قرچک
قَرچَک شهری در شهرستان قرچک است و در جنوب شرق استان تهران قرار دارد. قرچک در سال «۱۳۹۰»، «۱۹۱٬۵۸۸» نفر جمعیت داشتهاست. شهرستان قرچک به علت مهاجرپذیری فراوان، رشد جمعیت خود را به شهر بهسرعت پیمود. وجه تسمیهٔ آن به سبب وجود پست بازرسی روسها در جریان جنگ دوم جهانی، در کنار ایستگاه قطاری بود که آنجا برای بازرسی محمولههای گندمی که به مقصد اتحاد جماهیر شوروی، فرستاده میشد، ایجاد کرده بودند و به این سبب، مردم بومی به آن جا قریهٔ چک میگفتند. قرچک در سال ۱۳۵۵ به شهر تبدیل شد، علت توسعه اصلی آن در آن سالها وجود کورهپزخانههای زیادی بود که در این منطقه وجود داشت و دارد و دلیل اصلی شکلگیری قرچک، کوره پزخانههای آن است بر روی یکی از دودکشهای آن که غیرفعال است و در کنار کمربندی واقع شده توسط معمار آن که مشخص نیست چه کسی است با آجر و به صورت برجسته سال «۱۳۳۲» نقش بستهاست. ↵در سالهایی که تهران برای توسعه و ساخت و ساز نیاز به مصالح ساختمانی از جمله آجر فشاری داشت، کارگران فصلی برای کار در این کوره پزخانهها از شهرستانهای استانهای مختلف مانند آذربایجان، خراسان، کردستان، ایلام و… به این شهر میآمدند. بعد از شروع جنگ در افغانستان و مهاجرت افغانها، آنها نیز به این کارگران اضافه شدند و بسیاری از این کارگران فصلی در این شهر ساکن شدند و این شهر شکل گرفت.
قرچک | |
---|---|
کشور | ایران |
استان | تهران |
شهرستان | قرچک |
نام(های) پیشین | قریه کوچک/ قلعه کوچک (در قدیم الایام محلههای قدیمی و نواحی و حواشی شهرها قلعه سازی میشد مخصوصاً در طهران به عنوان مثال: قلعه حسن خان-قلعه مرغی-قلعه گبری شهرری-قلعه نو شهرری -قلعه ارژنگ- قلعه سین-قلعه دژرشکان-قلعه تبرک امین آباد-قلعه سرخه حصار- قلعه حصار قاضی ورامین از دوره ایلخانی، قلعه خاوه ورامین، قلعه قاسمآباد ورامین، قلعه خیرآباد، قلعه قشلاق دوتویه در ۳۰ کیلومتری ری با طاقهای سبک قاجار و پهلوی و آثار سفالینه مربوط به سلجوقی، قلعه ایرج در شمال روستای عسگر آباد عباسی ورامین از قلاع ساسانی، قلعه جلیلآباد از توابع ورامین و…) |
مردم | |
جمعیت | ۲۳۱٬۰۷۵ نفر (سرشماری ۱۳۹۵)[1] |
رشد جمعیت | ۳٫۱۷٪ |
تراکم جمعیت | ۲۹۹۰ نفر بر کیلومتر مربع |
جغرافیای طبیعی | |
مساحت | ۹۰٫۲ کیلومتر مربع |
ارتفاع | ۹۴۵ متر |
آبوهوا | |
میانگین بارش سالانه | ۲۲۰ میلیمتر |
روزهای یخبندان سالانه | ۴۸ روز |
اطلاعات شهری | |
شهردار | محسن خرمی شریف |
پیششمارهٔ تلفن | ۰۲۱ |
شناسهٔ ملی خودرو | ۲۱س-۲۱م-۷۸س-۳۸ص-۳۰ط |
قرچک |
با افزایش جمعیت و رشد مهاجرت، این شهر هر روز بزرگتر شد. بیش از ۹۸ درصد جمعیت این شهر مهاجرانی همچون آذریها، لرها، کردها، کرمانجهای خراسان، خراسانیها و مردمان شمال ایران هستند.
در دوران جنگ هشت ساله جنگ ایران و عراق نیز محلههایی از این شهر میزبان شیعیان عراقی بود که به ایران مهاجرت کرده بودند. قرچک به دلیل خاک مرغوب همیشه مورد توجه صنعت تولید آجر و سفال بوده و به دلیل حفاریهای انجام شده به همین منظور در شمال این شهر چالههای عظیمی وجود دارد. در قرچک مهاجران محله خاص خود را دارند و علاوه بر زبان فارسی به گویشهای و زبانهای قومی خویش سخن میگویند. مسجدها و حسینیههای زیادی در این شهر وجود دارد که ذیل اسم مسجد، نام منطقهای که مردم آن محله از آنجا مهاجرت نمودهاند، نوشته شدهاست و در سالهای اخیر نیز میزبان جمعیت سرریز تهران بودهاست. پل معروفی در منطقه باقرآباد این شهر نیز وجود دارد که به دلیل کشته شدن تعدادی که با قصد اعتراض به بازداشت روحالله خمینی در روز ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ ورامین و پیشوا را ترک گفته و به سمت تهران عزیمت داشته و از روی این پل افتاده و پراکنده شدند، این پل به پل ۱۵ خرداد معروف است. ساخت این پل قدیمی آجری به دوره پهلوی اول بازمیگردد. در قرچک یک قنات از شمال تا جنوب این شهر وجود داشته که به قنات ولی آباد معروف است و خیابان ولی آباد در کنار آن شکل گرفته که امروزه جز در کنار خط آهن و به دلیل ایجاد مشکل اثری از آن نیست. خط آهن سراسری (تهران، مشهد) جنوب این شهر را به صورت کلی طی میکند و مانع پیشروی این شهر به سمت جنوب شدهاست.
قرچک بهخاطر نزدیکی به تهران، سرریز جمعیت پایتخت را بهخود جذب میکند که علت اصلی آن ارزانتر بودن مسکن در قرچک نسبت به تهران است. حدود یکسوم از جمعیت قرچک را سرریز جمعیتی تهران برآورد میکنند.
شهرستان بزرگ قرچک از یک سو توسط یک اتوبان چهار بانده به شهرتهران و از سوی دیگر به شهرستان ورامین متصل میشود.
جمعیت
در سرشماری سال ۱۳۹۰ جمعیت شهری: ۱۹۱۵۸۸ نفر زنان: ۹۳۹۱۰ نفر مردان: ۹۷۶۷۸ نفر
و در آخرین سرشماری در سال ۱۳۹۵ کل جمعیت شهرستان قرچک ۲۶۹۱۳۸ نفر که ۱۳۸٬۲۴۹ را مردان و تعداد ۱۳۰٬۸۸۹ را زنان تشکیل میدهد. همچنین این شهرستان دارای ۷۹٬۸۵۳ خانوار میباشد.[2]
موقعیت
شهرستان قرچک در ۲۰ کیلومتری جنوب شرق تهران واقع شدهاست. این شهرستان از سمت شمال شرق به شهرستان پاکدشت، از شرق، جنوب شرق و جنوب به شهرستان ورامین، از جنوب غربی، غرب و شمال غربی نیز به شهرستان ری محدود میباشد.[2]
بخشها
- بخش قرچک:
شهرها
- قرچک
- باقرآباد
- زیباشهر
- شهرکها
▪شهرک طلاییه
▪شهرک الحدید
▪شهرک گلها
▪شهرک کارگر
▪شهرک فرهنگیان
▪شهرک امام حسن
▪شهرک زیتون
▪شهرک امام علی
- دهستان:
- دهستان محمدآباد
- دهستان ولی آباد
- شاه آبادی
- داود آباد
روستاها
- فردیس
- قشلاق جیتو
- قشلاق مشهدی ابوالحسن
- قشلاق مشهدی محمد
- قشلاق داود آباد
- امین آباد
- صالح آباد
اماکن
- مسجد شهدای ۱۵ خرداد
- مسجد جامع شهر قرچک که در مرکز آن واقع شدهاست.
- این شهر دارای یک واحد دانشگاه پیام نور، یک واحد دانشگاه آزاد اسلامی و علمی کاربردی میباشد.
- پایانه مسافر بری قرچک امکان سفرهای بین شهری را فراهم میکند.
- پارک ولی عصر، پارک جنگلی زیباشهر و بلوار طلائیه از اماکن تفریحی شهر قرچک میباشند.
- میدانهای شهید ستاری و امام خمینی
- امامزاده بی بی زبیده.
- امامزاده ابراهیم علیه السلام
- زورخانه علی بن ابی الطالب
- بیمارستان شهید ستاری
اماکن باستانی و تاریخی
- تپه هفت هزار سالهٔ فردیس[3][4]
- تپه میل پوئینک
- روستای تاریخی داودآباد
- پل باقرآباد: بر روی رودخانه جاجرود واقع شدهاست. کفن پوشان ورامین در سال ۱۳۴۲ نزدیک این پل کشته شدند. در نزدیکی این پل کانالی با خشت و گل وجود دارد که توسط آن کانال آب را از زیر رودخانه عبور دادهاند. آب بر اثر اختلاف سطح از طرف دیگر رودخانه جاری گشته و اراضی کشاورزی را سیراب مینمودهاست.
محلهها
از محلههای قدیمی شهر قرچک میتوان به باقرآباد، داودآباد، روستای محمدآباد اعلاء، محمدآباد، منبع آب، مخابرات، فردیس، قشلاق فردیس، زیباشهر، باهنر و امین آباد نام برد.
محلههای جدید شهر قرچک شامل شهرک طلائیه، فرهنگیان، الحدید، آریاشهر، کارگر، گلها، امام علی، امام حسن و زیتون، شهرک الهیه و شهرک کمیل است.
ورزش
باشگاه فوتسال شهید منصوری قرچک یکی از باشگاههای فعال فوتسال در کشور ایران است. این تیم هماکنون در لیگ برتر فوتسال ایران که بالاترین سطح فوتسال در ایران میباشد، به رقابت با دیگر تیمها میپردازد. بازیهای خانگی شهید منصوری و تمرینهای تیمی در سالن ۷ تیر قرچک که متعلق به اداره ورزش و جوانان شهرستان قرچک میباشد برگزار میشود و در سال ۱۳۹۵ توسط مدیر عامل باشگاه به دانشگاه آزاد فروخته شد و از صحنه رقابتهای ورزشی خارج شدند - باشگاه مقاومت قرچک که در رده بزرگسالان و امید در لیگ دسته دو کشور فعالیت مینماید و از سال ۱۳۹۲ به جمع خانواده ورزش شهرستان وارد شدهاست در سال ۱۳۹۵ به لیگ دسته یک کشور صعود نمودند و در سال ۹۶ به لیگ برتر فوتسال ایران صعود کردند
ورزشکاران قرچک عبارتند از:
- محمد خالقی والیبال نشسته قهرمان پارالمپیک ۲۰۰۸ چین - پارالمپیک ۲۰۱۲ لندن - پارا آسیایی و چند عنوان جهانی و بینالمللی
- جمشید اصغرگیوه چی(جمشید گیوه چی) مقام دوم جهانی کیک بوکسینگ ۲۰۰۵ ایران کیک بوکسینگ مقام اول قهرمانی اسیا ۲۰۰۹ ویتنام- جهانی۲۰۱۱آلمان-۲۰۱۲یونان- ۲۰۱۳ اکراین-مقام سوم ۲۰۱۵ اسپانیا-مقاوم دوم جهانی ساواته فرانسه۲۰۱۷
- اسلام قربانی ووشو مقام دوم جهانی ۲۰۰۵ چین - مقام دوم جهانی ۲۰۰۷
- محمد آیینی ووشو مقام دوم جوانان جهان ۲۰۰۴ مالزی - اول جوانان آسیا ۲۰۰۵ سنگاپور عباس گلستانی پاورلیفتینگ مقام اول پیشکسوتان آسیا ایران ۱۳۹۲ - مقام اول پیشکسوتان آسیا هند ۱۳۸۸
- محمد طاهری فوتسال مقام اول فوتسال آسیا ۲۰۱۳ چین
- رقیه عبداللهی کبدی مقام دوم جهانی ۲۰۱۲ هند
- میثم فرجی ووشو مقام اول آسیا ۲۰۱۱ چین
- اصغر سوری ووشو مقام دوم آسیا ۲۰۰۷ کره جنوبی
- سید مجید موسوی ووشو مقام سوم آسیا ۲۰۱۱ چین
- حمید تیموری ووشو مقام سوم آسیا ۲۰۰۷ کره جنوبی
- اکبر سعیدی ووشو مقام سوم آسیا ۲۰۰۹ ماکائو
- اسماعیل طالبی والیبال نوجوانان مقام سوم جهان ۲۰۱۵ آرژانتین
- محمود رسولی والیبال نوجوانان مقام سوم جهان ۲۰۱۵ آرژانتین
- ابراهیم رحیمیان دو و میدانی پیادهروی عضو تیم ملی و حضور در المپیک ۲۰۱۲ لندن[5] بنیامین مرادزاده قهرمان بوکس نوجوانان کشور ۲۰۱۸ https://web.archive.org/web/20170531232121/http://qarchaksport.ir/
۱۵. نصرت (امیرعلی) علیاری قهرمان چند دوره و مربی ژیمناستیک کشوری
باشگاههای قرچک
- باشگاه فوتسال شهید منصوری قرچک که در لیگ برتر فوتسال کشوری تا پایان سال ۱۳۹۴ فعالیت داشتند.
- باشگاه فوتسال مقاومت قرچک که از سال ۱۳۹۲ فعالیت خود را شروع نمود در سال ۱۳۹۶ به لیگ برتر صعود کرد.
- باشگاه تندیس قرچک_زیباشهر که از سال ۱۳۹۵ تأسیس شد. و فعالیت خود را در زمینه زیبایی اندام و بدنسازی آغاز کرد.
پانویس
- «تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵» (اکسل). درگاه ملی آمار.
- قرچک، روابط عمومی فرمانداری. «معرفی شهرستان قرچک - فرمانداری قرچک». qarchak.ostan-th.ir. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۲-۰۳.
- #amp_tf=From%20%251$s&aoh=16098345711193&referrer=https://www.google.com&share=https://www.irna.ir/news/81704286/%25D8%25AA%25D9%25BE%25D9%2587-%25D9%2587%25D8%25B4%25D8%25AA-%25D9%2587%25D8%25B2%25D8%25A7%25D8%25B1-%25D8%25B3%25D8%25A7%25D9%2584%25D9%2587-%25D9%25BE%25D8%25B1%25D8%25AF%25D9%258A%25D8%25B3-%25D9%2582%25D8%25B1%25DA%2586%25D9%2583-%25D8%25AF%25D8%25B1%25D8%25A2%25D8%25B3%25D8%25AA%25D8%25A7%25D9%2586%25D9%2587-%25D9%2588%25D9%258A%25D8%25B1%25D8%25A7%25D9%2586%25D9%258A «تپه هشت هزار ساله پردیس قرچک درآستانه ویرانی - ایرنا» مقدار
|نشانی=
را بررسی کنید (کمک). www-irna-ir.cdn.ampproject.org. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۵. - ==#amp_tf=From%20%251$s&aoh=16098345711193&referrer=https://www.google.com&share=https://www.radiofarda.com/a/321796.html «آثار باستانی هفت هزارساله در تپه فردیس کشف شد» مقدار
|نشانی=
را بررسی کنید (کمک). www-radiofarda-com.cdn.ampproject.org. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۵. - اداره ورزش و جوانان شهرستان قرچک
جستارهای وابسته
منابع
- اطلس گیتاشناسی استانهای ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ. (همچنین منبع جمعیت)
- مختصات و ارتفاع از فالینگرین.
- سایت شهرداری قرچک http://www.gharchak.ir/ShowPage.aspx?page_=form&order=show&lang=1&sub=0&PageId=189&codeV=1&tempname=Template5