین‌بار.

۸. تهیه و ارائهٔ گزارش بهای تمام شده در موعد مقرر و اجرای کامل سیستم خدمات و همچنین راه‌اندازی فاز ۱ هزینه‌یابی آماری.

  1. همکاری و انتقال دانش در جهت اجرای سیستم حسابداری بهای تمام شده تاریخی فولاد هرمزگان و همکاری در اجرای دقیق‌تر سیستم بهای تمام شده محصولات خاص.
  2. تهیهٔ بودجهٔ جامع شرکت براساس گزینه‌های مختلف تولید و فروش به منظور انتخاب اقتصادی‌ترین گزینه.
  3. تهیهٔ بودجهٔ تلفیقی شرکت و ارائهٔ آن به سازمان بورس.

۱۲. اعمال هدف‌گذاری کاهش هزینه‌ها در راستای تحقق سود مورد انتظار سهامداران و کنترل و پایش آن در طی سال ۱۳۹۶.

۱۳. اتخاذ تدابیر و راهکار لازم جهت تسهیلات در وصول منابع حاصل از صادرات و پرداخت مصارف ارزی.

محیط زیست

شرکت فولاد مبارکه، در سال ۱۳۹۴ از فهرست صنایع آلاینده خارج شد. این شرکت همچنین با دریافت تندیس بنیاد جهانی انرژی، لوح تقدیر جامعهٔ مدیریت سبز اروپا را دریافت کرد. در سال ۹۵، گواهینامهٔ استاندارد مدیریت انرژی (50001 ISO) را دریافت کرد. پس از افزایش غبارهای آلایندهٔ هوا، این شرکت ۲۰۰ میلیارد تومان برای تجهیز غبارگیرها سرمایه‌گذاری کرد و برای نگهداری و تعمیر تجهیزات فوق، ۲۰ میلیارد تومان هزینه می‌کند.

این شرکت در راستای سیاست‌های بهبود وضعیت محیط زیستی اطراف خود، مبلغ ۳۰۰ میلیارد تومان برای طرح جمع‌آوری و هدایت پساب‌های شهرهای مجاور و ارتقا تصفیه‌خانهٔ پساب‌های آن شهرها، با هدف بهبود وضعیت زیست‌محیطی منطقه پرداخت می‌کند. این شرکت برای حفظ محیط زیست، ۱۰٪ حمل نقل محصولات خود را به صورت ریلی کرد.

فولاد مبارکه رکورد دار جهانی صرفه‌جویی در مصرف آب با کاهش ۶۸ درصدی و مصرف تنها ۵٫۱٪ آب حوزهٔ آبریز زاینده‌رود توسط بازچرخانی و اجرای پروژه‌ها داراست. فولاد مبارکه، با احداث تصفیه‌خانهٔ پساب صنعتی و بهداشتی فولاد سبا، استخر ذخیرهٔ آب و دریاچهٔ مصنوعی در فولاد سبا به تصفیهٔ آب کمک کرد. فولاد، نصب و راه‌اندازی سیستم‌های به هنگام پایش آلاینده‌ها و وضعیت تصفیه‌خانهٔ پساب (Online Monitoring) را در اولویت قرار داد و مشارکت در برنامه‌های کاهش گازهای گلخانه‌ای از طریق پروژه‌های CDM را آغاز نمود.

پیرو همین فعالیت‌های محیط زیستی، گواهینامهٔ مشارکت در برنامهٔ کاهش گاز گلخانه‌ای از طرف انجمن جهانی فولاد «world steel» به شرکت فولاد مبارکه از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۶ میلادی اهدا شد. این شرکت همچنین پس از زلزله کرمانشاه ۹۶، ۲۶۰ کانکس را برای مردم کرمانشاه ارسال نمود.[11]

شرکت‌های وابسته فولاد مبارکه

شرکت فولاد هرمزگان جنوب

فولادهای تولیدی (تختال) در شرکت فولاد هرمزگان عمدتاً فولادهای کربنی برای کاربرد نورد به صورت گرم و سرد می‌باشد. تختال‌های تولیدی این شرکت عمدتاً در خطوط نورد گرم جهت کاربری پروفیل‌سازی، لوله‌های آب، نفت و مخازن تحت فشار و قطعات سنگین فولادی مورد استفاده قرار می‌گیرد و ورق‌های تولیدی در نورد سرد جهت کاربری ورق بدنهٔ خودرو، بدنهٔ لوازم خانگی و همچنین کاربردهای ویژه مانند ورق‌های قلع اندود و گالوانیزه می‌باشد. با بهره‌برداری کامل از این شرکت، کشور در زمینهٔ تختال عریض به خودکفایی خواهد رسید. محصولات این شرکت مطابق با استانداردهایی نظیر ISIRI (استاندارد ملی ایران)ASTM , SAE/AISI,API (آمریکا)، Bs (انگلستان)، DIN (آلمان)، EN (بین‌المللی)، JIS (ژاپن) و ISG (استاندار داخلی) تولید می‌شود.

تعداد کارکنان: ۱٬۶۷۳ نفر

شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان خراسان

شرکت سنگان با هدف تأمین مواد اولیهٔ صنعت فولاد کشور شامل کنسانتره آهن و گندله، واحد گندله‌سازی ۵ میلیون تنی خود را در زمینی به مساحت ۲۴ هکتار با سرمایه‌گذاری حدود ۱٬۲۰۰ میلیارد تومان در مدت ۳۶ ماه در مرداد ماه ۱۳۹۶ راه اندازی نمود. در این طرح که با ۲۳٬۴۵۰ تن تجهیزات و اسکلت فلزی، خاکبرداری ۴۰۰ هزار متر مکعب و بتن‌ریزی ۲۸٬۵۰۰ متر مکعب انجام شده، گندله مورد نیاز زنجیرهٔ تولید فولاد گروه فولاد مبارکه تأمین می‌گردد.

واحد کنستانتره سنگ آهن این شرکت نیز با ظرفیت ۵ میلیون تن در حال ساخت می‌باشد و در سال ۱۳۹۷ به بهره‌برداری خواهد رسید.

تعداد کارکنان: ۱۷۰ نفر

شرکت فولاد سفید دشت چهارمحال بختیاری

تولید آهن اسفنجی، تختال نازک و تولید ورق به ظرفیت یک میلیون تن

تعداد کارکنان:

  • اشتغال دوران ساخت: به‌طور متوسط ۵۰۰ نفر
  • اشتغال هنگام بهره‌برداری: ۱۵۰ نفر مستقیم، ۱٬۵۰۰ نفر غیر مستقیم

شرکت ورق خودرو چهارمحال و بختیاری

تولید انواع ورق گالوانیزه جهت مصارف صنعتی و خودرو با ظرفیت ۴۰۰ هزار تن در سال

تعداد کارکنان: ۳۰۰ نفر

شرکت فولاد امیرکبیر کاشان

تولید ورق گالوانیزه به ظرفیت ۱۳۰ هزار تن در سال

تعداد کارکنان: ۳۳۲ نفر

شرکت بین‌المللی مهندسی سیستم‌ها و اتوماسیون (ایریسا)

  • پیاده‌سازی و پشتیبانی راهکار یکپارچهٔ IRISA IS-Suite (پوشش‌دهندهٔ نیازمندی‌های لایه‌های مدیریت و عملیات سازمان)
  • پیاده‌سازی و پشتیبانی سیستم‌های ERP استاندارد با مشارکت شرکت‌های مجرب خارجی طراحی، پیاده‌سازی و اجرای سیستم‌های اطلاعاتی جامع و یکپارچه متناسب با نیاز مشتری
  • پیاده‌سازی و پشتیبانی راهکار یکپارچهٔ IRISA MSS-Suite (پوشش‌دهندهٔ نیازمندی‌های لایه‌های راهبردی سازمان)
  • استقرار سیستم‌های اتوماسیون صنعتی مبتنی بر PLC و DCS
  • استقرار سیستم‌های کنترل صنعتی مبتنی بر Fast Controllerها و کامپیوترهای صنعتی
  • استقرار سیستم‌های کنترل (Emergency Shut Down ESD) سیستم‌های کنترل (Fire & Gas F&G)
  • استقرار سیستم‌های کنترل (Burner Management System BMS)
  • استقرار سیستم‌های SCADA در توزیع برق و سیالات
  • استقرار سیستم‌های مانیتورینگ Data Logging and Archiving, HMI,
  • استقرار سیستم‌های اتوماسیون سطح ۲ و اتوماسیون فرایند
  • استقرار سیستم‌های اتوماسیون سطح ۳ و هماهنگی تولید
  • استقرار سیستم‌های ابزار دقیق صنعتی شامل انواع Field Instrument, Control Valveها و Actuatorها
  • استقرار سیستم‌های کنترل و Monitoring توزین اعم از استاتیک و دینامیک
  • استقرار موتورها و درایوهای AC و DC و سیستم‌های توزیع و کنترل قدرت (Power Center & MCC)
  • زمینه‌های فعالیت کسب و کار مشاوره سازمانی شامل: ۱. مدیریت استراتژیک ۲. مدیریت فرایندهای کسب و کار ۳. مدیریت ریسک سازمانی ۴. مدیریت منابع انسانی ۵. تهیه نقشه راه فناوری اطلاعات و ارتباطات ۶. معماری سازمانی بر اساس الگوهای مرجع ۷. طراحی و مدل‌سازی فرایندهای فناوری اطلاعات بر اساس الگوی ITIL 8. استقرار نظام مدیریت کیفیت ۹.
  • استقرار نظام مدیریت ایمنی، بهداشت و زیست‌محیطی

شرکت‌های زیر مجموعه ایریسا

  • شرکت مهندسی سامانه‌های پشتیبان تصمیم (تاکبن)
  • شرکت مهندسی شاخص کنترل اسپادان
  • شرکت بین‌المللی آموزش علوم فناوری اطلاعات سروش سپاهان (سیتکو)

تعداد کارکنان: بیش از ۵۰۰ نفر

شرکت فرهنگی ورزشی فولاد مبارکهٔ اصفهان

تعداد کارکنان: ۹۰ نفر

شرکت فنی مهندسی فولاد مبارکه

  • آموزش، انتقال دانش و تجربیات فنی
  • ارائهٔ کمک‌های فنی در راه‌اندازی و بهره‌برداری
  • آموزش سیستم‌های عملیاتی و مدیریتی
  • تهیه و استقرار سیستم‌های مدیریتی
  • تهیه و استقرار سیستم‌های عملیاتی و گردش‌کارها خدمات طراحی و مهندسی
  • مشاوره و مدیریت طرح MC
  • مهندسی معکوس و مجدد
  • مهندسی تدارکات پشتیبانی فنی و بازرسی
  • نظارت عالیه و کارگاهی ارائهٔ خدمات فنی
  • تعداد کارکنان: ۲۷۰ نفر

شرکت معدنی و صنعتی فولاد سنگ مبارکهٔ اصفهان

تأمین مواد اولیهٔ مورد نیاز صنعت فولاد با تمرکز بر تأمین سنگ آهن، آهک و دولومیت

تعداد کارکنان: ۱۲۴ نفر

شرکت فلز تدارک

بازرگانی، واردات و صادرات انواع محصولات فولادی و تأمین مواد اولیهٔ صنعت فولاد

تعداد کارکنان: ۱۰ نفر

شرکت نوین الکترود ارکان

تولید الکترود گرافیتی به منظور قطع حلقهٔ وابستگی صنعت فولاد کشور به خارج از کشور و بی‌نیاز نمودن صنعت فولاد از واردات یکی از اقلام عمده و استراتژیک برای تولید فولاد

تعداد کارکنان: ۲۰۰ نفر

هلدینگ سرمایه‌گذاری توکا فولاد

  • سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی جهت خرید و مشارکت و در اختیار گرفتن ادارهٔ شرکت‌ها و مؤسسات تولیدی، صنعتی، معدنی، خدماتی و بازرگانی و تأسیس و ادارهٔ شرکت‌های تولیدی، صنعتی، معدنی، ترابری، ساختمانی، بازرگانی، کشاورزی و خدماتی
  • انجام کلیهٔ معاملات و مبادلات بازرگانی وتجاری ازجمله صادرات و واردات.
  • خرید و فروش سهام و دیگر اوراق بهادار کلیهٔ شرکت‌ها و موسساتی که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم در امور مرتبط با موضوع شرکت فعالیت می‌کنند.

شرکت‌های زیرمجموعه توکا

  • شرکت توکا ریل
  • شرکت آسیا سیر ارس
  • شرکت توکا کشش
  • شرکت بهین ریل
  • شرکت حمل‌ونقل توکا
  • شرکت سرمایه‌گذاری توسعهٔ توکا
  • شرکت توکا بتن
  • شرکت بهسازان صنایع خاورمیانه
  • شرکت مهندسی ساخت و مدیریت صنایع توکا (توکا EPC)
  • شرکت توکا سبز
  • شرکت تهیه و تولید مواد اولیهٔ استقلال سپاهان
  • شرکت راهبران فولاد اصفهان
  • شرکت توکا نیرو
  • شرکت کارگزاری آرمان تدبیر نقش جهان
  • شرکت بازرگانی توکا تدارک
  • شرکت تجاری آیندهٔ بهتر
  • شرکت فولاد متیل
  • شرکت تولیدی و خدماتی صنایع نسوز توکا
  • شرکت تولیدی لاستیک‌های صنعتی مبارکه (میرکو)
  • شرکت توکا رنگ فولاد سپاهان
  • شرکت ایران ذوب
  • شرکت توکا پارسیان پیشرو
  • شرکت فولاد افزا سپاهان
  • شرکت صنایع ورق‌های پوشش‌دار تاراز چهارمحال
  • شرکت البرز نیرو
  • شرکت صنایع برش ورق‌های فولادی مبارکه
  • شرکت توکا مارین

تعداد کارکنان: ۵٬۰۰۰ نفر

هلدینگ فولاد متیل

شبکهٔ توزیع محصولات فولاد مبارکهٔ اصفهان در داخل و خارج از کشور براساس ضوابط تعیین شده از سوی شرکت مذکور.

  • شناسایی و تأمین نیازهای مصرف‌کنندگان واقعی شامل تولیدکنندگان کوچک، گردآوری اطلاعات و ارائه آن به شرکت فولاد مبارکهٔ اصفهان.
  • ارائهٔ خدمات فولادی شامل عملیات تخلیه و بارگیری، انبارداری، برش‌کاری عرضی و طولی، سبک‌سازی کلاف، بهینه‌سازی فیزیکی محصولات فولادی، عملیات تبدیلی، پرس‌کاری، شکل‌دهی و سایر خدمات فولادی توسط سرویس سنترها.
  • گردآوری اطلاعات مربوط به بازار محصولات فولادی در منطقهٔ تحت فعالیت هر یک از مراکز و ارائهٔ آن به شرکت فولاد مبارکه.

شرکت‌ها/مراکز خدماتی زیر مجموعه

  • شرکت صنیع کاوه
  • شرکت آهن و فولاد اصفهان
  • شرکت آهن و فولاد نور
  • شرکت فولاد سهند
  • شرکت فولاد توس
  • شرکت فولاد درخشان اراک
  • شرکت فولاد گستر یزد
  • شرکت فولاد ساخت جنوب
  • شرکت فولاد سدید ماهان
  • شرکت پاسیفیک استیل

تعداد کارکنان: ۵۳۶ نفر

مراحل تولید

پودر سنگ آهن مورد نیاز از معادن گل گهر و چادرملو تأمین می‌شود و به‌وسیله راه‌آهن به واحد انباشت و برداشت شرکت فولاد مبارکه حمل می‌گردد.

پودر سنگ آهن انباشت شده در واحد گُندله‌سازی تبدیل به گُندله شده و در واحد احیاء مستقیم، به آهن اسفنجی تبدیل می‌گردد و سپس در کوره‌های قوس الکتریکی واحد فولادسازی ذوب می‌شود. فولاد مذاب برای تبدیل به تختال (اسلب) به ماشین‌های ریخته‌گری مداوم منتقل می‌گردد.

تختال خنک و پرداخت شده و پس از پیش گرم شدن در واحد نورد گرم، نورد شده و سپس به واحد تکمیل نورد گرم یا به واحد اسیدشویی می‌رود و سپس برای کاهش ضخامت به واحد نورد سرد، ارسال می‌گردد. همچنین بخشی از محصولات سرد نوردیده به واحدهای قلع‌اندود، گالوانیزه و رنگی ارسال می‌گردد.

farme

واحدها

انباشت و برداشت مواد خام

پودر سنگ آهن (کنسانتره آهن) به وسیله خط آهن از معادن داخلی مانند گل گهر و چادرملو، واقع در استان‌های کرمان و یزد به مجتمع حمل می‌شود و با نوار نقاله، به قسمت انباشت و برداشت منتقل می‌شود. ماشین‌های انباشت و برداشت کار انتقال مواد را از نقاله‌ها به دپو و بالعکس انجام می‌دهد.

گُندله‌سازی

پودر سنگ آهن (کنسانتره آهن) در آسیاب‌های گلوله‌ای این واحد، به صورت پودر در می‌آید و پس از ترکیب با دو درصد آهک در دیسک‌هایی به صورت گندله‌هایی به قطر بین ۶ تا ۱۸میلی‌متر در می‌آید و در درجه حرارت حدود ۱۲۵۰ درجه سانتی‌گراد پخته و سخت می‌شوند.

آهک‌سازی

سنگ آهک از معدن حوض ماهی واقع در هفده کیلومتری مجتمع تأمین می‌گردد و در دو کوره پخت دوار افقی با پیش گرم کن عمودی در دمای حدود ۱۰۵۰–۷۸۰ درجه سانتی گراد به صورت آهک پخته در می‌آید، آهک تهیه شده در واحدهای فولادسازی و واحد آهک هیدراته جهت تولید آهک هیدراته برای واحدهای بریکت‌سازی آهن اسفنجی و تصفیه خانه‌های آب استفاده می‌شود.

احیای مستقیم

پودر سنگ آهن به صورت گندله پخته شده وارد کوره احیا از نوع سری ۶۰۰ میدرکس شده و گاز احیاکننده نیز به داخل کوره دمیده می‌شود. سپس آهن احیا شده، به صورت گلوله‌های آهن اسفنجی از کوره‌ها خارج می‌شود.

ریخته‌گری

وظیفه این واحد تبدیل فولاد مذاب به شمش تختال با کیفیت استاندارد ابعاد مورد سفارش مشتری و تحویل آن به واحد خنک‌سازی و اصلاح شمش می‌باشد. این واحد دارای پنج ماشین ریخته‌گری دو خطه از نوع قوسی به شعاع ۱۰/۵ متر (ماشین ۱ تا ۴) و عمودی قوسی (ماشین ۵) بوده و مشخصات ابعادی محصول تولیدی به شرح زیر می‌باشد: عرض تختال تولیدی: از ۶۵۰ میلی‌متر تا حداکثر ۲۰۰۰ میلی‌متر طول تختال تولیدی: در دو نوع تختال بلند و تختال کوتاه و ضخامت تختال تولیدی: ۲۰۰-۲۲۰-۲۵۰ میلی‌متر

آماده‌سازی تختال

در این واحد عملیات خنک سازی، و در صورت نیاز، اصلاح و رفع عیوب یا برش طولی و عرضی تختال‌ها انجام می‌شود.

واحد نورد گرم

تختال‌ها به واحد نورد گرم منتقل می‌شود و پس از گرم شدن تا ۱۲۸۰ درجه سانتی‌گراد، در کوره‌های پیش گرم کن و پوسته زدایی در نوردهای اولیه و نهایی نورد شده و در نهایت ضخامت آن به ۱۶ تا ۲/۱ میلی‌متر می‌رسد، که به صورت کلاف (کویل) تولید می‌گردد.

تکمیل نورد گرم

۷۵ درصد از کلاف‌ها به واحد تکمیل نورد گرم انتقال می‌یابد. در این واحد اعمالی از قبیل کم کردن وزن کلاف، بهبود خواص مکانیکی، تسطیح ورق، برش سبک و سنگین ورق در طول‌های ۱ الی ۱۲ متر صورت می‌گیرد.

نورد سرد

۲۵ درصد از کلاف‌های ورق تولید شده در واحد نورد گرم به نورد سرد حمل می‌شود، تا با عملیات مختلفی مانند: برطرف کردن عیوب فیزیکی، روغن‌کاری، تقلیل ضخامت، دادن خواص مکانیکی و متالورژیکی و پرداخت سطحی قرار گیرد و در قسمت‌های اسیدشویی، نورد تاندم، خط بازپخت خنثی، نورد سخت کردن سطحی، نورد پوسته‌ای، خطوط تصحیح و بُرش مورد عملیات لازم قرار گرفته و بسته‌بندی گردد.

توزیع برق

مصرف انرژی الکتریکی مجتمع ۱۰۸۰ مگاوات ساعت برق است که حدود ۳۰۰ مگاوات ساعت آن از نیروگاه داخلی مجتمع که شامل یک نیروگاه ۲۱۰ مگاواتی بخار و یک نیروگاه گازی ۱۰۰ مگاواتی است تأمین می‌شود و بقیه از شبکه سراسری کشور دریافت می‌شود و از طریق مرکز توزیع اتوماتیک برق و ۲۸ کیلومتر تونل زیرزمینی، به سراسر مجتمع منتقل می‌شود. واحد توزیع برق مجتمع فولاد مبارکه یکی از مهمترین واحدهای ناحیهٔ انرژی و سیالات می‌باشد

واحد تصفیه و توزیع آب

این واحد شامل سد آبگیر و تصفیه‌خانه، خط انتقال آب تصفیه شده، منابع ذخیره و تجهیزات توزیع و انتقال داخلی و برج‌های خنک‌کننده است که با برداشت آب از رودخانه زاینده رود آب مورد نیاز مجتمع را تأمین می‌کند.

واحد اکسیژن و هیدروژن

این واحد شامل کارگاه اکسیژن و هیدروژن است. کارگاه اکسیژن شامل دو بخش

کارگاه هیدروژن نیز تأمین‌کننده هیدروژن مورد نیاز در فرایند خالص‌سازی آرگون در نظر گرفته شده‌است.

واحد توزیع سیالات

این واحد وظیفه توزیع سیالات از قبیل: گاز طبیعی، اکسیژن، نیتروژن، آرگون، هوای فشرده، آب سرد، آب گرم، آب آشامیدنی، آب مقطر را در سراسر مجتمع به عهده دارد.

واحد تعمیرگاه مرکزی

این واحد انجام تعمیرات کلیه قسمت‌های مجتمع و تهیه قسمتی از قطعات یدکی مورد نیاز در کارگاه‌های مکانیک، هیدرولیک، الکترونیک، برق، ماشین کاری، اسکلت فلزی، ابزارسازی، عملیات حرارتی و آهنگری و غیره را به‌عهده دارد.

محصولات

محصولات این شرکت شامل کلاف و ورق‌های گرم و سرد، کلاف‌های اسیدشویی، کلاف نوار باریک و تختال می‌باشد، که مطابق با استانداردهای بین‌المللی فولاد تولید می‌گردد.

محصولات فولاد مبارکه نیاز صنایع مختلف از جمله: صنعت خودروسازی، لوازم خانگی، لوله‌سازی، مخزن‌های تحت فشار، شرکت ترابری و باربری، تجهیزات فلزی سبک و سنگین و غیره را تأمین می‌کند.

محصولات این شرکت به بسیاری از کشورهای جهان در اروپا، آمریکای شمالی، خاور دور، آفریقا و کشورهای حوزه خلیج فارس صادر گردیده‌است.

سهامداران

سهامدار/دارنده سهم درصد
سازمان توسعه ونوسازی معادن وصنایع معدنی ایران 36 B ۱۷٫۱۹۰
شرکت توسعه سرمایه رفاه-سهامی خاص- 22 B ۱۰٫۵۴۰
بانک تجارت 5 B ۲٫۴۹۰
شرکت سرمایه‌گذاری صدرتاءمین-سهامی عام- 5 B ۲٫۴۰۰
موسسه صندوق بیمه اجتماعی روستائیان وعشایر 5 B ۲٫۳۴۰
شرکت س اتهران س. خ-م ک م ف ع- 4 B ۲٫۰۹۰
شرکت بهسازان انرژی تدبیرزنگان-سهامی خاص- 4 B ۱٫۸۶۰
شرکت س اخراسان رضوی س. خ-م ک م ف ع- 4 B ۱٫۶۸۰
صندوق بازنشستگی کشوری 3 B ۱٫۴۶۰
شرکت توسعه ومدیریت سرمایه صبا-سهامی خاص- 3 B ۱٫۳۶۰
شرکت س افارس س. خ-م ک م ف ع- 3 B ۱٫۲۶۰
شرکت س اخوزستان س. خ-م ک م ف ع- 3 B ۱٫۲۳۰
شرکت تدبیرگران اقتصاد اوراسیا م. م M 1 ۰٫۰۲۱

    منابع

    1. «فولاد مبارکه در جایگاه یازدهم سازمان‌های برتر آسیا». تابناک.
    2. «صادرات فولاد مبارکه به اروپا تداوم دارد». انتخاب.
    3. «فولاد مبارکه در یک نگاه». msc.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ اوت ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۶ مارس ۲۰۲۱.
    4. «تجدید نظر ایران و روسیه در یک قرار داد». اقتصادنیوز. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۳.
    5. «فولاد مبارکه اصفهان، بزرگترین تولیدکننده آهن اسفنجی در جهان». smtnews.ir.
    6. «کوره جدید فولاد مبارکه». انتخاب.
    7. «فولاد مبارکه چقدر از آب زاینده‌رود اصفهان را می‌خورد؟ / مسئولان فولاد: مسئول خشک شدن زاینده رود نیستیم». خبرآنلاین. ۲ آذر ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۱-۱۳.
    8. «فولاد مبارکه ۵ و نیم درصد کل اصفهان آب مصرف می‌کند». DW.DE. ۲۰۱۴-۱۱-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۱-۱۳.
    9. 10 (۲۰۱۶-۰۱-۲۱). «آلودگی فولاد مبارکه و ذوب آهن درهوای شهر اصفهان موثراست». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۱۹.
    10. «آلایندگی فولاد مبارکه اثبات شد/تایید آلودگی از سوی محیط زیست پس ازهفت سال». خبرگزاری خانه ملت. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۱۹.
    11. «تأمین ۲۶۰ کانکس برای هموطنان زلزله زده توسط فولاد مبارکهٔ اصفهان». انتخاب.
    12. ها، اخبار استان (۱۳۹۳/۱۱/۰۵–۱۰:۰۹). «خطر آلودگی فولاد مبارکه برای جان مردم». fa. دریافت‌شده در 2020-04-19. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)

    پیوند به بیرون

    در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ شرکت فولاد مبارکه اصفهان موجود است.
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.