آستقیک

آستقیک (ارمنی: Աստղիկ‎؛ Astłik) دومین ایزد بانوی ارمنیان پس از آناهید (اساطیر ارمنی) است که ایزد عشق، آب، غم و سهولت بوده‌است. واژه ارمنی «آستق» به معنی ستاره است. آناهید و آستقیک در ابتدا نام‌های مختلف یک ایزد بانوی مادر بوده‌است، سپس از هم جدا شده و نام دو ایزد بانو شده‌است. معبد اصلی و مهم او در شهر «آشتیشات» در نزدیکی مرز سوریه در کنار معبد واهاگن قرار داشته و به نام «اتاق واهاگن» نامیده شده‌است؛ لذا معبد او بنام عروس واهاگن نیز نامیده شده‌است. بنابر اسطوره‌ها، محتملاً او با معشوق خود یعنی واهاگن در آنجا ملاقات می‌کرده‌است.

تاریخ

معبدی بر روی صخره‌ای بنام «خانه آرامازد و آستقیک» وجود داشته‌است که در آن معبد مراسم مربوط به جشنهای او انجام می‌گرفته‌است. معبد دیگر او در «آرتامت» در جنوب شهر وان قرار داشته‌است. در واسپوراکان و تارون (ارمنستان باستان) دو ولایت ارمنستان، تعدادی از محل‌ها چون تپه‌ها، کوه‌ها و دژها به نام او نامیده شده‌است.

در روایتی گفته می‌شود که گل سرخ قبلاً به رنگ سفید بوده‌است، سپس روزی که خار گل سرخ پای آستقیک را زخمی کرد و خون او بر گل چکید، گل رنگ عوض کرد و دیگر همیشه به رنگ سرخ است. از پرندگان نیز کبوتر به او منسوب بوده چون بنابر روایات کتبی در روز برگزاری جشن وارداوار که مخصوص اوست، عادتاً کبوتر هوا می‌کردند. در آن روز به او گل سرخ هدیه می‌کردند، و در آن روز مردم به همدیگر آب می‌پاشیدند.

جستارهای وابسته

منابع
    • احمد نوری‌زاده. تاریخ و فرهنگ ارمنستان، تهران: چشمه، ۱۳۷۶، شابک:۷–۲۲۰–۳۶۲–۹۶۴–۹۷۸
    • احمد نوری‌زاده، صد سال شعر ارمنی (از اواخر قرن نوزدهم تا اواخر قرن بیستم). تهران:نشر چشمه، شابک:۹–۲۱۶–۳۶۲–۹۶۴–۹۷۸
    • تاریخ کلیسای ارمنی، نگارش ادیک باغداساریان، تهران ۱۳۸۰. شابک:۲–۰۷۴۵-۰۶-۹۶۴
    • بررسی ریشه شناختی واژه‌های آرامازد، اهورامزدا و ماشتوتس، نویسنده: آنوشیک ملکی، فصلنامه فرهنگی پیمان - شماره ۶۶ - سال هفدهم - زمستان ۱۳۹۲
    • اشتراکات اساطیری و باورها در منابع ایرانی و ارمنی، نویسنده: ماریا آیوازیان، نشر: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی (۲۶ اردیبهشت، ۱۳۹۱)، شابک:۰–۵۶۰–۴۲۶–۹۶۴–۹۷۸
    • تعاملات تاریخی و فرهنگی ایران و ارمنستان از عصر کهن تاکنون، نویسنده: مهران شیراوند، فصلنامه فرهنگی پیمان - شماره ۵۸ - سال پانزدهم - زمستان ۱۳۹۰
    • آیین مهر و تأثیر آن بر فرهنگ ایرانی، اسلامی، ارمنی، مسیحی و فرهنگ مشترک جهانی، نویسنده: گارگین فتایی، فصلنامه فرهنگی پیمان - شماره ۳۳ - سال نهم - پاییز ۱۳۸۴
    • امشاسپندان و ایزدان در تاریخ اساطیری ایران، فصلنامه فرهنگی پیمان - شماره ۲۸ - سال هشتم - تابستان ۱۳۸۳
    • مانوک آبقیان، افسانه‌های ملی ارمنی در نگارش تاریخ ارمنیان موسس خورناتسی
    • یشت فرزانگی: جشن نامه محسن ابوالقاسمی، نشر: هرمس (۲۹ بهمن، ۱۳۸۴)، شابک:۰–۳۶۳–۲۱۸–۹۶۴
    • باورها، دین، پرستش اسطوره‌های ارمنیان کهن. چاپ ایروان سال ۲۰۰۱ میلادی
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.