دین نیاهندواروپایی

دین نیاهندواروپایی مجموعه اعتقادات نیاهندواروپاییان است. اگرچه شواهد مستقیمی از وجود چنین دینی در دست نیست، پژوهشگران با بررسی اشتراکات اعتقادی، اسطوره‌شناسی و خداشناسی ملل هندواروپایی‌زبانان به بازسازی آن دست یازیده‌اند. مهمترین نظریه‌ای که در این‌باره و با مقایسه اساطیر حاصل‌شده، نظریه سه‌شخصیت ژرژ دومزیل است.

خدایان

از راه بررسی‌های زبان‌شناسانه، نام برخی از خدایان در زبان نیا-هندواروپایی بازسازی شده‌است:

  • خدا در این زبان *deiwos خوانده می‌شده‌است، هم‌ریشه با دیو در فارسی، daeva اوستایی، در زبان هیتی sius، در لاتین deusو divus، در سانسکریت deva و ...
  • دیئوس پیتر (*Dyēus Ph2tēr) به معنای پدر آسمانی، رئیس خدایان هندواروپایی، بعدها متجلی در زئوس یونانی و ژوپیتر رومی، در سانسکریت دیائوس پیتا
  • *Plth2wih2، به معنای فرد پهن، خدای مادینه سرزمین‌های پهناور، برابر با پریثوی سانسکریت و للوانی الهه هیتی
  • پرکوونُس(*Perkwunos)، به معنای ضربه‌زن، بازسازی شده از پرون اسلاوی، فیورگون نورس (بعدها ثور، و ...
  • *H2eus(os)، زن‌خدای سپیده‌دم، متجلی در ائوس یونانی و آورورا رومی، آستقیک ارمنی و ...
  • *PriHeh2، به معنای دوست، الهه عشق، برابر با فریگ و فریا در نورس باستان، priyeی اسلاوی و puruی هیتی
  • *Deh2nu-، زن‌خدای رود، برابر با دنوی سانسکریت و دانوی ایرلندی و ...نام رودهای چندی چون دنیپر، دن، دانوب و ... مرتبط با این الهه است.
  • ولنُس (*Welnos)، بازسازی شده از روی ولس اسلاوی، احتمالاً مرتبط با وارونای سانسکریت و...
  • توأمان الهی، امتداد یافته در اشوین‌های سانسکریت
  • خدای آب یا دریا
  • ایزدان خورشید و ماه
  • *Peh2uson، خدای چوپانان، بازسازی‌شده از روی پان یونانی و فانوس و پشوپتی سانسکریت
  • شماری ایزدان مربوط به روح طبیعت، مشابه ساتیر یونانی و نیمف رومی-یونانی و...
  • زن‌خدایان مرتبط با سرنوشت

جستارهای وابسته

منابع

    Wikipedia contributors, "Proto-Indo-European religion," Wikipedia, The Free Encyclopedia, https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Proto-Indo-European_religion&oldid=700138385 (accessed January 22, 2016).

    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.