نیلوفر آبی
نیلوفر آبی (به پارسی میانه: نیلوپر) یا نیلوفر آبی مصری (به انگلیسی: Egyptian lotus) (نام علمی: Nymphaea) نام یک سرده از تیرهٔ نیلوفرآبیان است. نام دیگر این گل واتر لیلی (به انگلیسی: Water Lily) است اما برخلاف نامش به تیره سوسن تعلق ندارد.
| نیلوفر آبی | |
|---|---|
 | |
| آرایه‌شناسی | |
| فرمانرو: | گیاه |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | گیاهان گلدار |
| راسته: | نیلوفرآبی‌سانان |
| تیره: | نیلوفرآبیان |
| سرده: | Nymphaea L. |
| Species | |
|
درحدود ۵۰ گونه شامل: | |
نیلوفر آبی مصری گل ملی کشور مصر است.[1] همچنین این گل یکی از نمادهای ملی ایران نیز به‌شمار می‌آید و در سنگ نگاره‌های پارسه (تخت جمشید) نیز دیده می‌شود. یک گونه از این گل که نیلوفر آبی مقدس نامیده می‌شود، نماد شهر کرمانشاه و رنگ آن گل نیز رنگ نمادین این شهر است.[2] این گل در سرآب نیلوفر در نزدیکی شهر کرمانشاه می‌روید و به عنوان نمادی از آیین مهر در نقوش طاق بستان نیز مورد استفاده قرار گرفته‌است.[3][4]
نام
نام این گل در زبان پارسی پهلوی نیلوپر بوده‌است. به معنای گلی با پرهای نیلی رنگ. با حمله مسلمانان به ایران و تأثیر زبان عربی به پارسی، این نام معرب شده و به شکل کنونی نیلوفر درآمده است.
تقدس مذهبی
نیلوفرآبی در آئین هندو، نشان «زندگی و زایندگی» و طبق باورِ آئین بودایی، نشان «پاکی و تقدس» است.[5]
نیلوفر در اسطوره‌ها
در ایران نیلوفر، نماد ایزدبانو آناهیتا بوده‌است. در اساطیر یونان، ایزدبانو آفرودیت و در اسطوره‌های هند، ایزدبانو لاکشمی با این گل پیوند دارند. در برخی روایت‌های اسطوره‌ای، میترا در میان گل نیلوفر زاده می‌شود.
نیلوفر در نقش‌ها و نمادهای کهن
گل نیلوفر در تخت جمشید و در نقش برجسته‌های آن حک شده‌است. در حجاری‌های طاق بستان کرمانشاه هم گل نیلوفر مربوط به زمان ساسانیان دیده می‌شود.
نگارخانه
Nymphaea ampla
Nymphaea × daubenyana.jpg.webp)
.jpg.webp)
نیلوفر آبی قرمز و آبی.jpg.webp)
Nymphaea pygmaea
Nymphaea in Japan
Nymphaea "Attraction"
پانویس
- "What is the National flower of egypt". the flower expert. Retrieved ۲۷ زوئن ۲۰۱۲. Check date values in:
|تاریخ بازدید=(help) - خبرگزاری کُردپرس: کرمانشاه با «نیلوفر ایرانی» به جهانیان معرفی می‌شود، نوشته‌شده در ۳۱ شهریور ۱۳۹۶؛ بایگانی‌شده در ۲ ژوئیه ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine بازدید در ۱۱ تیر ۱۳۹۷.
- پایگاه اطلاع‌رسانی میراث آریا: کرمانشاه با نماد نیلوفر ایرانی «شهر گردشگری» می‌شود، نوشته‌شده در ۳۱ شهریور ۱۳۹۶؛ بایگانی‌شده در ۳ اوت ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine بازدید در ۱۱ تیر ۱۳۹۷.
- خبرگزاری کُردپرس: عملکرد شهرداری کرمانشاه در حوزه جذب سرمایه‌گذاری تشریح شد، نوشته‌شده در ۹ تیر ۱۳۹۷؛ بایگانی‌شده در ۹ ژوئیه ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine بازدید در ۱۱ تیر ۱۳۹۷.
- هفت گیاه مقدس در جهان، بی‌بی‌سی فارسی
- Perry D. Slocum: Waterlilies and Lotuses. Timber Press 2005, ISBN 0-88192-684-1 ("Nymphaea+colorata"&lr=&sig=jbavgQBqVNQuB3sXqTneC9Htz64#PPA79,M1 restricted online version at Google Books)
پیوند به بیرون
- Kit Notts, "The first hybrid waterlilies"
- Species of Nymphaea subgenus Hydrocallis (species as recognized by GRIN)
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ نیلوفر آبی موجود است. |