استرالیا
استرالیا (به انگلیسی: Australia) با نام رسمی قلمرو همسود استرالیا (به انگلیسی: Commonwealth of Australia) کشوری در نیمکره جنوبی است. این کشور با ۷٬۶۸۶٬۸۵۰ کیلومتر مربع وسعت، ششمین کشور پهناور جهان است. استرالیا یکی از قلمروهای همسود است و در سال ۱۹۰۱ از بریتانیای کبیر استقلال یافتهاست. جمعیت استرالیا ۲۵ میلیون و ۵۱۲ هزار نفر و زبان ملی کشور انگلیسی است که در قانون کشور، برای آن، رسمیتی در نظر گرفته نشدهاست. بیشتر جمعیت استرالیا در حاشیه ساحل جنوبی، تمرکز دارد.[12] بومیان استرالیا تا قبل از کشف توسط اروپاییها از حدود ۶۵۰۰۰ سال پیش در آنجا سکونت داشتند.[13]
استرالیا سرزمین همسود استرالیا | |
---|---|
جایگاه سرزمین اصلی استرالیا به همراه قلمرو جنوبگان آن | |
پایتخت | کانبرا |
بزرگترین شهر | سیدنی |
زبان(های) رسمی | استرالیا زبان رسمی ندارد و زبان ملی آن انگلیسی استرالیایی است.[3] |
دین(ها) (۲۰۱۶)[4] | |
حکومت | پادشاهی مشروطه پارلمانی فدرال |
• ملکه | الیزابت دوم |
دیوید هرلی | |
اسکات موریسون | |
مساحت | |
• کل | ۷٬۶۹۲٬۰۲۴ کیلومترمربع (۲۹۶۹۹۰۷مایلمربع) (۶ام) |
• آبها (٪) | ۰/۷۶ |
جمعیت | |
• برآورد سال ۲۰۲۰ | ۲۵٬۶۸۸٬۰۰۰[6] (۵۱ام) |
• سرشماری ۲۰۱۶ | ۲۳٬۴۰۱٬۸۹۲[7] |
• تراکم | ۳٫۳ /به ازای هر کیلومترمربع (۸٫۵ /مایلمربع) (۲۳۶ام) |
تولید ناخالص داخلی (GDP) برابری قدرت خرید (PPP) | برآورد ۲۰۲۰ |
• کل | ▲ ۱/۴۲۳ تریلیون دلار آمریکا[8] (۱۹ام) |
• سرانه | ▲ ۵۴٬۷۹۹ دلار آمریکا[8] (۱۷ام) |
شاخص جینی (۲۰۱۸) | ۳۴[9] ۲۲ام() |
شاخص توسعه انسانی (۲۰۱۸) | ۰/۹۳۸[10] ۶ام(▲) |
واحد پول | دلار استرالیا (AUD) |
منطقه زمانی | متفاوت (+۸؛ +۹/۵؛ +۱۰) |
متفاوت (+۸؛ +۹/۵؛ +۱۰؛ +۱۰/۵؛ +۱۱) | |
گاهشماری | سال/ماه/روز[11] |
برق شهری | |
- اختلاف پتانسیل | ۲۳۰ ولت |
جهت رانندگی | چپ |
پیششماره تلفنی | ۶۱ |
کد ایزو ۳۱۶۶ | AU |
دامنه سطحبالا | .au |
وبگاه رسمی | http://www.australia.gov.au |
استرالیا دین رسمی ندارد و قانون اساسی استرالیا دولت را از تصویب هر قانونی که بر پایه دین بنا شده باشد منع میکند. در سرشماری سال ۲۰۱۶ میلادی ۵۵٫۸ درصد از استرالیاییها خود را مسیحی، ۳۱٫۳ درصد بیدین و ۷٫۳ درصد نیز پیرو ادیان غیرمسیحی معرفی کردند.
پایتخت استرالیا شهر کانبرا است، شهری که در آن مجلس کشور و خانه فرماندار کل قرار دارد. او به صورت تشریفاتی و به نمایندگی الیزابت دوم ریاست دولت را در استرالیا به عهده دارد. در عمل نخستوزیر منتخب در کنار دولت و مجلس اداره کشور را در دست دارند.
استرالیا از نظر مساحت دومین کشور پهناور عضو مجموعه اتحادیه کشورهای همسود است. سیدنی و ملبورن دو شهر بزرگ استرالیا هستند. این کشور دارای مرز خاکی با کشور دیگری نیست و دور آن را از شرق، اقیانوس آرام، از جنوب اقیانوس منجمد جنوبی، از غرب اقیانوس هند و از شمال چندین دریا و خلیج دربر گرفتهاست. استرالیا همچنین سرزمین اصلی قاره اقیانوسیه بهشمار میآید که کوچکترین قاره جهان است.
تاریخ
بر پایه شواهد به جای مانده، حدود چهل و دو هزار سال پیش گروهی از مردمان شکارچی جنوب آسیا، برای یافتن غذا و شکار حیوانات، اندک اندک شروع به مهاجرت به سرزمینهای جنوبی تر نمودند و از راه جزیرهها و کانالهایی که آسیا را به شمال استرالیا وارد میکند به شمال کوئینزلند وارد شدند و سپس با پراکنده شدن در سراسر استرالیا، قبایل مختلف بومیان استرالیا را پای نهادند. این مردمان، دهها هزار سال بدون ارتباط با سایر مناطق جهان در این سرزمین زیستهاند.
پیشینه تاریخی تلاش برای دستیابی به سرزمینهای ناشناخته در جنوب خاوری آسیا و نیز اقیانوسیه به هزاره نخست پس از میلاد بازمیگردد. در این دوره هندیهای بودایی و هندو اقدام به استعمار جزیرههای اندونزی و فراتر از آن کردند و تا جزیره لومبوک هم پیش رفتند. اما با لشکرکشی مسلمانان به هند در سده پانزدهم میلادی، پیش روی آنها در این منطقه هم متوقف شد. مهاجر نشینی در جزیرههای این منطقه از سوی چینیها در سده نهم میلادی آغاز شد. بازرگانان چینی در اوایل سده پانزدهم با سوماترا، جاوه و ماکاسار در سلبز داد و ستد میکرند. در نهایت این بازرگانان قایقهای بسیار بزرگ ماهیگیری خود را تا به کرانههای شمالی استرالیا گسیل داشتند. سر انجام در سال ۱۳۴۲ در نتیجه دگرگونی در حکومت پکن و روی کار آمدن گروهی که با بازرگانان خارجی مخالف بودند جلوی پیشرفت چینیها به دریاهای جنوب نیز گرفته شد.[14]
نخستین بار هلندیها در سال ۱۶۰۶ میلادی شبه جزیره کیپ یورک (Cape York Peninsula) در شمال کوئینزلند را اکتشاف کردند و در دهههای بعد، بیشتر مناطق شمالی و غربی استرالیا را مشاهده و ثبت نمودند. آبل تاسمان هلندی نام این سرزمین را هلند نو[15] گذاشت.[16] هلندیها خود علاقه چندانی به سکونت در هلندنو نشان ندادند و این سرزمین تا چندین دهه بعد دست نخورده باقیماند.
در سال ۱۷۷۰ م. کاپیتان جیمز کوک دریانورد بریتانیایی، نواحی اطراف سیدنی در شرق استرالیا را اکتشاف و ثبت کرد. کاپیتان آرتور فیلیپ در ۱۸ ژوئیه ۱۷۸۸ با یازده کشتی و ۱۳۵۰ مسافر به حدود سیدنی رسید و ضمن اعلام این منطقه با نام نیو ساوت ولز به عنوان یکی از مستعمرههای بریتانیا، خود به فرمانداری آن برگزیده شد.[17] بریتانیاییها در دید اول به استرالیا به عنوان سرزمینی دوردست و خشک برای تبعید محکومین و زندانیان نگاه میکردند. به همین دلیل بیشتر مسافران اولیه، به اجبار به منطقه ولز جنوبی تازه آمدند. اما ساکنان دیگر ایالتها بیشتر به اختیار خود به سرزمین تازه مهاجرت کردند.
در سال ۱۹۰۰ میلادی، ملکه ویکتوریا طی قانونی به استرالیا استقلال سیاسی اعطا کرد. استقلال کشور استرالیا بهطور رسمی در روز اول ژانویه ۱۹۰۱ اعلام شد و از این به بعد استرالیا به عنوان یک قلمرو همسود یا سرزمینی با حکومت مستقل اما در زمره کشورهای تحت حمایت بریتانیا درآمد. استرالیاییها از این روز به عنوان روز ملّی خود یاد میکنند.[18] از سال ۱۹۰۱ تا سال ۱۹۲۷ که کانبرا ساخته شد، فدراسیون استرالیا، ملبورن را پایتخت موقت کشور قلمداد میکرد.
این کشور در جنگ جهانی اول به عنوان حامی بریتانیا جنگید و «ارتش مشترک استرالیا و نیوزلند» یا به اختصار روز اَنزَک در نبرد گالیپولی در ترکیه امروزی شرکت کرد. در مجموع بیش از شصت هزار استرالیایی در خلال جنگ جهانی اول کشته شدند.[19] در جنگ جهانی دوم مناطقی از شمال و شرق این کشور توسط ژاپنیها بمباران شد و نیروهای آمریکایی در این کشور پیاده شدند. اما استرالیا از صدمات این جنگ به کنار ماند. طی قانونی در سال ۱۹۸۶ استرالیا بهطور رسمی دخالت پادشاهی متحده را در امور سیاسی و نظامی این کشور پایان داد، استرالیاییها در ۶ نوامبر ۱۹۹۹ با رأی اکثریت (۸۲٪ آرا) رأی به تحت قیمومیت بودن ملکه دادند تا همچنان ملکه انگلیس برایشان «فرماندار کل» تعین کند.
جغرافیا
استرالیا یا اقیانوسیه با ۷/۶ میلیون کیلومتر مربع مساحت، کوچکترین قاره جهان به شمار میرود.[20] استرالیا سرزمینی تقریباً هموار است. ناحیه غربی آن را فلات غربی استرالیا و شرق آن را رشته کوه جداکننده تشکیل میدهد و بین این دو، سرزمین پست و همواری قرار گرفته که بیشتر آن خشک و خالی از سکنهاست. بلندترین نقطه استرالیا قلهای در کوهستان برفی است که ۲۲۲۸ متر ارتفاع دارد و پستترین نقطه آن ۱۵- متر است که در دریاچه اِیر قرار دارد.[21] بلندترین رودخانه استرالیا رود دارلینگ است که بیش از ۲۷۰۰ کیلومتر طول دارد. این رود با پیوستن به رود ماری که دومین رود بزرگ استرالیا است در نهایت در جنوب ویکتوریا به اقیانوس منجمد جنوبی میریزد.
استرالیا که همچون جزیرهای بزرگ در اقیانوس آرام واقع شده، از نظر زمینشناسی کهنترین خشکی جهان بهشمار میآید. استرالیا اقیانوس آرام جنوبی را از اقیانوس هند جدا میکند. درازای سرزمین اصلی از شمال تا جنوب ۳٬۱۳۵ کیلومتر و پهنای آن از شرق به غرب ۳٬۷۸۲ کیلومتر است. استرالیا ۲۵٬۷۶۰ کیلومتر مرز دارد که تماماً مرز آبی است.[22] و بالغ بر ۴۰٪ از زمینهای این کشور تپه ماسهای است.[23] کشور استرالیا با داشتن ۷۵۵ گونه متنوعترین کشور در جهان از لحاظ زیستبوم است.[24]
جنوبگان
استرالیا با ادعای مالکیت نزدیک به ۴۰٪ از جنوبگان، سرمایهگذاری چشمگیری روی پروژههای پژوهشی در این قاره انجام دادهاست. بر پایه برنامه راهبردی ۱۰ ساله پژوهشی این کشور در جنوبگان، استرالیا تمرکز ویژهای بر پژوهشها در این بخش دارد. یکی از دلایل اصلی این پژوهشها، ارتباط تنگاتنگ اکوسیستم جنوبگان و استرالیا است. این کشور، چهار ایستگاه پژوهشی در جنوبگان دارد و بهطور میانگین ۸۰ تا ۹۰ نفر از دو کشور استرالیا و نیوزیلند در آنها زندگی میکنند.[25]
مردمشناسی
جمعیت استرالیا در ژوئیه ۲۰۱۵ بهطور تقریبی ۲۲٬۷۵۱٬۰۱۴ نفر بودهاست.[18] و با تراکم نسبی ۳/۱۴ نفر در هر کیلومتر مربع، یکی از پایینترین ارقام میزان تراکم در جهان را دارد.[26] کرانه جنوب شرق این کشور تراکم جمعیتی بیشتری نسبت به سایر نقاط دارد. یک سوم جمعیت کشور در ایالت نیو ساوت ولز و یک چهارم دیگر در ایالت ویکتوریا به سر میبرند. میانگین نرخ رشد جمعیت در سال ۱/۲۲۱ است[18] و تقریباً در هر دو دقیقه یک نوزاد در این کشور زاده میشود.[27]
بومیان استرالیا حدود نیم میلیون نفر تخمین زده شدهاند که دو و نیم درصد جمعیت کل کشور را تشکیل میدهند[28].
تقسیمات کشوری
ایالتها و قلمروها
لازم است ذکر شود استرالیا پنجمین قاره ازنظر بزرگی است.
استرالیا از شش ایالت و دو سرزمین یا قلمرو (Territory) تشکیل شدهاست که اختیاراتشان کمتر از ایالتهاست. ایالتها و قلمروهای استرالیا عبارتاند از:
- ایالت نیو ساوت ولز (NSW) یا ولز جنوبی تازه که مرکز آن سیدنی است.
- ایالت کوئینزلند (QLD) که مرکز آن بریزبن است.
- ایالت استرالیای جنوبی (SA) که مرکز آن آدلاید است.
- ایالت تاسمانی (TAS) که جزیرهای است در جنوب شرقی سرزمین اصلی و مرکز آن هوبارت است.
- ایالت ویکتوریا (VIC) که مرکز آن ملبورن است.
- ایالت استرالیای غربی (WA) که مرکز آن پرت است.
- قلمرو سرزمین شمالی (NT) که مرکز آن داروین است.
- قلمرو پایتختی استرالیا (ACT) شامل شهر کانبرا و اطراف آن.
شهرها
پایتخت استرالیا شهر کانبرا است و شهرهای بزرگ آن سیدنی، ملبورن، بریزبن، پرت، آدلاید، و تانزویل هستند.
سرزمینهای فرادریایی
- جزیرههای آشمور و کارتیر
- جزیره کریسمس
- جزایر کوکوس
- جزیرههای دریای کورال
- جزیره هرد و جزایر مک دونالد
- جزیره نورفولک
جامعه
ادیان و مذاهب
تا پیش از ورود اروپاییان به استرالیا، مردمان بومی این سرزمین از آیین دیرینه و بدوی خود پیروی میکردند، ولی امروزه برخی از این بومیان به مسیحیت گرویدهاند. مسیحیت را اروپاییان به استرالیا آوردند و با آغاز مهاجرت به این سرزمین فرقههای گوناگون مسیحیت، در آنجا به فعالیت پرداختند. در سده بیستم، با مهاجرت شمار اندکی از آسیاییها از چین، آسیای جنوب شرقی، هند و خاورمیانه، آیینها و ادیان بودایی، اسلام، یهودی و بهائی به آن راه یافتند. در استرالیا دین از حکومت جدا بوده و طبق قانون، دین و مذهب آزاد بوده و هر کس میتواند آئینهای ویژه دینی خود را آزادانه پیگیری کند. در سال ۲۰۰۱، بیش از ۷۰٪ استرالیاییها خود را مسیحی معرفی کردهاند و بیش از ۱۵٪ نیز پیرو هیچ آئینی نبودهاند. بودائیسم و اسلام نیز هر یک با کمتر از دو درصد، در ردههای بعدی قرار داشتهاند.[30]
اقوام
حدود ۴۰ هزار سال پیش اولین انسانها (بومیان استرالیا) از جنوب آسیا و گینه نو وارد استرالیا شدند. بر پایه اولین برآوردها جمعیت بومیان استرالیا در سال ۱۷۸۸ که اروپاییها وارد این قاره شدند حدود ۳۱۴ هزار نفر بود اما مطالعات تازهتر نشان میدهد که جمعیت بومیان میتوانسته بین ۵۰۰ تا ۷۵۰ هزار نفر و حتی تا یک میلیون نفر باشد و بیشترین تراکم جمعیتی هم بر پایه تمامی شواهد در منطقه کوئینزلند بودهاست. از جمعیت بومیان استرالیا به تدریج کاسته شده و امروزه بومیان، بخش کوچکی از جمعیت استرالیا را تشکیل میدهند. بر پایه سرشماری سال ۲۰۱۱ حدود ۳۶ درصد مردم اصلیت خود را انگلیسی ذکر کردهاند. ایرلندیها ۱۰٫۴٪، اسکاتلندی ۸٫۹٪، ایتالیایی ۴٫۶٪، آلمانی ۴٫۵٪، چینی ۴٫۳٪، هندی ۲٪، یونانی ۱٫۹٪ و هلندی ۱٫۷٪ در رتبههای بعدی قرار میگیرند. تعداد بومیان در این سرشماری ۵۴۶ هزار نفر (۲٫۵٪) بود.
زبان و خط
استرالیا زبان رسمی ندارد و زبان ملی آن انگلیسی استرالیایی است.[3] اختلافات بسیار نامحسوسی در لهجه مناطق گوناگون وجود دارد. زبانهای دیگر مانند ایتالیایی و چینی نیز در بین مهاجران بسیار رایج است.[18]
کشاورزی
بر اساس گزارش فائو[31]مهمترین محصولات کشاورزی و باغی استرالیا در سال ۲۰۱۸ به این شرح بودهاست:
بادام(۶۹٬۸۸۰ تن)- سیب(۲۶۸٬۰۰۰ تن)- جو(۹٬۲۵۳٬۰۰۰ تن) - باقلا(۳۷۷٬۰۰۰ تن) - انگور(۱٬۶۶۳٬۰۰۰ تن) - کاسنی(۱۴۸٬۰۰۰ تن) - قارچ(۴۳٬۴۴۰ تن) - یولاف(۱٬۲۲۷٬۰۰۰ تن) - زیتون(۶۲٬۱۸۰ تن) - پیاز(۲۷۹٬۰۰۰ تن) - پرتقال (۳۷۸٬۰۰۰ تن) - گلابی (۱۰۳٬۰۰۰ تن) - آناناس(۸۸٬۶۰۰ تن) - سیب زمینی(۱٬۱۸۸٬۰۰۰تن) - دانه کلزا(۳٬۸۹۳٬۰۰۰ تن) - برنج (۶۳۵٬۰۰۰ تن) - ذرت خوشه ای (۱٬۲۵۷٬۰۰۰ تن) - نیشکر (۳۳٬۵۰۰٬۰۰۰ تن) - گوجه فرنگی (۳۸۶٬۰۰۰ تن) - گندم (۲۰٬۹۴۰٬۰۰۰ تن)
اقتصاد
استرالیا کشوری توسعه یافته با اقتصاد متکی بر بازرگانی و کشاورزی است. در میان قابل زندگیترین شهرهای جهان در سال ۲۰۰۸ به گزارش اکونومیست، ملبورن دوم، پرت چهارم، آدلید هفتم و سیدنی نهم بود.[32] محصولات اصلی استرالیا نیشکر، پنبه، غلات و گوشت است.[33] این کشور معادن فراوانی دارد. شرکای بازرگانی استرالیا بیشتر چین، ژاپن و کره جنوبی در آسیا و نیز ایالات متحده آمریکا هستند. بنا بر گزارش بانک جهانی، این کشور در سال ۲۰۰۵ از نظر تولید ناخالص داخلی یا GDP در رده پانزدهم جهان قرار داشتهاست[34] و نیز بر پایه گزارش برنامه توسعه سازمان ملل متحد، استرالیا از نظر شاخص توسعه انسانی در سال ۲۰۰۶ سومین کشور توسعه یافته جهان به حساب میآید.[35]
مجموع صادرات این کشور در سال ۲۰۱۹ حدود ۲۶۶ میلیارد دلار و واردات آن حدود ۲۲۱ میلیارد دلار بوده است.[36]
تحصیل و آموزش عالی
دانشگاههای استرالیا یکی از بهترین دانشگاههای جهان هستند و شمار زیادی از دانشجویان بینالمللی در آن تحصیل میکنند. در سال ۲۰۱۹ بیش از ۳۳۰ هزار دانشجوی بینالمللی در استرالیا تحصیل میکردند. بیشترین مراکز تجمع دانشجویان بینالمللی در شهرهای سیدنی، ملبورن و آدلاید هستند. هزینه تحصیل در استرالیا نسبت به کشورهای همرده خود یعنی بریتانیا و ایالات متحده آمریکا کمتر است. به دانشجویان خواهان تحصیل در استرالیا روادید SubClass 500 تعلق میگیرد. انگلیسی زبان بودن، امن بودن و کیفیت آموزش بالا باعث محبوبیت این کشور در بین دانشجویان بینالمللی شدهاست. دانشجویان بینالمللی بسیاری در شهرهای ملبورن، سیدنی آدلاید و … در حال تحصیل هستند. اکثر دانشجویان بینالمللی از کشورهای چون چین، هند، کره، انگلستان، ایران، تایوان و … در این کشور مشغول به تحصیل هستند.
سیاست
استرالیا کشوری از مجموعه کشورهای همسود با حکومت پادشاهی مشروطه است و بالاترین مقام سلطنتی بریتانیا یعنی الیزابت دوم پادشاه استرالیا نیز به حساب میآید. جانشین ملکه در این کشور فرماندار کل استرالیا است که وی نیز به نوبه خود فرمانداران ایالتهای این کشور را تعیین میکند. هرچند فرماندار کل بر پایه قانون اساسی، از اختیارات فراوانی برخوردار است اما در عمل شخص اجرایی اول در استرالیا نخستوزیر است که طی یک فرایند دموکراتیک انتخاب میشود و دولت را تشکیل میدهد.[37][38]
در استرالیا، مردم ابتدا نمایندگان مجلس را انتخاب میکنند. رئیس حزبی که بیشترین نفرات انتخاب شده را در مجلس داشته باشد بهعنوان نخستوزیر مسئول تشکیل کابینه دولت میشود. دولت استرالیا از سه زیرشاخه تشکیل میشود:قانون گذاری، اجرایی و قضایی.
پارلمان استرالیا از دو مجلس تشکیل شدهاست. مجلس سنا (مجلس علیا) و مجلس نمایندگان (مجلس سفلا).
دادگاه عالی استرالیا نیز قدرت والای قضایی را در این کشور در اختیار دارد.
حزبها
احزاب عمده استرالیا عبارتاند از:
- حزب لیبرال استرالیا (ایدئولوژی: محافظه کاری)
- حزب کارگر استرالیا (ایدئولوژی: جنبش کارگری)
- حزب سبز (ایدئولوژی: محیطزیستگرا)
- حزب ناسیونال استرالیا
از سال ۱۹۹۶ تا نوامبر ۲۰۰۷ حزب لیبرال قدرت را در این کشور در دست داشت و جان هوارد به مدت یازده سال نخستوزیر این کشور بود.[39] در انتخابات فدرال که در نوامبر سال ۲۰۰۷ برگزار شد حزب کارگر توانست رقیب خود حزب لیبرال را شکست دهد و به این ترتیب کوین راد رئیس این حزب به عنوان نخستوزیر تازه استرالیا مسئول تشکیل کابینه دولت شد.[40] در ماه ژوئن سال ۲۰۱۰ پس از کنارهگیری کوین راد از مقام نخستوزیری، جولیا گیلارد که رهبری حزب کارگر را بر عهده دارد توانست به عنوان نخستین نخستوزیر زن استرالیا زمام امور را به دست بگیرد[41] در فوریه سال ۲۰۱۳ پس از انتقاداتی که از رهبری حزب کارگر جولیا گیلارد شد و همچنین با درخواست ۳۰ درصد از اعضای حزب، ایشان با انتخابات درون حزبی برای رهبری حزب موافقت کردند که منجر به پیروزی کوین راد شد. در تاریخ ۷ سپتامبر ۲۰۱۳ و در انتخابات فدرال، جناح ائتلافی استرالیا پیروز شد و در نتیجه رهبر این حزب، تونی ابوت، به عنوان نخستوزیر آینده استرالیا انتخاب شد. وی بیست و هشتمین نخستوزیر استرالیا، محسوب میشود. پیروزی تونی ابوت به شش سال حاکمیت حزب چپگرای کار بر استرالیا پایان داد. امروز اسکات موریسون نخستوزیر استرالیا است.
دفاع
در کشور استرالیا اجباری برای خدمت وظیفه عمومی وجود نداشته و افراد برای عضویت و خدمت در ارتش مثل سایر شغلها حقوق دریافت میکنند. در استرالیا وظیفه دفاع از این کشور بر عهده نیروی دفاع استرالیا است.
فرهنگ و هنر
با اسکان اروپاییان در استرالیا در سده ۱۸ میلادی، شیوه زندگی اروپایی به فرهنگ غالب استرالیا تبدیل شد. افزایش جذابیت فرهنگ استرالیا توسط کمکهای مالی دولت بود که این کمک برای هنر، تغذیه و بهبود وسایل رفاهی بود. شهرهای کوچک و بزرگی ساخته شد که پر از ساختمانهای هنری، گالری و تئاتر بود. در اواخر سده ۱۹ «ملبورن حیرتآور» marvelous melbourne پرجمعیتترین شهر استرالیا و از ثروتمندترین شهرهای جهان و پس از لندن بزرگترین شهر در سراسر امپراتوری بریتانیا و دارای گالریها، تئاترها و موزه بود. بهترین معماران، تالار اپرای سیدنی را ساختند. اپرا، رقص باله، ارکسترسمفونیها، بازیگران، نمایشنامهنویسان، شرکتهای هنری و غیره توسط مجلس استرالیا حمایت میشدند. دولتهای فدرال بر روی کمپانیهای رادیویی استرالیایی مستقل از شبکه رادیویی و تلویزیونی سراسری سرمایهگذاری کردند. استرالیا همچنین دارای شرکتهای رسانهای، روزنامه و مجلات زیادی است که به فرهنگ منطقهای کمک بسزایی میکنند. امروزه شهر ملبورن به عنوان پایتخت فرهنگی کشور شهرت دارد.
تلویزیون و سینما
استرالیا دارای پنج شبکه تلویزیونی هر یک با چند کانال در سطح ملّی است که برنامههای آنها در نواحی مختلف ممکن است متفاوت باشد. همچنین شبکههای تلویزیونی پولی زیادی در این کشور قابل دریافت است. به دلیل بزرگی سرزمین استرالیا، تعداد ایستگاههای رادیویی این کشور بسیار زیاد است و بیشتر شهرهای کوچک نیز یک یا چند رادیوی محلی دارند. سینمای استرالیا بیشتر بازتاب زندگی استرالیاییها به ویژه در نقاط غیرشهری است. سینما از تفریحات مورد علاقه استرالیائی هاست و سالنهای سینمای این کشور از رونق و کثرت زیادی برخوردارند. صنعت فیلمسازی استرالیا با «داستان دار و دسته کلی» که اولین فیلم بلند ساخته شده در جهان است در سال ۱۹۰۶ در ملبورن آغاز گشت. این کشور هنرمندانی چون نیکول کیدمن، کیت بلانشت، مارگو رابی، نائومی واتس، هیت لجر، هیو جکمن، ارول فلین، جودیت اندرسون، جفری راش و تونی کُلِت و هوگو ویوینگ و اریک بانا به سینمای جهانی عرضه کردهاست. شکوفایی مجدد صنعت فیلمسازی در استرالیا به موج نوی دهه ۱۹۷۰ بازمیگردد با فیلمهایی مانند «پیک نیک در هنگینگ راک» (۱۹۷۵) به کارگردانی پیتر ویر. برخی از معروفترین فیلمهای استرالیا در عرصه جهانی پیانو، کروکودیل دندی، پریسلا ملکه بیابان، گالیپولی، مدمکس، شاین، و بابی پسر بدو ده کانو هستند.
موسیقی، رقص و نمایش
تاریخ موسیقی اروپایی در استرالیا به دوران ساکن شدن بریتانیاییها در این قاره برمیگردد که با خود آواهای دسته جمعی را نیز آوردند. امروزه هر شهر بزرگ، دارای سالن ارکستر و اپرا به همراه شرکت رادیویی استرالیا است. ستارگان بزرگ و رهبران ارکستر از بسیاری از کشورها مرتباً به استرالیا سفر کرده و گرد هم میآیند. استرالیا از طریق صدای رسا و بیهمتای «نلی ملبا» و «جان ساترلند» برای موسیقی جهان اقدام به جمعآوری کمکهای مالی میکند. استرالیا در زمینه موسیقی مردمی (پاپ)، راک و متال نیز هنرمندان مشهوری دارد. گروه متال ایسی/دیسی (AC/DC) و خواننده پاپ مشهور کایلی مینوگ این از دسته هستند. کایلی مینوگ که اکنون ساکن بریتانیا است در سال ۲۰۰۷ «نشان امپراتوری بریتانیا» (OBE) را به خاطر خدمات ارزندهاش به هنر موسیقی از الیزابت دوم دریافت کرد.[42][43] او همچنین در یکی از قسمتهای سریال تلویزیونی محبوب «دکتر وو» (Doctor Who) نقش آفرید که در شب کریسمس سال ۲۰۰۷ از شبکه تلویزیونی بیبیسی پخش شد.[44]
گل و رنگ ملی
آکاسیای طلایی گل ملی استرالیا است. این گل، بیشتر روی درختهای کوچک در جنوب خاوری استرالیا میروید. گلبرگهای این گل، طلایی و برگهای آن سبز هستند. به خاطر رنگهای این گل، پوشاک ورزشی تیمهای ملی استرالیا طلایی و سبز هستند. این گل، پسزمینه نشان ملی استرالیا است.[45] هر یک از ایالتها و قلمروهای استرالیا گل نمادین ویژه خود را دارند.
ورزش
ورزش در استرالیا به صورت جدی و گسترده پیگیری میشود و به جزئی از سبک زندگی و فرهنگ مردمان آن درآمدهاست. استرالیا از مدال آورترین کشورها در بازیهای المپیک است. شهر ملبورن به عنوان پایتخت ورزشی استرالیا، همه ساله میزبان بسیاری از رخدادهای مهم ورزشی جهان مانند مسابقات ماشین رانی جایزه بزرگ استرالیا، جام اسب سواری معروف ملبورن کاپ و نیز تنیس آزاد استرالیا است. المپیک تابستانی ۱۹۶۵ و بازیهای همسود ۲۰۰۶ در ملبورن برگزار شد همچنین المپیک تابستانی ۲۰۰۰ در سیدنی برگزار شد. ورزشهای گروهی پرطرفدار در استرالیا عبارتاند از: راگبی ۱۵ نفره، راگبی ۱۳ نفره، فوتبال استرالیایی (نوعی از ورزش راگبی که به فوتی هم معروف است)، کریکت و بسکتبال. علاوه بر این تیم ملی هاکی روی چمن و تیم ملی واترپولو و والیبال ساحلی بانوان این کشور هم در جمع بهترین تیمهای جهان قرار دارند. استرالیاییها در برخی ورزشهای انفرادی هم مانند گلف، شنا و دیگر ورزشهای آبی، تنیس و اسکواش هم در ردیف کشورهای درجه اول جهان قرار میگیرند. در سالهای اخیر کوشش زیادی برای گسترش ورزش فوتبال در این کشور به عمل آمدهاست[46] از دهه ۱۹۹۰ تعداد زیادی از فوتبالیستهای شاخص استرالیایی در لیگ برتر انگلستان بازی میکنند. از جمله این بازیکنان میتوان به هری کیول، مارک بوسنیچ و مارک ویدوکا اشاره کرد.
استرالیا میزبان دو المپیک ۱۹۵۶ ملبورن و المپیک ۲۰۰۰ سیدنی بودهاست و یکی از شش کشوریست که بیش از یک بار میزبان المپیک تابستانی بودهاند. این کشور در تمام ادوار المپیک حاضر و بیش از همه در شنا و دو و میدانی موفق بوده، ضمن اینکه در پاروزنی، دوچرخهسواری و سوارکاری نیز موفقیتهایی داشتهاست. داون فریزر، مورای روز، یان تورپ، گرانت هکت و سوزی اونیل در شنا و مارجوری جکسون، بتی کاتبرت، هرب الیوت و ران کلارک در دو و میدانی از موفقترین ورزشکاران استرالیایی در المپیک بودهاند. باشکوهترین موفقیت این کشور در المپیک سیدنی به دست آمد که آنها به ۵۸ مدال (شامل ۱۶ طلا) در بیست رشته دست یافت. در المپیک آتن نیز با ۱۷ مدال طلا رده چهارم جدول مدالها را به خود اختصاص دادند.[47] بازیهای کشورهای همسود هم تاکنون ۴ بار در استرالیا برگزار شده؛ ۱۹۳۸ در سیدنی، ۱۹۶۲ پرث، ۱۹۸۲ بریزبن و ۲۰۰۶ ملبورن. استرالیا با ۱۰ قهرمانی در ۱۸ دوره این مسابقات در جدول مدالها بهترین نتیجه را به دست آوردهاست. رقابتهای بینالمللی تنیس آزاد استرالیا نیز که هرساله در ملبورن برگزار میشود، یکی از ۴ گرنداسلم ورزش تنیس است. کاپ اسپ سواری ملبورن نیز به عنوان یکی از پر طرفدارترین بازیها در استرالیا شناخته میشود.
- شناگران استرالیا در مسابقات جهانی ورزشهای آبی ۲۰۱۵.
محیط زیست
استرالیا بخشی از بهترین محیط از نظر پوشش گیاهی است حیواناتی همچون کوالا و کانگورو و سگهای دینگو را دارد؛ حیواناتی که تنها در این کشور ادامه حیات میدهند.
رتبههای جهانی
رتبههای جهانی استرالیا [+/−] | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
نهاد | زمینه | سال | رتبه | به غیر از (کشورها) | منبع | یادداشت |
A.T. Kearney / مجله فارین پلیسی |
شاخص جهانیسازی [وبگاه] | |||||
2007 | [48] | |||||
2006 | [49] | |||||
2005 | [50] | |||||
سیا واقعیت کتاب جهان | سن متوسط [وبگاه] | |||||
۲۰۰۸ (میلادی) | [51] |
| ||||
The Legatum Institute | شاخص موفقیت [وبگاه] | |||||
۲۰۰۸ (میلادی) | [52] | |||||
2007 | [53] | |||||
EIU | شاخص کیفیت زندگی [وبگاه] | |||||
2005 | [54] | |||||
دانشگاه ییل / دانشگاه کلمبیا |
Environmental Performance Index [website] | |||||
۲۰۰۸ (میلادی) | [55] | |||||
2006 | [56] | |||||
2005 | [57] | |||||
بنیاد هریتج / وال استریت ژورنال |
شاخص آزادی اقتصادی [وبگاه] | |||||
۲۰۰۸ (میلادی) | [58] | |||||
2007 | [59] | |||||
2006 | [60] | tied with نیوزیلند and the ایالات متحده آمریکا | ||||
بانک جهانی | شاخص آزادی تجارت [وبگاه] | |||||
۲۰۰۹ (میلادی) | [61] | |||||
۲۰۰۸ (میلادی) | [62] | |||||
IMD International | World Competitiveness Yearbook [وبگاه] | |||||
۲۰۰۸ (میلادی) | [63] | |||||
2007 | [64] | |||||
2006 | [65] | |||||
Weber Shandwick / FutureBrand |
Country Brand Index | |||||
۲۰۰۸ (میلادی) | [66] | |||||
2007 | [67] | |||||
2006 | [68] | |||||
Simon Anholt / GfK Roper |
شاخص برندهای ملی [وبگاه] | |||||
۲۰۰۸ (میلادی) | [69] | |||||
2007 | [70] | |||||
Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) |
PISA [وبگاه] | |||||
2006 | [71] | رتبه ۷ در زمینه علوم; ۴ در سواد; ۱۳ در ریاضیات | ||||
2003 | [72] | رتبه ۵ در علم (هم رتبه با ماکائو و لیختناشتاین); رتبه۴ در سواد،۷ در ریاضیات | ||||
۲۰۰۰ (میلادی) | [73] | ۵ در سواد،۵ در ریاضیات | ||||
EIU / IBM Institute for Business Value |
آمادگی الکترونیکی [وبگاه] | |||||
۲۰۰۸ (میلادی) | [74] | هم رتبه با دانمارک | ||||
2007 | [75] | |||||
2006 | [76] | |||||
گزارشگران بدون مرز | شاخص آزادی خبرنگاران [وبگاه] | |||||
۲۰۰۸ (میلادی) | [77] | |||||
2007 | [78] | |||||
2006 | [79] | همرتبه با بلغارستان،فرانسه و مالی | ||||
نگاهداری کودکان | State of the World’s Mothers | |||||
۲۰۰۸ (میلادی) | [80] | |||||
2007 | [81] | |||||
2006 | [82] | همرتبه با هلند | ||||
EIU | شاخص صلح جهانی [وبگاه] | |||||
۲۰۰۸ (میلادی) | [83] | |||||
2007 | [84] | |||||
شفافیت بینالملل | شاخص ادراک فساد [وبگاه] | |||||
۲۰۰۸ (میلادی) | [85] | همرتبه با کانادا | ||||
2007 | [86] | |||||
2006 | [87] | همرتبه با هلند | ||||
Center for Global Development | Commitment to Development Index [وبگاه] | |||||
۲۰۰۸ (میلادی) | [88] | |||||
2007 | [89] | |||||
2006 | [90] | |||||
United Nations Development Programme (UNDP) | شاخص توسعه انسانی [وبگاه] | |||||
2007–۲۰۰۸ (میلادی) | [91] | |||||
2006 | [92] | |||||
2005 | [93] | |||||
انیستیتو میلکن | شاخص شفافیت | |||||
۲۰۰۸ (میلادی) | [94] | همرتبه با سوئد | ||||
2006 | [95] | |||||
مجمع جهانی اقتصاد | Global Competitiveness Index (Global Competitiveness Report) Report/index.htm [وبگاه] | |||||
۲۰۰۸ (میلادی)–۲۰۰۹ (میلادی) | [96] | |||||
2007–۲۰۰۸ (میلادی) | [97] | |||||
2006–2007 | [98] | |||||
اکونومیست | شاخص دموکراسی [وبگاه] | |||||
۲۰۰۸ (میلادی) | [99] | |||||
2006 | [100] | |||||
صندوق صلح | دولت ناکام [وبگاه] | |||||
۲۰۰۸ (میلادی) | [101] | قابل تحمل | ||||
2007 | [102] | قابل تحمل | ||||
2006 | [103] | قابل تحمل |
جستارهای وابسته
- ازدواج همجنس در استرالیا
- آتشسوزی جنگلهای استرالیا (۲۰-۲۰۱۹)
- یادمان جنگ استرالیا
- آلفردتاون
- اتحادیه کشورهای همسود
- قلمروهای همسود
- بومیان استرالیا
- ایرانیان استرالیا
- انتخابات در استرالیا
- پادشاهی استرالیا
- کتابخانه ملی استرالیا
- نخستوزیر استرالیا
- حزب کارگر استرالیا
- صحرای استرالیا
- فهرست شهرهای استرالیا
- فهرست شهرهای پایتخت استرالیا
- قلمرو جنوبگان استرالیا
- ایالتها و قلمروهای استرالیا
- تیم ملی فوتبال استرالیا
- تنیس آزاد استرالیا
- بزرگراههای استرالیا
- نشان استرالیا
- دانشگاه ملی استرالیا
- دیدارهای فوتبال ایران و استرالیا
- فرماندار کل استرالیا
- نیروی زمینی استرالیا
- اداره سیگنالهای استرالیا
- زبانهای بومی استرالیا
- حزب لیبرال استرالیا
پانویس
- "Australian National Anthem". Archived from the original on 1 July 2007.
"16. Other matters – 16.3 Australian National Anthem". Archived from the original on 23 September 2015.
"National Symbols" (PDF). Parliamentary Handbook of the Commonwealth of Australia (PDF) (29th ed.). 2005 [2002]. Archived from the original (PDF) on 11 June 2007. Retrieved 7 June 2007. - [1]
- "1995 Global Cultural Diversity Conference Proceedings, Sydney". web.archive.org. 1995.
- "Religion in Australia". Australian Bureau of Statistics. 11 July 2018. Retrieved 26 August 2019.
- Religion was an optional question on the Census, so percentages for individual religions do not add up to 100%
- "Population clock". Australian Bureau of Statistics website. Commonwealth of Australia. Retrieved 25 October 2019. The population estimate shown is automatically calculated daily at 00:00 UTC and is based on data obtained from the population clock on the date shown in the citation.
- اداره آمار استرالیا (27 June 2017). "Australia". 2016 Census QuickStats. Retrieved 27 June 2017.
- "Australia". International Monetary Fund. 15 October 2019. Retrieved 30 March 2019.
- "Inequality in Australia" (PDF). University of New South Wales. Archived from the original (PDF) on 22 March 2020. Retrieved 18 March 2020.
- "Human Development Report 2019" (PDF). United Nations Development Programme. 2019. Retrieved 9 December 2019.
- Style manual for authors, editors and printers (6 ed.). John Wiley & Sons Australia. 2002. p. 171. ISBN 978-0-7016-3647-0.
- "Geographic Distribution of the Population". 24 May 2012. Retrieved 1 December 2012.
- Clarkson, Chris; Jacobs, Zenobia; Marwick, Ben; Fullagar, Richard; Wallis, Lynley; Smith, Mike; Roberts, Richard G.; Hayes, Elspeth; Lowe, Kelsey; Carah, Xavier; Florin, S. Anna; McNeil, Jessica; Cox, Delyth; Arnold, Lee J.; Hua, Quan; Huntley, Jillian; Brand, Helen E. A.; Manne, Tiina; Fairbairn, Andrew; Shulmeister, James; Lyle, Lindsey; Salinas, Makiah; Page, Mara; Connell, Kate; Park, Gayoung; Norman, Kasih; Murphy, Tessa; Pardoe, Colin (2017). "Human occupation of northern Australia by 65,000 years ago". Nature. 547 (7663): 306–310. Bibcode:2017Natur.547..306C. doi:10.1038/nature22968. hdl:2440/107043. ISSN 0028-0836. PMID 28726833.
- استرالیا (۱۷۹۴)
- Nova Hollandia
- Dampier, William,(1981) A voyage to New Holland: the English voyage of discovery to the South Seas in 1699 edited with an introduction by James Spencer. Gloucester: Alan Sutton. ISBN 0-904387-75-5
- European discovery and the colonisation of Australia بازدید ۱۲ مِی ۲۰۰۷
- CIA - The World Factbook - Australia
- تاریخ استرالیا وبگاه وزارت خارجه استرالیا بازدید ۱ مِی ۲۰۰۷
- World Atlas بایگانیشده در ۵ سپتامبر ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine بازدید ۱۲/۳/۸۶
- جغرافیای استرالیا از ویکیپدیای انگلیسی
- "The Australian continent". australia.gov.au (به English). www.australia.gov.au. Retrieved 2016-09-14.
- Laity, Julie J. (2009). Deserts and Desert Environments. John Wiley & Sons. pp. 43, 45. ISBN 1444300741. Retrieved 8 November 2012.
- Lambertini, A Naturalist's Guide to the Tropics, excerpt at www.press.uchicago.edu
- علی عبیری-روزنامهنگار (۲۰ فروردین ۱۳۹۹). «تاثیر کرونا بر ایستگاههای پژوهشی قطب جنوب». بیبیسی فارسی.
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «[[[:en:List of countries and territories by population density]] List of countries and territories by population density]». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۲۴/۰۶/۹۵.
- اداره آمار استرالیا بازدید ۱۲ مِی ۲۰۰۷
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Indigenous Australians». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۱۲/۳/۸۶.
- https://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/0/B7616AB91C66CDCFCA25827800183B7B?Opendocument
- آمار پیروان مذاهب مختلف در استرالیا در سال ۲۰۰۱
- «FAOSTAT». www.fao.org. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۶-۲۰.
- "Liveability ranking: Urban idylls
- کشاورزی در استرالیا از ویکیپدیای انگلیسی، بازدید ۲۱ ژوئن ۲۰۰۷
- تولید ناخالص ملی کشورها در سال ۲۰۰۵ گزارش بانک جهانی، بازدید مِی ۲۰۰۷
- شاخص توسعه انسانی کشورها در سال ۲۰۰۶ برنامه توسعه سازمان ملل، بازدید مِی ۲۰۰۷
- «UNdata». data.un.org. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۳.
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «John Howard». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۱۲/۳/۸۶.
- The Reserve Powers of the Governor-General (Research Note ۲۵ ۱۹۹۷-۹۸)
- Prime Minister of Australia: Biography بایگانیشده در ۵ ژوئیه ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine بازدید ۱۲ مه ۲۰۰۷
- شکست هاوارد در انتخابات استرالیا فردا نیوز، ۴ آذر ۱۳۸۶.
- «Julia Gillard becomes prime minister». بایگانیشده از اصلی در ۲ مه ۲۰۱۲. دریافتشده در ۲۲ اوت ۲۰۱۰.
- «The Orders of Chivalry». بایگانیشده از اصلی در ۱۹ اوت ۲۰۰۷. دریافتشده در ۷ ژانویه ۲۰۰۸.
- BBC NEWS | Entertainment | Minogue tops showbiz honours list
- BBC - Doctor Who - News - Kylie Minogue OBE
- Boden, Anne (1985). "Golden Wattle: Floral Emblem of Australia". Australian National Botanic Gardens. Archived from the original on 28 August 2007. Retrieved 28 August 2007.
- فوتبال در استرالیا از ویکیپدیای انگلیسی
- NOC Biography, AustraliaAUS - Australia Beijing 2008 website
- Brands Index General Report Q3 2007 - Germany overtakes UK to reach No 1 Rank - Muslims prefer America.pdf
- Brands Index General Report Q3 2007 - Germany overtakes UK to reach No 1 Rank - Muslims prefer America.pdf
- EIU Report.pdf
- EIU Report.pdf
- 2008.pdf
منابع
ویکیسفر یک راهنمای سفر برای استرالیا دارد. |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ استرالیا موجود است. |
پیوند به بیرون
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به استرالیا در ویکیگفتاورد موجود است. |
- درگاه اطلاعات دولتی استرالیا
- اداره آمار استرالیا
- اداره مهاجرت استرالیا
- وزارت امور خارجه استرالیا
- سفارت استرالیا در تهران
- سفارت ایران در کانبرا
- صفحه ویژه ایرانیان در استرالیا - بیبیسی فارسی
- تصویر هوایی