جگوار

نام جگوار ریشه در زبانهای توپیایی-گوارانی که از زبان‌های بومی آمریکا است دارد و سپس وارد دیگر زبان‌ها شده‌است.[2]

اندازهٔ بدن آن‌ها ۱۱۲ تا ۱۸۵ سانتیمتر و اندازهٔ دم آن‌ها ۴۵ تا ۷۵ سانتیمتر است. وزن آن‌ها بین ۶۰ تا ۱۳۰ کیلو گرم متفاوت است. پوست لکه دار و زیبای جگوار آن را در جنگل استتار می‌کند. رنگ بدن آن‌ها از زرد روشن تا قهوه‌ای مایل به سرخ متغیّر است و حاوی خال‌های سیاه می‌باشد. بعضی از گربه‌های وحشی هم دارای خال‌هایی هستند، اما خال‌های جگوار گرد است.[3] جگوار شباهت زیادی به پلنگ دارد ولی خال‌های پوستش درشت تر و میان خالهایش نقطه ای روشن دارد. از سویی دیگر پلنگ‌ها هم این اشکال تیره را روی پوست خود دارند با این تفاوت که خال های تیره به صورت یکدستی تیره هستند و نقطه روشنی در آن یافت نمی‌شود.تفاوت دیگر در شکل بدن جگوار است که کوتاه‌تر و سر او بزرگتر است و وزنش نیز از پلنگ بیشتر است. پاهای جگوار نسبتاً کوتاه ولی حجیم و نیرومند هستند.[4][5] تعداد کمی از جگوارها کاملاً به رنگ مشکی هستند و کمتر از ۶ درصد جمعیت جگوارها را تشکیل می‌دهند.[6][7]

این جانوران تنها زندگی می‌کنند و اصولاً شب فعال‌اند. جگوار می‌تواند مانند پلنگ به سرعت از درخت‌ها بالا برود و خود را مخفی کند و در کمین بنشیند. آن‌ها شناگران خوبی نیز هستند و گاهی ماهی می‌خورند. جگوار به کمک پنجه و آروارهٔ نیرومندش می‌تواند شکارهای بزرگی مانند تاپیر، میمون و گوزن را از پا درآورد. شکار اصلی‌اش پکاری و کاپی بارا است ولی اگر مجبور شود سراغ خزندگان و لاک‌پشت‌ها می‌رود و حتی گاهی تمساح نیز شکار می‌کند. این جانور می‌تواند مانند سایر گربه‌سانان به سرعت‌های بالا رسیده و آن را برای زمان کوتاهی حفظ کند. به همین دلیل باید به طعمهٔ خود بسیار نزدیک شود تا بتواند او را شکار کند. جگوارها از جانوران بسیاری از جمله بزکوهی، آهو، سمور، پرندگان، لاک پشت‌ها، خوک‌های وحشی٬ خوک‌های پوزه دراز مالایا و ماهی تغذیه می‌کنند.[8][9]

محّل زندگی جگوار از شمال آرژانتین در آمریکای جنوبی تا جنوب غربی ایالات متّحده در آمریکای شمالی است. این جانوران در جنگل‌های گرمسیری پر باران و معمولاً در کنار آب زندگی می‌کنند. جگوارها در قلمروهای وسیعی زندگی می‌کنند به طوری که جگوار ماده به حداقل ۲۵ کیلومتر مربع قلمرو نیاز دارد و قلمرو نر بسیار بیشتر است. محدوده زیستگاه‌ها با هم تداخل دارد ولی همسایه‌ها برای کاهش درگیری از هم دوری می‌کنند.[9]

نگاره‌ای از یک جگوار نر در حین خمیازه‌کشیدن در کنارهٔ آب در تالاب پانتانال، برزیل.

جگوارهای ماده پس از ۹۳ تا ۱۰۵ روز بارداری یک تا چهار توله می‌زایند و در مکانی امن از آن‌ها نگهداری می‌کنند. بچه‌ها حدود دو سال کنار مادر می‌مانند. اکنون این جانور در بسیاری از بخش‌ها در خطر انقراض قرار گرفته‌است. انسان جگوار را برای خزش و نیز به دلیل اینکه به گاوها حمله می‌کند شکار می‌کند. جگوار در اسارت تا ۲۳ سال عمر کرده‌است.[9]

در فرهنگ مردم آمریکای مرکزی و جنوبی جگوار سابقه طولانی دارد و نماد قدرت به حساب می‌آید. در فیلم سینمایی آپوکالیپتو شخصیت اصلی داستان پس از تحت تعقیب قرار گرفتن توسط یک جگوار سیاه دچار تحول می‌شود.