شکر
شِکَر (در فارسی افغانستان: شَکَر یا بوره ) مادهای است خوراکی با فرمول شیمیایی C12-H22-O11 و به صورت عام به تمامی مواد شیرین گفته میشود. شکر شامل گلوکز، فروکتوز، گالاکتوز است که در بسیاری از گیاهان، میوهها و لبنیات و … وجود دارد.
نزدیک به ۸۰٪ از شکر تولیدی در جهان از نیشکر و مابقی از چغندر قند بهدست میآید. برزیل بهتنهایی حدود نیمی از شکر دنیا را تولید میکند.[1]
شکر یک ماده جامد و شیرین است.
تاریخچه
نیشکر گیاه بومی جنوب شرق آسیا و جنوب آمریکا است. شکر در دوران باستان در شبهقاره هند اما در آن زمان عرضه آن به صورت گسترده و با قیمتی ارزان نبوده از همین رو عسل به عنوان شیرینکننده در اکثر نقاط جهان مورد استفاده قرار میگرفتهاست.
شربت حاصل از عصارهگیری از نیشکر یک نوشیدنی محلی و غیر مهم بود تا اینکه تاجران مسلمان با آوردن نیشکر از هند به نقاط گرمسیری از جمله مصر بعدها توانستند از شیره آن کریستال شکر را بسازند و با روشهای مختلف آن را خالصسازی کنند.
پس از کریستالسازی، به تدریج شکر در تهیه غذاها، دسرها و شیرینیجات در کشورهای اسلامی و سپس چین به کار رفت. با این حال شکر تا قرن هجدهم میلادی همچنان در اروپا جزو کالاهای لوکس و تجملی به حساب میآمد.[2]
ریشه واژه
واژهٔ شکر در فارسی از واژهٔ sharkara در زبان سانسکریت گرفته شدهاست. سپس به صورت سکر از فارسی به عربی راه یافته و از عربی به زبانهای اروپایی وارد شدهاست.[3]
در زبان هندی به کریستال «خاندا» گفته میشود که ریشه «قند» در فارسی و «Candy» در انگلیسی است.