CREB

پروتئین متصل‌شونده به عناصر پاسخ‌دهنده به آدنوزین مونوفسفات حلقه‌ای (انگلیسی: cAMP response element-binding protein‎)[1] یک فاکتور رونویسی سلولی است که به توالی خاصی از دی‌ان‌ای موسوم به «عناصر پاسخ‌دهنده به cAMP» یا «CRE» اتصال می‌یابد و رونویسی ژن‌های بالادست و پائین‌دست را افزایش یا کاهش می‌دهد.[2] این فاکتور رونویسی نخستین بار در سال ۱۹۸۷ میلادی، به صورتِ یک فاکتور رونویسی پاسخ‌دهنده به cAMP جهت تنظیم رونویسی ژن سوماتواستاتین کشف شد.[3]

CREB (بالا) یک فاکتور رونویسی است که قادر است به دی‌ان‌ای (پائین) اتصال یافته و بیان ژن را تنظیم کند.

برخی از ژن‌هایی که رونویسی‌شان توسط CREB تنظیم می‌شوند عبارتند از: فاکتور نورون‌زایی مشتق‌شده از مغز، تیروزین هیدروکسیلاز، تعداد قابل توجهی از نوروپپتیدها (سوماتواستاتین، c-Fos، انکفالین، VGF، هورمون آزاد کننده کورتیکوتروپین)[2] و ژن‌هایی که در ساعتِ زیستی بدن دخیل هستند. (PER1 و PER2)[4]

ساختار رایج یک پروتئین CREB

همچنین CREB نقش غیرقابل‌انکاری در انعطاف‌پذیری عصبی و شکل‌گیری حافظهٔ درازمدت در مغز و همچنین حافظهٔ فضایی (فرا زمانی) داراست.[5] کاهش تولید CREB در بروز بیماری آلزایمر نقش دارد و افزایش بیانِ آن از اهداف درمانی در این بیماری است.[6] CREB در پدیدهٔ تأثیرپذیری و تطابق چرخه زیستی بدن با نور و تاریکی (photoentrainment) در پستانداران نیز نقش دارد.

منابع
  1. Bourtchuladze; et al. "Deficient long-term memory in mice with a targeted mutation of the cAMP-responsive element-binding protein". Cell. 79 (1): 59–68. doi:10.1016/0092-8674(94)90400-6. PMID 7923378.
  2. Purves, Dale; George J. Augustine; David Fitzpatrick; William C. Hall; Anthony-Samuel LaMantia; James O. McNamara & Leonard E. White (2008). Neuroscience (4th ed.). Sinauer Associates. pp. 170–6. ISBN 978-0-87893-697-7.
  3. Binding of a nuclear protein to the cyclic-AMP response element of the somatostatin gene. Montminy MR and Bilezikjian LM. Nature. 1987 Jul 9-15;328(6126):175-8.
  4. Dibner, Charna; Schibler, Ueli; Albrecht, Urs (2010). "The Mammalian Circadian Timing System: Organization and Coordination of Central and Peripheral Clocks". Annual Review of Physiology. 72 (1): 517–549. doi:10.1146/annurev-physiol-021909-135821. PMID 20148687. Retrieved 2015-04-09.
  5. Silva; et al. "CREB and Memory" (PDF). Annual Review of Neuroscience. 21: 127–148. doi:10.1146/annurev.neuro.21.1.127. Archived from the original (PDF) on 2 January 2011. Retrieved 18 March 2018.
  6. Downregulation of CREB expression in Alzheimer’s brain and in Ab-treated rat hippocampal neurons

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.