دیوان امام
دیوان شعر امام کتابی است به قلم روح‌الله خمینی (۱۳۶۸–۱۲۸۱) که در ۶ فصل (غزلیات، رباعیات، قصاید، مسمط، ترجیع بند و اشعار پراکنده تنظیم شده و اولین بار توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی در ۴۳۸ صفحه انتشاریافته‌است)[2]
 تصویر جلد کتاب | |
| نویسنده(ها) | سید روح‌الله خمینی |
|---|---|
| عنوان اصلی | دیوان امام: سروده‌های امام خمینی[1] |
| کشور | تهران مکان ناشر فارسی: تهران،  ایران |
| زبان | پارسی |
| موضوع(ها) | شعر |
| گونه(های) ادبی | دیوان اشعار |
| ناشر | ناشر فارسی: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی |
تاریخ نشر | تاریخ نشر فارسی: چاپ اول ۱۳۷۲[1] |
| شمار صفحات | ۴۳۸ |
| شابک | شابک ۹۶۴ - ۳۳۵ - ۰۱۲ - ۳ - ۹۷۸ |
| ||
|---|---|---|
|
رهبر ایران (۱۳۶۸-۱۳۵۷)
ولایت فقیه • شورای انقلاب اسلامی ایران • ستاد اجرایی فرمان امام • نوشیدن جام زهر • فرمان هشت ماده‌ای • خط امام • دانشجویان مسلمان پیرو خط امام • انجمن اسلامی دانشجویان پیرو خط امام فهرست سخنرانیها
 |
||
بسیاری از شعرای معاصر همچون حمید سبزواری، جواد محقق، عبدالجبار کاکایی، رحیم زریان، محمدعلی بهمنی، کامران شرفشاهی، سعید بیابانکی، صابر امامی، عباس چشامی و امیر مرزبان، از این دیوان تحلیل و تجلیل کرده اند.[3][4][5]
اشعار این دیوان که عمدتاً در سبک عراقی سروده شده‌اند، به زبان‌های دیگری نیز ترجمه و انتشار یافته‌اند.[6][7]
نشرهای مختلف
دیوان امام در چند قطع مختلف توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی منتشر شده‌است.[8][9][10]
نمونه‌ای از غزلیّات
| من به خال لبت، ای دوست! گرفتار شدم | چشم بیمار تو را دیدم و بیمار شدم | |
| فارغ از خود شدم و کوسِ اناالحق بزدم | همچو منصور خریدار سر دار شدم | |
| غم دلدار، فکنده است به جانم شرری | که به جان آمدم و، شهرهٔ بازار شدم | |
| در میخانه گشایید به رویم، شب و روز | که من از مسجد و از مدرسه بیزار شدم | |
| جامهٔ زهد و ریا کندم و، بر تن کردم | خرقهٔ پیر خراباتی و، هشیار شدم | |
| واعظ شهر، که از پند خود آزارم داد | از دم رِند می‌آلوده، مددکار شدم | |
| بگذارید که از بتکده یادی بکنم | من که با دست بت میکده بیدار شدم |
بنا بر روایتی، ترجمۀ انگلیسی این شعر توسط راجر کوپر که در دهۀی شصت به اتهام جاسوسی برای انگلستان در زندان اوین زندانی بود، انجام گرفته است.[11]
نمونه‌ای از رُباعیّات
| جُمهوری اسلامی ما جاوید است | دشمن ز حیات خویشتن نومید است | |
| آن روز که عالم ز ستمگر خالی است | ما را و همه ستمکشان را عید است |
تحلیلی بر اشعار سید روح‌الله خمینی
اشعار روح‌الله خمینی اولین بار ۱۸ روز پس از درگذشت وی در روزنامه کیهان منتشر شد و بلافاصله در رسانه‌های بین‌المللی بازتاب یافت. اولین شعر منتشر شده از وی غزلی چهارده مصرعی بود با مطلع «من به خال لبت ای دوست گرفتار شدم» که توسط احمد خمینی فرزند وی در اختیار روزنامه کیهان قرار گرفت.[12] و در قالب چند کتاب شعر و عمدتا دیوان امام منتشر شد.
انتشار این اشعار که نشانگر وجه دیگر شخصیّت روح‌الله خمینی و دیدگاه‌های وی و منش عرفانی او بود برای رسانه‌های غربی تازگی داشت. روزنامه نیویورک تایمز نوشت که این غزل روح‌الله خمینی در آخرین شماره هفته نامه سیاسی هنری نیو ریپابلیک انتشار خواهد یافت. ترجمه غزل توسط ویلیام چیتیک شیعه‌شناس، مترجم و متخصص برجسته متون کلاسیک عرفانی، فلسفی اسلامی برای هفته نامه نیو ریپابلیک انجام داده بود. شائول بخاش به این روزنامه گفت که غزل خمینی بسیار برجسته و قابل توجه‌است. پاتریک کلاسون شعر را به هفته نامه نیو ریپابلیک ارائه کرده بود. به گفته کلاسون خمینی در ایام جوانی و میانسالی به عرفان جذب گردید اما کسی نمی‌دانست که این علاقه وی ادامه داشته‌است. شایع بودکه وی بخاطر گرایش به عرفان دردهه ۱۹۶۰ میلادی از سوی برخی مراجع بلندپایه مورد انتقاد قرار گرفته‌است.
جستارهای وابسته
- عرفان اسلامی
- فهرست آثار سید روح‌الله خمینی
منابع
- «مشخصات کتاب دیوان امام». پرتال امام خمینی. دریافت‌شده در ۷ مارس ۲۰۱۸.
- دیوان امام. آیت‌الله خمینی. مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. ۱۳۷۲ چاپ سی و پنجم۱۳۸۱ (ISBN 964-335-012-6)
- http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1636405روزنامه
- روزنامه ابتکار http://www.ebtekarnews.com/ebtekar/News.aspx?NID=32447 بایگانی‌شده در ۵ ژانویه ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine
- خبرگزاری کتاب ایران http://www.ibna.ir/vdcc0eqi.2bqxs8laa2.html بایگانی‌شده در ۴ ژوئن ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine
- http://www.ibna.ir/vdcd.x0o2yt0ssa26y.htmlخبرگزاری%5Bپیوند+مرده%5D کتاب ایران
- ایسکا نیوز http://iscanews.ir/fa/ShowNewsItem.aspx?NewsItemID=104439%5Bپیوند+مرده%5D
- «دیوان امام: مجموعه اشعار امام خمینی شابک: 978-964-335-913-3». مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ مارس ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۷ مارس ۲۰۱۸.
- «دیوان امام: سروده‌های حضرت امام خمینی (س) شابک: 978-964-335-012-3». مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ مارس ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۷ مارس ۲۰۱۸.
- «دیوان امام شابک: 964-335-827-5». مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ مارس ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۷ مارس ۲۰۱۸.
- «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در 8 نوامبر 2019. دریافت‌شده در 27 اكتبر 2019. تاریخ وارد شده در
|accessdate=را بررسی کنید (کمک) - EDWIN McDOWELL (August 14 1989). "An Unexpected Khomeini Reveals Himself in a Poem". New York Times. p. Arts. Check date values in:
|تاریخ=(help)