مردمان هندوایرانی
مردمان هندوایرانی یا مردمان آریانیک (مردمان آریایی) (Indo-Iranian peoples or Indo-Iranic peoples or Aryanic peoples) (که گاه با آریایی‌ها یکی گرفته می‌شود)، نام یک گروه قومی بوده که هندوآریاییها، ایرانیها و نورستانی‌ها از آن‌ها منشعب شده‌اند و به زبان‌های هندوایرانی صحبت می‌کنند. ایرانیها شامل شاخهٔ شرقی یعنی سکاها، خوارزمیان، سغدیان، تخاریان و شاخهٔ غربی شامل مادها، پارس‌ها، پارت‌ها و داردها بودند.[1] اینان گویشور زبان‌های هندوایرانی بودند که شاخه‌ای بزرگ از زبان‌های هندواروپایی است. نیاکان هندوایرانی‌ها، نیاهندواروپاییان بودند. جمعیت هندوایرانی‌ها بیش از یک و نیم میلیارد نفر است.[2] خبرگزاری آناتولی ترکیه در اینفوگرافیکی که در ۲۹ ام ماه آوریل سال ۲۰۱۷ میلادی (اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۶ خورشیدی) به مناسبت سفر طیب اردوغان به هند تهیه کرده بود، جمعیت هند را شامل ۷۲ درصد هندوآریایی و ۲۵ درصد دراویدی برشمرده بود که بیش از ۹۵۰ میلیون نفر از مردم هند در سال ۲۰۱۷ هندوآریایی هستند.[3]
 پراکندگی جغرافیایی اصلی زبان‌های هندوایرانی
مردمان هندوایرانی | |
| کل جمعیت | |
|---|---|
| در حدود ۱٫۶۵ میلیارد نفر در ۲۲ کشور بومی (۲۰۱۹) | |
| مناطق با جمعیت چشمگیر | |
 هند | بیش از ۹۸۰ میلیون |
 پاکستان | بیش از ۲۱۵ میلیون |
 بنگلادش | بیش از ۱۶۰ میلیون |
 ایران | بیش از ۶۰ میلیون |
 افغانستان | بیش از ۳۰ میلیون |
 ترکیه | بیش از ۲۵ میلیون |
 نپال | بیش از ۲۳ میلیون |
 سری‌لانکا | بیش از ۱۶ میلیون |
 ازبکستان | بیش از ۱۰ میلیون |
 تاجیکستان | بیش از ۸ میلیون |
 عراق | بیش از ۶ میلیون |
 سوریه | بیش از ۳ میلیون |
 جمهوری آذربایجان | بیش از ۱ میلیون |
 میانمار | بیش از ۱ میلیون |
 روسیه | بیش از ۵۰۰ هزار |
 مالدیو | بیش از ۳۰۰ هزار |
 پادشاهی بوتان | بیش از ۲۰۰ هزار |
 بحرین | بیش از ۱۰۰ هزار |
 چین | بیش از ۵۰ هزار |
 قرقیزستان | بیش از ۵۰ هزار |
 گرجستان | بیش از ۵۰ هزار |
 عمان | بیش از ۵ هزار |
| جوامع دور از وطن | بیش از ۶۵ میلیون |
| زبان‌ها | |
| زبان‌های هندوایرانی | |
| دین | |
| دین ایرانی زرتشت، دین‌های هندی (اغلب هندو به همراه آیین بودایی، سیک و جین)، ادیان ابراهیمی اسلام و مسیحیت | |
تاریخچه
متاخرترین زمانی که می‌توان برای گسترش هندوایرانی‌ها به نواحی مختلف تعیین کرد، حدود سدهٔ ۱۴ قبل از میلاد است. بر طبق شواهدی از این دست، پژوهشگران، آغاز پراکندگی هندوایرانیان را نیمه نخست هزارهٔ دوم پیش از میلاد در نظر می‌گیرند. در طی هزاره دوم و اوایل هزارهٔ نخست پیش از میلاد، گروه‌های مختلفی از هندوایرانی‌ها به تدریج به نقاطی در آسیای مرکزی و شمال افغانستان پراکنده شدند. در واقع به تدریج از استپ‌ها به سرزمین‌های جنوبی نقل مکان کردند. از این رو در شمال باختر (Bactria) سه فرهنگ مختلف پدید آمد:
- فرهنگ باختر-مرو
- فرهنگ آندرونو
- فرهنگ بیشکنت (Bishkent).[1]
داده‌های باستان‌شناختی
فرهنگی باستان‌شناختیک ذیل در پیوند با مردمان هندوایرانی هستند:
- در اروپا:
- فرهنگ پولتافکا مربوط به ۲۷۰۰ تا ۲۱۰۰ پیش از میلاد
- در آسیای میانه:
- فرهنگ آندرونوو
- سینتاشا-پتروفکا-آرکایم
- آلاکول
- فدروو
- آلکسیفکا
- تمدن آمودریا
- فرهنگ گورالواری
- فرهنگ آباشه‌وو
- فرهنگ یاز
- هندوستان (فلات میانی گنگ)
- فرهنگ کالاهای رنگ‌شده خاکستری (۱۱۰ تا ۳۵۰ پیش از میلاد)
- ایران
- فرهنگ کالای خاکستری غرب نزدیک (۱۵۰۰ تا ۱۰۰۰ پیش از میلاد)
- فرهنگ کالای چرمی غرب دور (۹۰۰ تا ۷۰۰ پیش از میلاد)
- شبه‌قاره هند
- فرهنگ سوات
- فرهنگ آرامگاه ایچ
جمعیت بر پایه کشور
فرهنگ‌های باستان‌شناختیک مرتبط با مهاجرت هندوایرانی‌ها
خانواده‌های زبان جنوب آسیا
گستره زبان‌های هندوآریایی در شبه جزیره هند
نقشه زبان‌های پاکستان (۱۹۷۳)
جمعیت به میلیون نفر می‌باشد و آمار پایان سال ۲۰۱۹ میلادی برای ۲۲ کشور زیر لحاظ شده‌است:
جستارهای وابسته
منابع
- محمدرضا, عدلی، (2015-10-23). "سرچشمه‌های فرهنگ هندی: نگاهی به تمدن پیشاآریایی و آریایی نخستین". پژوهشنامه ادیان. 9 (1). ISSN 2008-0476.
- https://www.britannica.com/topic/Indo-Iranian-languages
- https://www.aa.com.tr/fa/info/اینفوگرافیک/5832
Wikipedia contributors, "Indo-Iranians," Wikipedia, The Free Encyclopedia, https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Indo-Iranians&oldid=695469657 (accessed December 22, 2015).
| شاخههای زبانی |
|  | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| مردمان |
| |||||
| زبان اولیه | بالانده · ریشه · افعال · قواعد آوایی · نامواژه · واجشناسی · واژگان | |||||
| باستانشناسی | فرهنگ‌های: آباشه‌وو · آفاناسوو · آندرونوو · اوساتوو · بادن · پُتاپوفکا · پُلتاوکا · تدفین خمرهای · تِراماره · تریالِتی · جام · چرناوُدا · خواجهلی-گادابای · خِوالینسک · دنیپر میانی · دنیپر-دونِتس · سامارا · سردنی استوگ · سروگلازوو · شاسِن · شرنوله · شولاوری-شومو · ظروف راهراه · کاراسوک · کِمی اوبا · کوبان · کورا-ارس · کوکوتنی-تریپیلی · کولچی · گورآهونی · گوراَلواری · گورچالی · فرهنگ کورگانی (کورگان) · گوشی · گومِلنیتا-کارانوو · لوساتی · لیلاتپه · مایکوپ · ناروا · نووتیتوروفسکا · ووچدول | |||||
| مطالعات | سرزمین اولیه · جامعه · دین | |||||
| موضوعات هندوستان | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| موضوعات پاکستان | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| موضوعات افغانستان | |||||
|---|---|---|---|---|---|
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.