آرامازد
آرامازد دارای والاترین مقام در میان اساطیر ارمنی است. آرامازد فرزند زمان، ایزد آسمان و زمین، بخشاینده باروری و حاصلخیزی به زمین است. به آرامازد عناوینی چون دانا، بزرگ، قادر و تواناترین اطلاق شدهاست. پرستشگاههای او در قلعه آنی (شهر باستانی) و روستای «دارناقیاتس» در نزدیکی شهر ارزنجان (یرزنکا) کنونی قرار داشت. فرزندان او عبارت بودند از:آناهید (اساطیر ارمنی)، نانه، میهر (اساطیر ارمنی).
تاریخ
جشن آرامازد، را در آمانور (سال نو) زمانی که مسابقات و بازیهای گوناگون و شادی بخش برپا میشد، برگزار میکردند. برای آرامازد حیواناتی به رنگ سفید چون گاو نر، میش و اسب قربانی میکردند. روز پانزدهم گاهنامه قدیم ارمنی به نام آرامازد نامگذاری شدهاست.
در بالای کوه نمرود، آرامگاه پادشاهی با مجسمههایی به ارتفاع هشت متر و سنگ نبشتههایی وجود دارد که توسط آنتیوخوس یکم کوماژن، پادشاه کوماژن، ساخته شدهاست. در میان این مجسمههای بزرگ سنگی مجسمهٔ آرامازد (زئوس) نیز وجود دارد. در یکی از این سنگ نبشتهها چنین آمده که «کوماژن» به خاک ارمنستان متعلق است.
جستارهای وابسته
منابع
- احمد نوریزاده. تاریخ و فرهنگ ارمنستان، تهران: چشمه، ۱۳۷۶، شابک:۷–۲۲۰–۳۶۲–۹۶۴–۹۷۸
- احمد نوریزاده، صد سال شعر ارمنی (از اواخر قرن نوزدهم تا اواخر قرن بیستم). تهران:نشر چشمه، شابک:۹–۲۱۶–۳۶۲–۹۶۴–۹۷۸
- تاریخ کلیسای ارمنی، نگارش دکتر ادیک باغداساریان، تهران ۱۳۸۰. شابک:۲–۰۷۴۵–۰۶–۹۶۴
- بررسی ریشه شناختی واژههای آرامازد، اهورامزدا و ماشتوتس، نویسنده: آنوشیک ملکی، فصلنامه فرهنگی پیمان - شماره ۶۶ - سال هفدهم - زمستان ۱۳۹۲
- اشتراکات اساطیری و باورها در منابع ایرانی و ارمنی، نویسنده:ماریا آیوازیان، نشر: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی (۲۶ اردیبهشت، ۱۳۹۱)، شابک:۰–۵۶۰–۴۲۶–۹۶۴–۹۷۸
- تعاملات تاریخی و فرهنگی ایران و ارمنستان از عصر کهن تاکنون، نویسنده: دکتر مهران شیراوند، فصلنامه فرهنگی پیمان - شماره ۵۸ - سال پانزدهم - زمستان ۱۳۹۰
- آیین مهر و تأثیر آن بر فرهنگ ایرانی، اسلامی، ارمنی، مسیحی و فرهنگ مشترک جهانی، نویسنده: گارگین فتایی، فصلنامه فرهنگی پیمان - شماره ۳۳ - سال نهم - پاییز ۱۳۸۴
- امشاسپندان و ایزدان در تاریخ اساطیری ایران، فصلنامه فرهنگی پیمان - شماره ۲۸ - سال هشتم - تابستان ۱۳۸۳
- مانوک آبقیان، افسانههای ملی ارمنی در نگارش تاریخ ارمنیان موسس خورناتسی
- یشت فرزانگی: جشن نامه دکتر محسن ابوالقاسمی، نشر: هرمس (۲۹ بهمن، ۱۳۸۴)، شابک:۰–۳۶۳–۲۱۸–۹۶۴
- باورها، دین، پرستش اسطورههای ارمنیان کهن. چاپ ایروان سال ۲۰۰۱ میلادی