ولایت هلمند

هِلمَند یا هیرمَند (در گذشته) بخشی از سیستان قدیم یکی از بزرگ‌ترین ولایات از ولایت‌های افغانستان به‌شمار می‌رود که در جنوب‌ افغانستان قرار دارد و از جنوب با پاکستان همسایه‌است. این ولایت ۱٬۴۴۶٬٢٣۰ نفر جمعیت [2] و ۵۸٬۵۸۴ کیلومتر مربع مساحت دارد که پشتون‌ها نیمی از جمعیت را شامل می‌شوند؛ نیمی دیگر نفوس آن را بترتیب بلوچ‌ها، سیستانی ها، تاجیک‌ها، هزاره‌ها تشکیل میدهند.[4][5]

هلمند
ولایت
رود ارغنداب بین قندهار و لشکرگاه
ولایت هلمند روی نقشه افغانستان
مختصات (مرکز): ۳۱٫۰°شمالی ۶۴٫۰°شرقی / 31.0; 64.0
مختصات: ۳۱٫۰°شمالی ۶۴٫۰°شرقی / 31.0; 64.0
کشور افغانستان
مرکزلشکرگاه
مدیریت
 • والیعبدالنبی الهام
مساحت
 • کل۵۸۵۸۴ کیلومتر مربع (۲۳۰۰۰ مایل مربع)
بلندی۷۸۰ متر (۲۵۶۰ پا)
جمعیت
 (٢۰٢١)[3]
 • کل۱٬۴۴۶٬٢٣۰
منطقه زمانییوتی‌سی ۴:۳۰+ (وقت افغانستان)
کد ایزو ۳۱۶۶AF-HEL
زبان در افغانستانپشتو و بلوچی و فارسی

نام‌گذاری

واژهٔ هیرمَند (در زبان اوستایی) به معنی دارای پل و دارندهٔ سد و بند است. رود هیرمند از رودهای فلات شرقی ایران نام رودی بزرگ در سیستان شرقی (افغانستان) و سیستان غربی (ایران) است.

«هیر» همان نامیست که در «پنجهیر» (نام پیشین پنجشیر) نیز آمده.

هیر همچنین به معنی آتش و سرپرست آتش آمده‌است. هیرمند به معنی آتش‌پرست که ملازم آتش باشد ذکر شده؛ مرکب از هیر بمعنی آتش و مند بمعنی صاحب و دارا.

به رود هیرمند در شاهنامهٔ فردوسی بارها اشاره شده. این رود هیرمند از رودهای شرقی فلات ایران است که طول آن به ۱۱٠٠ کیلومتر می‌رسد. هیرمندرود از غرب کابل نزدیک بامیان سرچشمه گرفته تا مرز میان ایران و افغانستان جاریست.

مردم

بیشتر مردم ولایت هلمند به زبان‌های پشتو ، بلوچی و فارسی (سیستانی و دری) سخن می‌گویند. براساس آخرین برآوردها پشتون‌ها بیش از ۴۵ درصد از جمعیت ولایت هلمند را تشکیل می‌دهند و ۴۰ درصد نفوس این ولایت متشکل از بلوچ ها و مابقی از دیگر قومیت‌ها می‌باشد.[6].

سیک‌ها

سیک‌ها در زمان ظاهرشاه به ولایت هلمند آمدند و در مارجه ساکن شدند. بعد به دیگر مناطق این ولایت سفر کردند؛ از جمله لشکرگاه. سال‌ها زندگی آرامی داشتند تا هنگامی که با آغاز جنگ‌های دهۀ هفتاد مهاجرت هندوها از این ولایت نیز آغاز شد.[7]

شمار دقیق سیک‌ها و هندوها در افغانستان مشخص نیست. گفته می‌شود تا پیش از جنگ‌های دهۀ هفتاد خورشیدی، شمار این اقلیت‌ها به حدود ۱۰۰ الی ۲۰۰ هزار نفر می‌رسید، اما در حال حاضر بین سه تا چهار هزار سیک و هندو در بخش‌های مختلف افغانستان زندگی می‌کنند که عمدتاً به دکانداری و تجارت مشغول هستند. در سال ۱۳۹۶ خورشیدی، در ولایت هلمند، از بیش از ۱۲۰ خانواده اهل سیک و هندو تنها ۲ نفر باقی ماند بودند.[7]

جغرافیا
اطلاعات بیشتر: جغرافیای طبیعی افغانستان
حوضه هیرمند، جنوب شرقی افغانستان

ولایت هلمند در ٦٠ درجه و ٦١ دقيقه طول البلد و ٢٩ درجه و ٣٠ دقيقه عرض البلد به مرکزیت شهر «لشکرگاه» موقعیت دارد. مساحت آن ۶١٬٨٢٩ کیلومتر مربع و جمعیت اش ١٬۴۴۶٬٢٣۰ نفر است[8]. نام هلمند را در ایران بیشتر هیرمند می‌خوانند که در واژه به معنای «دارندهٔ آتش» است و رودی است که از افغانستان به سیستان ایران و در پایان به دریاچه هامون می‌ریزد. این ولایت بیشتر بیابانی است.

اطلاعات بیشتر: بند کجکی
نمای سد کجکی، ٢٠٢١

بند برق کجکى يکى از پروژهاى مهم ولايت هلمند بشمار میرود. اين بند با داشتن سه توربين ظرفيت توليد ٥١ ميگاوات برق را دارد؛ این سد بزرگترین سد آبیاری کشور از نظر بزرگی و پس از سد نغلو دومین سد افغانستان از نظر تولید برق می‌باشد.

اطلاعات بیشتر: سد گریشک
سد گریشک، که توسط آمریکا ساخته شده‌است.

این سد توسط آمریکا و پیش از یورش شوروی به افغانستان ساخته شده‌است و ظرفیت تولید ٢.٥ مگاوات برق را دارد. آمریکا از دههٔ ۱۳۴۰، برنامه‌ای با عنوان «کمی با آمریکا» را در این منطقه اجرا کرده است.

تقسیمات اداری
نقشه ولسوالی‌های هلمند

اقتصاد

بر اساس آمار ریاست احصائیه وزارت زراعت ساحه تحت کشت خرما در ولایت هلمند به ۵۱ جریب زمین می‌رسد. که سالانه حدود ۶۵ هزار کیلو خرما غز آن به دست می‌آید.[9]

حدود ۶۰ درصد مواد مخدر افغانستان در ولایت هلمند کشت می‌شود. امنیت این ولایت بر عهدهٔ نیروهای انگلیسی است و ۸ هزار سرباز انگلیسی در این ولایت حضور دارند. نیروهای انگلیسی در برابر کشت خشخاش واکنشی نشان نمی‌دهند و با قاچاقچیان مواد مخدر همکاری می‌کنند.[10][11]

آموزش

طبق آمار سال ۲۰۱۲، فقط ۶٫۱ درصد بزرگسالان (بالای ۱۵ سال) در ولایت هلمند سواد داشتند. از بین مردان ۱۰٫۲ درصد باسواد بودند و از بین زنان فقط ۱٫۶ درصد. این ولایت از لحاظ میزان باسوادی، در قعر فهرست ولایت‌های افغانستان قرار دارد.[12]

فرهنگ

هرچند که هلمند از زمانه هاى دور مرکز فرهنگ، تمدن و مرکز ميراث هاى تاريخى بود؛ اما اخيراً امور فرهنگى در آن به شکل منظم با ايجاد انجمن فرهنگى بُست در سال ١٣٨٤ آغاز گردید و به تعقيب آن انجمن ادبى هلمند، انجمن پيرروشان، انجمن سنگ روخام، انجمن محمودطرزى، انجمن هاشم سروانى، انجمن ادبی نادعلى، انجمن ادبى شمله و سراج در ولسوالی گرشک به فعالیت آغاز کردند.

جستارهای وابسته

ولایت‌های افغانستان

سیل ۱۳۹۶ در هرات

منابع
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای ولایت هلمند دارد.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ولایت هلمند موجود است.
  • ویکی‌پدیای انگلیسی
  1. اداره مستقل ارگان های محل
  2. «برآورد نفوس کشور:١٣٩٩» (PDF). اداره احصائیه مرکزی افغانستان. دریافت‌شده در ٨ می ٢۰٢١.
  4. «Helmand provincial profile» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۳ ژوئیه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۹ سپتامبر ۲۰۰۹.
  5. Helmand Executive Summary, nps.edu
  6. «Ministry of Rural Rehabilitation and Development» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲ سپتامبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۹ سپتامبر ۲۰۰۹.
  7. بی‌بی‌سی فارسی: زندگی آخرین بازمانده سیک‌ها در هلمند. ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۷–۰۶ مرداد ۱۳۹۶.
  8. معرفی ولایت هلمند خبرگزاری پژواک. دریافت شده در ٢٥ می ٢۰٢١
  9. صدیقی، تمیم (١٥ نوامبر ٢۰٢۰). «خرما وطن؛ خوشطعم و خوشمزه تا پرورش». وزارت زراعت افغانستان. دریافت‌شده در ٢٥ آوریل ٢۰٢١.
  10. اقتصاد افغانستان همچنان به مواد مخدر وابسته‌است
  11. «جوانان افغان تحت حمایت انگلیس، تریاک برداشت می‌کنند». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ آوریل ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۶ ژوئیه ۲۰۰۹.
  12. Fact Sheet on Enhancement of Literacy in Afghanistan
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.