نقد دین

نقد دین، انتقاد از مفاهیم، آموزه‌ها، اعمال و درستی دین است، به علاوه دیدگاه‌های سیاسی و اجتماعیِ مرتبط با آن‌ها.[1]

نقد دین، تاریخ دیرینه‌ای دارد و دست‌کم، به قرن ۵ پیش از میلاد در یونان باستان با دیاگوراس «بی‌خدای» ملوس، و قرن ۱ پیش از میلاد در رم باستان با De rerum natura نوشته تیتوس لوکرتیوس کاروس برمی‌گردد و تا بی‌خدایی نو و با نویسندگانی همچون: سم هریس، دنیل دنت، ریچارد داوکینز، ویکتور استنجر و کریستوفر هیچنز ادامه دارد؛ یا به شکل متفاوت، نقد دینی توسط منتقدان ادبی چون هارولد بلوم به‌عنوان نوعی تبادل نظر دینی که سکولار است، ولی ذاتاً ضددین نیست استفاده شده‌است. نقد دین، موضوع پیچیده‌ای است؛ زیرا تعاریف و مفاهیم گوناگونی از دین در زبان‌ها و فرهنگ‌های مختلف است. با وجود رده‌های متنوعی از دین، همچون: یکتاپرستی، چندخدایی، همه‌خدایی و انواع مختلف برخی ادیان (مثل یهودیت، مسیحیت، اسلام، تائوئیسم، بودیسم و بسیاری دیگر)، همیشه معلوم نیست که نقد به کدام جریان، نشانه رفته‌است و تا چه میزان به ادیان دیگر، قابل تعمیم است. منتقدان دین، معمولاً دین را از تاریخ‌گذشته، خطرناک برای شخص و جامعه، مانعی برای پیشرفت علم، منبع اعمال و رسوم غیراخلاقی و مضر و ابزاری سیاسی برای کنترل اجتماع می‌دانند.[2]