گل

یک گل، از چهار قسمت که به بالای یک ساقه کوتاه متصل شده‌اند، تشکیل شده‌است. هر کدام از این بخش‌ها در یک حلقه از حفره گل گیاه قرار گرفته‌اند. چهار حلقه اصلی (با شروع از پایه گل یا پایین‌ترین گره و حرکت به سمت بالا) به شرح زیر است:

در مجموع کاسه گل و جام گل را تشکیل می‌دهند.

• کاسبرگ ها:مجموعاً کاسهٔ گل گفته می‌شوند. کاسبرگ‌ها دارای ساختمانی تقریباً مشابه برگ‌ها می‌باشند و به‌عنوان پوششی از تبخیر سریع جلوگیری کرده و از قسمت‌های داخلی‌تر گل محافظت می‌کنند. رنگ بیشتر کاسبرگ‌ها سبز است ولی در بعضی قهوه‌ای و فلس‌مانند است و در برخی دیگر ممکن است رنگی باشد. به مجموعهٔ کاسبرگ‌ها و گلبرگ‌ها پریانت یا گلپوش گفته می‌شود.
• گلبرگ ها:مجموعاً جام‌گل گفته می‌شوند. آن‌ها با رنگ‌های جذاب خود حشرات را به غدد شهد که در قاعده یا نزدیک قاعده‌شان وجود دارد، جلب می‌کنند. حشرات باعث حمل گرده می‌شوند و بدین ترتیب در عمل گرده‌افشانی یا انتقال گرده از پرچم به کلاله نقش مهمی را ایفا می‌کنند.

بخش‌های تولید مثلی، لیلیوم عید پاک، ۱)کلاله، ۲)خامه، ۳)پرچم، ۴)رشته، ۵)گلبرگ

• پرچم‌ها: مجموعاً اندروسیوم نامیده می‌شوند. هر پرچم از یک بساک یا قسمت حامل گرده و یک میله یا پایه تشکیل می‌گردد. غالباً گرده‌های آزادشده به وسیلهٔ بساک با بزرگ نمایی به صورت کُره‌های زرد بسیار کوچک به نظر می‌رسند. گرده معمولاً توسط حشرات یا باد به کلاله حمل می‌گردد. پرچم‌ها اندام‌های نر گل هستند.
• مادگی: حلقه درونی گل، متشکل از یک یا چند بخش به نام برچه. برچه یا چند برچه چسبیده به هم به شکل یک ساختار توخالی هستند که تخمدان نامیده می‌شود که تخمک را درون خود تولید می‌کنند. تخمک‌ها مگااسپورانژیا هستند و با روش میوز مگااسپور تولید می‌کنند که گامتوفیت ماده است و منجر به سلول‌های تخم می‌شود. مادگی یک گل با اصطلاحات جایگزین در جایی که ساختارش را در حلقه درونی گل می‌بینید توصیف می‌شود (متشکل از یک تخمدان، خامه و کلاله). مادگی از یک یا چند برچه که به هم متصل هستند تشکیل شده‌است. بخش چسبناک بالای مادگی، کلاله، گیرنده گرده می‌باشد. از یک تخمدان قاعده‌ای، یک خامهٔ میانی، و یک کلاله انتهایی تشکیل می‌شود. تخمدان محتوی تخمکهاست که توسط پوشش احاطه شده‌است و بعد از لقاح به صورت بذر رشد می‌یابد. کلاله یک جمع‌آوری‌کنندهٔ گرده است و خامه در زیر آن گذرگاهی است که گرده را به سمت تخمک هدایت می‌کند. مادگی اندامی ماده است. ارتباط بین مادگی و حفره گل هیپوجینوس (در زیر تخمدان بالایی)، پریجینوس (اطراف تخمدان بالایی) یا اپی جینوس (بالاتر از تخمدان تحتانی) توصیف می‌شود.[2]

گل زعفران بنفش‌فام در حالت بسته

اگرچه ترتیب توصیف بالا "معمولاً " در نظر گرفته می‌شود، گونه‌های گیاهی تنوع گسترده‌ای از ساختار گل را نشان می‌دهند. این تغییرات در تکامل گیاهان گلدار دارای اهمیت هستند و به صورت گسترده توسط گیاه شناسان برای ایجاد ارتباط بین گونه‌های مختلف گیاهی استفاده می‌شوند. چهار بخش اصلی گل معمولاً بر اساس محل قرارگیری خود در حفره گل تعریف می‌شوند نه بر اساس عملکرد خود. بعضی از گل‌ها فاقد برخی از قسمت‌ها هستند یا بعضی قسمت‌ها ممکن است برای عملکرد دیگری تغییر یافته باشند یا شبیه بخش دیگری که معمولاً وجود دارد دیده شوند. در بعضی خانواده‌ها، مثل آلالگان، گلبرگ‌ها تا حد زیادی کوچک شده و در بعضی گونه‌ها کاسبرگ‌ها رنگی بوده و شبیه گلبرگ هستند. گل‌های دیگر پرچم‌های تغییر یافته دارند که شبیه گلبرگ هستند، گل صدتومانی و گل‌های رز پرچم‌های گلبرگی شکل دارند. گل‌ها تغییرات بزرگی را نشان می‌دهند و دانشمندان گیاه‌شناسی این تغییرات را به روش‌های سیستماتیک برای شناسایی و تشخیص گونه‌ها توصیف می‌کنند.

اصطلاحات خاصی برای توصیف گل‌ها و بخش‌های آن‌ها استفاده می‌شود. بسیاری از بخش‌های گل‌ها با یکدیگر ترکیب شده‌اند، منشأ بخش‌های ترکیبی، از همان حلقه گل مادرزادی هستند، در حالیکه منشأ بخش‌های ترکیبی از حلقه‌های مختلف حاصل بخش‌هایی است که ترکیبشان آزادانه نبوده‌است. گلبرگ‌های ترکیب شده که داخل یک لوله یا حلقه به عنوان یک بخش جدا می‌شوند، هم برگی نامیده می‌شوند (گلبرگ پیوسته نیز می‌نامند). گلبرگ‌های ترکیبی قسمت‌های متمایزی دارند: پایه استوانه‌ای، شکل لوله است، منطقه پهن آن شکل گلو و منطقه شعله‌ور بیرونی، شاخه شکل است. گل هم برگی با تقارن دو طرفه، با لب بالایی و پایینی دو لبی نامیده می‌شود (bilabiate). گل‌های با گلبرگ‌های ترکیبی یا کاسبرگ‌ها جام گل یا کاسه گل به شکل‌های مختلفی دارند، از جمله: زنگی شکل، قیفی شکل، لوله‌ای، زنگوله‌ای، سینی شکل یا چرخشی.

اشاره به «همجوشی» که معمولاً انجام می‌شود، سؤال‌برانگیز است چرا که حداقل فرایندهای انجام شده ممکن است غیر همجوشی باشند. به عنوان مثال، علاوه بر این رشد اضافی در یا زیر پایه پری موردیا، زائده‌های گل، مانند کاسبرگ‌ها، گلبرگ‌ها، پرچم‌ها و برچه‌ها که به یک پایه مشترک هدایت می‌شوند نتیجه همجوشی نیستند.

چپ: گل‌های طبیعی Streptocarpus دارای تقارن، راست: گل نامتقارن peloric Streptocarpus. هر دو این گل‌ها، دو رگه Streptocarpus و Anderson's Crows' Wings هستند.

بیشتر گل‌ها تقارن دارند. هنگامی که پوشش گل از محور مرکزی از هر نقطه به دو قسمت تقسیم شود، نیمه متقارن به وجود می‌آید و تشکیل یک تقارن شعاعی می‌دهد. این گل‌ها نیز به نام اکتینومورف یا متقارن شناخته می‌شوند، به عنوان مثال، رز و تریلیوم. وقتی گل‌ها به دو نیمه تقسیم شوند و فقط یک خط باشد که نیمه متقارن ایجاد کند، این گل‌ها را بی‌قاعده یا متقارن الطرفین می‌نامند، مثل گل میمون یا بیشتر ارکیده‌ها. گل‌ها ممکن است به‌طور مستقیم از پایه خود به گیاه متصل شوند (بی ساقه _ ساقه حمایت‌کننده یا ساقه خیلی کوچک شده یا بدون ساقه). ساقه یا ساقه زیرین یک گل، دمگل یا پدانکل نامیده می‌شود. اگر یک دمگل از گل‌های زیادی حمایت کند، ساقه‌های متصل به هر گل که به محور اصلی متصل می‌شوند ساقه کوچک یا پایک نامیده می‌شوند. راس اشکال ساقه گل که تورم انتهایی دارد جام گل یا تاروس نامیده می‌شود.

گل شیپوری اتیوپیایی یک گل تنها نیست. در واقع یک گل آذین از گل‌های کوچک فشرده شده در کنار هم، در پایه مرکزی است که اطرافش با برگکی شبیه گلبرگ بزرگ پوشده شده‌است.

گونه‌هایی که بیش از یک گل در یک محور دارند، خوشه جمعی گل یا گل آذین می‌نامند. بعضی از گل آذین‌ها از ترکیب تعداد زیادی گل‌های کوچک تشکیل شده‌اند که در کنار هم به شکل تنها یک گل دیده می‌شوند. مثال متداول، تعداد زیادی از اعضای گروه بزرگ کامپوزیت‌ها (آستراسه آ) هستند. گل آفتابگردان، برای مثال، یک گل نیست اما سر گل _ گل آذین متشکل از گل‌های متعدد (یا گلچه) است. گل آذین ممکن است شامل ساقه‌های تخصص یافته و برگ‌های تغییر شکل یافته باشد که به نام برگک شناخته می‌شوند.

فرمول گل راهی برای نشان دادن قسمت‌های مختلف گل با استفاده از اصطلاحات خاص است، شماره‌ها و سمبل‌ها، اطلاعات قابل توجهی را در یک فرم فشرده ارائه می‌دهند. می‌تواند یک آرایه (taxon) باشد، معمولاً محدوده‌ای از تعداد عضوهای مختلف یا گونه‌های خاص را ارائه می‌دهد. فرمول گل در اوایل قرن ۱۹ گسترش یافته‌است و استفاده از آن در طول زمان کاهش یافته‌است. پرنر و همکارانش (۲۰۱۰) مدل‌های موجود را برای گسترش توان توصیفی آن فرمول‌ها ابداع کرده‌اند. قالب فرمول گل در نقاط مختلف جهان متفاوت است، اما همان اطلاعات را ارائه می‌دهد.

ساختار گل می‌تواند با استفاده از نمودار گل نیز بیان شود. استفاده از طرح‌های شماتیک می‌تواند جایگزین توصیفات طولانی یا نقشه‌های پیچیده که ابزاری برای درک ساختار گل و سیر تکامل آن هستند، باشند. این نمودارها ممکن است ویژگی‌های مهمی از گل‌ها را نشان دهند، ازجمله موقعیت‌های نسبی اندام‌های مختلف، وجود همجوشی و تقارن و همچنین جزئیات ساختاری.

انتقال گل یکی از تغییرات فاز اصلی است که یک گل در طول چرخه زندگی خود انجام می‌دهد. این انتقال باید در زمانی صورت بگیرد که لقاح و تشکیل دانه مناسب باشد، در این صورت اطمینان از موفقیت تولید مثل حداکثر خواهد بود. برای پاسخگویی به این نیازهای گیاه باید نشانه‌های درون زا و زیست‌محیطی مهم مانند تغییرات در سطح هورمون‌های گیاهی و درجه حرارت فصلی و تغییرات طول روز را تفسیر کرد. بسیاری از گیاهان چند ساله و بیشتر گیاهان دو ساله در بهاره سازی گل می‌دهند. تفسیر مولکولی این سیگنال‌ها از طریق انتقال یک سیگنال پیچیده به نام فلوریژن می‌باشد که ژن‌های دخیل آن شامل کنستان، لوکوز گلدهی C، لوکوز گلدهی T می‌باشند. فلوریژن در برگ‌ها، در زمان مطلوب باروری تولید می‌شود و در غنچه‌ها عمل می‌کند و تغییرات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی مختلف را به سمت رشد راهنمایی می‌کند.

اولین مرحله از این تحولات، تبدیل ساقه رویشی پری موردیا به گل پری موردیا می‌باشد. این اتفاق به عنوان تغییرات بیوشیمیایی در تمایز سلولی برگ صورت می‌گیرد. جوانه و بافت‌های بنیادی، داخل بافت اندام‌های تناسلی رشد می‌کنند. رشد بخش مرکزی از نوک ساقه متوقف یا مسطح می‌شود و تورمی در یک طرف آن گسترش می‌یابد و حالت مارپیچی یا اسپیرال را در اطراف خارجی انتهای ساقه ایجاد می‌کند. این برآمدگی داخل کاسبرگ‌ها، گلبرگ‌ها، پرچم‌ها و برچه‌ها گسترش می‌یابد. در بسیاری از گیاهان، زمانی که این پروسه آغاز می‌شود، نمی‌توان آن را معکوس کرد و ساقه گل‌ها بسط پیدا می‌کنند حتی اگر شروع اولیه این رویداد به برخی از نشانه‌های زیست‌محیطی وابسته باشد. زمانی که این پروسه آغاز می‌شود حتی اگر نشانه‌ها حذف شوند، ساقه به ایجاد گل ادامه می‌دهد.

مدل ABC رشد و نمو گل

بررسی‌های مولکولی برای شناسایی اندام‌های گل در درک بعضی از گونه‌ها نسبتاً خوب به نظر می‌رسد. در یک مدل ساده، تعامل فعالیت‌های سه ژن در یک روش ترکیبی، هویت رشد و نمو اندام پری موردیا را داخل مریستم گل مشخص می‌کند. این ژن‌ها را، ژن‌های عملکردی A, B و C می‌نامند. در اولین حلقه گل فقط ژن A بیان می‌شود که منجر به تشکیل کاسبرگ می‌شود. در حلقه دوم هر دو ژن A و B بیان می‌شوند که منجر به تشکیل گلبرگ می‌شوند. در حلقه سوم، ژن‌های B و C تشکیل پرچم را باعث می‌شوند و در مرکز گل ژن C به تنهایی باعث رشد برچه‌ها می‌شود. این مدل بر اساس مطالعات انجام شده روی جهش هموتیک در رَشادی گوش‌موشی و گل میمون Antirrhinum majus می‌باشد. به عنوان مثال، زمانی که عملکرد ژن B از دست می‌رود، گل‌های جهش یافته با کاسبرگ‌ها در حلقه اول به‌طور معمول تولید می‌شوند، همچنین در حلقه دوم نیز، به جای گلبرگ طبیعی قرار می‌گیرند. در حلقه سوم عدم عملکرد ژن B و وجود عملکرد ژن C حلقه چهارمی ایجاد می‌شود که منجر به تولید برچه‌ها در حلقه سوم نیز می‌شوند. به مدل ABC رشد گل نگاه کنید.

بیشتر ژن‌های اصلی در این مدل متعلق به باکس ژن‌های MADS و فاکتورهای رونویسی هستند که بیان ژن‌های خاص برای هر عضو گل را تنظیم می‌کنند.

گیاهان گل‌دار معمولاً با یک فشار انتخابی برای بهبود گرده افشانی خود مواجه هستند که معمولاً از مورفولوژی گل‌ها و رفتار گیاهان ناشی می‌شود. انتقال گرده‌ها در بین گیاهان توسط بعضی "حامل‌ها " انجام می‌گیرد. بعضی از گیاهان از حامل‌های مکانیکی استفاده می‌کنند – یعنی باد (anemophily) یا حامل‌ها کمتر معمول، آب (hydrophily). دیگر گل‌ها از حامل‌های زندهٔ حیاتی از جمله حشرات (entomophily)، پرندگان (ornithophily)، خفاش‌ها (chiropterophily) یا دیگر حیوانات استفاده می‌کنند. بعضی از گیاهان از حامل‌های چندگانه استفاده می‌کنند اما بسیاری دیگر تخصص یافته‌تر هستند.

گیاهان کلیستوگاموس بعد از باز شدن یا باز نشدن، خود گرده افشان هستند. بسیاری از گونه‌های بنفشه عطری و بعضی از گونه‌های مریم گلی (سلوی) از این نوع گل‌ها هستند.

گیاهانی که گل‌هایشان از حامل‌های زنده حیاتی برای گرده افشانی استفاده می‌کنند معمولاً دارای غددی هستند که شهد تولید می‌کنند و به عنوان یک جاذب برای جانداران به سمت گل‌ها عمل می‌کنند. بعضی از گل‌ها الگوهایی دارند که راهنمای شهد نامیده می‌شوند و به حشرات گرده افشان نشان می‌دهند که کجا دنبال شهد بگردند. گل‌ها از بو و رنگ نیز برای جذب حشرات گرده افشان استفاده می‌کنند. بعضی از گل‌ها نیز از شکل خود برای جذب حشرات گرده افشان استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، بعضی از گونه‌های ارکیده، گل‌هایی مشابه زنبور ماده در رنگ، شکل و بو تولید می‌کنند. گل‌ها در شکل نیز تخصص یافته هستند و آرایشی از پرچم‌ها دارند که باعث می‌شوند زمانی که حشرات برای یافتن ماده جاذب روی گل می‌نشینند دانه‌های گرده به بدنشان بچسبند (مثل شهد، گرده یا یک جفت). در ادامه مبحث مواد جاذب گل‌ها در یک گونه، گرده افشان‌ها، گرده‌ها را به کلاله – که به همان روشی که اشاره شد مرتب شده‌اند – همه گل‌هایی که رویشان می‌نشینند، منتقل می‌کنند.

انواعی از گرده‌ها که باعث واکنش‌های آلرژیک می‌شوند توسط گیاهان ساده تولید می‌شوند (درختان، چمن‌ها و علف‌های هرز) که گل‌های پر جلوه ندارند. این گیاهان کوچک، سبک و دانه‌های گرده خشک دارند که توسط باد منتقل می‌شوند.

نوع آلرژن‌های موجود در گرده، اصلی‌ترین فاکتور در تعیین گرده عامل تب یونجه می‌باشد. به عنوان مثال، گرده درخت کاج به مقدار زیاد توسط یک درخت تولید می‌شود که می‌تواند آن را به کاندیدای خوبی برای ایجاد آلرژی تبدیل کند. هر چند؛ این درخت یک علت نسبتاً نادر در ایجاد آلرژی می‌باشد زیرا آلرژن‌های موجود در گرده کاج خاصیت آلرژنیک کمی نشان می‌دهد.

در میان گیاهان آمریکای شمالی، علف‌های هرز پرکارترین تولیدکنندگان گرده آلرژی زا می‌باشند. نوعی ابروسیا عامل اصلی است اما درمنه، تاج خروس، lamb’s quarters، خار روسی (تاج خروس) و درخت چنار انگلیسی نیز از منابع مهم دیگر هستند. آشفتگی زیادی در مورد نقش گل‌ها در آلرژی‌ها وجود دارد. به عنوان مثال گل‌های پر جلوه روئینه زرین (سولیداگو) برای آلرژی تنفسی مورد سرزنش قرار می‌گیرند در حالیکه بی گناه هستند زیرا گرده‌های خود را در هوا پخش نمی‌کنند. در عوض مواد آلرژن همیشه در گرده شکوفه نوعی ابروسیا وجود دارد (امبروسیا) که می‌تواند چندین کیلومتر در باد منتقل شود.

دانشمندان نمونه‌های گرده نوعی ابروسیا را در ۴۰۰ مایل در دریا و ۲ مایل بالا در هوا جمع‌آوری کرده‌اند. یک نوعی ابروسیا به تنهایی می‌تواند یک میلیون دانه گرده را روزانه تولید کند.

معمولاً شنیده می‌شود که افراد می‌گویند به گل‌های رنگارنگ و معطر مانند گل سرخ حساسیت دارند. در واقع، تنها گل فروش‌ها، باغبان‌ها و کسانی که به مدت طولانی در ارتباط با این گل‌ها باشند، به گرده‌های این گیاهان حساسیت نشان می‌دهند. اکثر مردم تماس کمی با دانه‌های گرده بزرگ، سنگین و مومی گیاهان گل دار دارند زیرا این نوع از گرده‌ها با باد حمل نمی‌شوند اما توسط حشرات مثل پروانه‌ها و زنبورها حمل می‌شوند.

Bee orchid به شکل زنبور ماده است و زنبور نر را برای گرده افشانی جذب می‌کند.

گیاهان نمی‌توانند از جایی به جای دیگر نقل مکان کنند بنابراین بیشتر گل‌ها حیوانات را برای انتقال گرده بین افراد جمعیت‌های پراکنده جذب می‌کنند. گل‌هایی که توسط حشرات گرده افشانی می‌کنند را انتوموفیلوس می‌نامند. معنای واقعی کلمه «حشره دوست» در زبان یونانی است. این گل‌ها در تکامل مشترک با حشرات گرده افشان تغییرات زیادی کرده‌اند. گل‌ها معمولاً غددی به نام شهد در بخش‌های مختلف خود دارند که حیواناتی که به دنبال شهد می‌گردند را به سمت خود جذب می‌کنند. پرندگان و زنبورها دید رنگی دارند که آن‌ها را قادر می‌سازد به دنبال گل‌های رنگی بروند.

بعضی از گل‌ها الگویی به نام راهنمای شهد دارند که به گرده افشان‌ها نشان می‌دهد که کجا دنبال شهد بگردند، آن‌ها ممکن است تنها تحت نور ماوراء بنفش قابل دیدن باشند که برای زنبورها و دیگر حشرات قابل مشاهده می‌باشند. گل‌ها می‌توانند با عطر خود نیز گرده افشان‌ها را جذب کنند، بعضی از این عطرها برای ما نیز خوشایند هستند. همه عطر گل‌ها برای انسان‌ها جذاب نیستند، تعدادی از گل‌هایی که توسط حشرات گرده افشانی می‌کنند مثل گوشت فاسد هستند و بوی حیوان مرده می‌دهند، این گل‌ها را ابلق می‌نامند، از جمله رافلزیا و گل بدبو (گل مردگان) و پاپاو آمریکای شمالی (Asimina triloba). گل‌هایی که به وسیلهٔ شب پروازها مثل خفاش‌ها و بیدها گرده افشانی می‌کنند به احتمال زیاد بر روی عطر جذاب خود تمرکز دارند و گل‌های سفید رنگ هستند.

دیگر گل‌ها از شکل خود برای جذب گرده افشان‌ها استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، بعضی از گونه‌های ارکیده، گل‌هایی مشابه زنبور ماده در رنگ، شکل و عطر تولید می‌کنند، زنبور نر از یک گل به گل دیگر برای یافتن زنبور ماده پرواز می‌کند.

مکانیسم گرده افشانی بکار گرفته شده توسط یک گیاه بستگی به روش گرده افشانی استفاده شده دارد.

بیشتر گل‌ها را می‌توان بین دو گروه گسترده از روش‌های گرده افشانی تقسیم کرد:

انتوموفیلوس: گل‌هایی که از حشرات، خفاش‌ها، پرندگان یا دیگر حیوانات برای انتقال گرده خود از گلی به گل دیگر استفاده می‌کنند. این گل‌ها در شکل نیز تخصص یافته هستند و آرایشی از پرچم‌ها دارند که باعث می‌شوند زمانی که حشرات برای یافتن ماده جاذب روی گل می‌نشینند دانه‌های گرده به بدنشان بچسبند (ماده جاذب مثل شهد، گرده یا یک جفت).). در ادامه مبحث مواد جاذب گل‌ها در یک گونه، گرده افشان‌ها، گرده‌ها را به کلاله – که به همان روشی که اشاره شد مرتب شده‌اند – همه گل‌هایی که رویشان می‌نشینند، منتقل می‌کنند. بسیاری از گل‌ها برای اطمینان از گرده افشانی به مجاورت اجزای خود تکیه دارند، در حالی که دیگر گل‌ها از جمله ساراسنیا یا lady-slipper orchids، طرح استادانه‌ای برای اطمینان از گرده افشانی دارند در حالیکه از خود گرده افشانی جلوگیری می‌کنند.

گل چمن با بقایای پوشش گل

آنموفیلوس: این گل‌ها از باد برای انتقال گرده از یک گل به گل دیگر استفاده می‌کنند. مثال‌های این گروه شامل علف‌ها، درختان توس، نوعی ابروسیا و افرا می‌باشد. آن‌ها نیازی به جذب گرده افشان‌ها ندارند بنابراین گل‌های "پر جلوه " نیز ندارند. در حالی که حیوانات گرده افشان تمایل به گرده‌های دانه بزرگ، چسبناک و غنی از پروتئین دارند (یک "پاداش" برای گرده افشان‌ها)، گرده گل‌های آنموفیلوس معمولاً دانه کوچک، بسیار سبک بوده و ارزش غذایی کمی برای حشرات دارند. هرچند هنوز هم ممکن است در زمان قحطی جمع‌آوری شوند. زنبورهای عسل به‌طور فعالانه گرده ذرت انموفیلوس (ذرت) را با اینکه ارزش غذایی کمی برای آن‌ها دارد جمع می‌کنند.

بعضی از گل‌ها خود گرده افشانی دارند دارای گلهایی هستند که هر گز باز نمی‌شوند یا قبل از باز شدن گل‌ها خود گرده افشانی می‌کنند، این گل‌ها را کلیستوگاموس می‌نامند. بسیاری از گونه‌های بنفشه عطری و بعضی از گونه‌های مریم گلی از این نوع گل‌ها هستند. سجاد

بسیاری از گل‌ها روابط نزدیکی با یک یا تعدادی از موجودات خاص گرده افشان دارند. به عنوان مثال، بیشتر گل‌ها تنها یک گونه خاص از حشرات را جذب می‌کنند و برای تولید مثل موفق به آن حشره تکیه می‌کنند. این ارتباط نزدیک می‌تواند نمونه‌ای از هم تکاملی باشد که گل و گرده افشان در طول زمانی که نیازهای یکدیگر را رفع می‌کنند، با یکدیگر رشد می‌یابند. این رابطه نزدیک اثرات منفی انقراض را ترکیب می‌کند. انقراض هر کدام از اعضای این رابطه می‌تواند به معنی انقراض قریب به یقین عضوهای دیگر باشد. بعضی از گونه‌ها به دلیل کاهش جمعیت گرده افشان‌ها در معرض خطر هستند.