ولایت فاریاب

ولایت فاریاب یکی از ۳۴ ولایت افغانستان است و مساحت آن ۲۰٬۲۹۳ کیلومتر مربع و جمعیت آن ١٬٤٤٦٬٢٣٠ نفر میباشد.[3] این ولایت ٨١٥ متر از سطح بحر ارتفاع داشته و در شمال غربی افغانستان قرار گرفته که با جمهوری ترکمنستان مرز دارد. مرکز آن شهر میمنه می‌باشد.[2]

فاریاب
ولایت
چشم انداز ولایت فاریاب
موقعیت فاریاب با رنگ سرخ در افغانستان
مختصات (مرکز): ۳۶°۱۵′ شمالی ۶۴°۵۰′ شرقی
مختصات: ۳۶°۱۵′ شمالی ۶۴°۵۰′ شرقی
کشور افغانستان
مرکزمیمنه
مدیریت
 • والینقیب الله فایق
مساحت
 • کل۲۰۷۹۷٫۶ کیلومتر مربع (۸۰۰۰ مایل مربع)
بلندی۸۱۵ متر (۲۶۷۴ پا)
جمعیت
 (٢۰٢٠)[3]
 • کل١٬٤٤٦٬٢٣٠
منطقه زمانییوتی‌سی +۴:۳۰ (وقت افغانستان)
کد ایزو ۳۱۶۶AF-FYB
زبان های اصلیازبکی
ترکمنی
فارسی
پشتو

نام

فاریاب در اصل از پاراب بوده که با گذشت زمان شیوۀ تلفظ آن در زمان اعراب چون «پ» را «ف» تلفظ می‌کردند، نام این منطقه به فاریاب تغییر کرده‌است. پاراب که زادگاه ابونصر فارابی نیز می‌باشد از دو کلمۀ «پار» و «آب» گرفته شده‌است که به‌معنی آن طرف آب یا آن طرف دریا است. در افغانستان هنوز این رسم میان مردمان وجود دارد که یک قریه را به نسبت واقع شدن آن در آن طرف دریا، به نام «چپ دریا» یاد می‌کنند. فاریاب به فارسی به معنی سرزمین آبیاری شده می‌باشد.[4]

پیشینه
اطلاعات بیشتر: تاریخ افغانستان

فاریاب نام خود را از شهری گرفته است که به همین نام توسط ساسانیان تاسیس شده بود.[5] به نقل از ابن الندیم این شهر زادگاه فیلسوف مشهور اسلامی، ابونصر فارابی است. در دوران اسلامی فاریاب بخشی از خراسان بزرگ محسوب می شد. در دوران معاصر، جغرافی دانان انگلیسی فاریاب را به نام ترکستان افغانی یاد می کردند.

دهکده ای در ولایت فاریاب

قدمت مکتوب شهرنشینی میمنه و اندخوی به ٢٥۰۰ سال پیش از میلاد برمیگردد. یهودیان که از دست نبوکدنصر از اورشلیم فرار کرده بودند، در سال ٥٨۶ قبل از میلاد وارد محدوده میمنه و اندخوی شده آنجا استقرار یافتند. در آن زمان فاریاب تحت کنترل ساسانیان بود، که بعد از حمله اسکندر مقدونی جای خود را به دولت یونانی بلخ داد.

دوران یونانی فاریاب با فتح شمال افغانستان توسط مسلمانان عرب بین سالهای ۶٥١ الی ۶۶١ میلادی پایان یافت. در این هنگام فاریاب به میدان جنگ مبدل شده بود و در نتیجه دین اسلام، جایگزین آیین های زرتشتی، بودیسم، مسیحیت و یهودیت شد. پس از اسلام سلسله های مختلفی اسلامی مانند صفاریان، سامانیان، غزنویان سلجوقیان و غوریان در این منطقه حکمرانی نمودند.

تاریخ فاریاب در قرن یازدهم، این بار با حمله مغولان، تحت سلطه چنگیز خان و فرزندان وی، رقم خورد. هنگامی که آنها از شمال به این منطقه تاختند، شهرهایی مختلفی از جمله میمنه مورد را ویران کردند، جمعیت آن را به قتل رساندند، غلات، مزارع و حیوانات شان را به غنیمت گرفتند و کاملا آنجا را نابود کردند.[5] پس از مغولان، تیموریان شیبانیان و بابریان بترتیب الی قرن هجدهم بر منطقه فرمانروایی نمودند.

در سال ١٧۴٨ فاریاب بدست احمد شاه درانی فتح شد و بخشی از امپراتوری درانی شد. در طی سه جنگ افغان و انگلیس که در قرون ١٩ و ٢۰ صورت گرفت، این منطقه از دست انگلیسی ها در امان ماندند. طی اصلاحات ادارای ١٩٣۰ که توسط شاه امان الله صورت می گرفت محدوده فاریاب به میمنه معروف بود که از توابع حکومت کلان ترکستان به مرکزیت مزار شریف به شمار میرفت. در سال ١٩۶۴ فاریاب به ولایت تبدیل شده و از میمنه به فاریاب مسمی گشت.[6]

در طول جنگ های داخلی در دهه ٩۰، نبرد با طالبان بیشتر بین ولایات بادغیس و هرات بود، اما در پی سقوط هرات در اواسط دهه نود، اسماعیل خان حاکم آنجا به فاریاب گریخت که با خیانت عبدالملک پهلوان روبرو شد.[7]

در ماه مه ١٩٩٧، عبدالملک پهلوان پرچم طالبان را بر فراز میمنه برافراشت و طرف خود را تغییر داد و حمله مجدد طالبان را از غرب آغاز کرد.[8] طالبان پس از یکسری تغییر بیعت ها و درگیری با ملک، از منطقه عقب نشینی کردند، اما در سال ١٩٩٨ گروه ٨۰۰۰ نفری طالبان از طریق فاریاب، مقر عبدالرشید دوستم را در شبرغان همسایه تصرف کردند.[9]

ولایت فاریاب از زمان سقوط دولت طالبان در اواخر سال ٢۰۰١ یکی از مناطق صلح آمیز در افغانستان بوده است. پروژه های اخیر توسعه در این ولایت بر گسترش پتانسیل کشاورزی این منطقه، به ویژه جنگل داری مجدد مناطقی که در گذشته نه چندان دور برهنه شده بود، آغاز گردید.

در سال ٢۰۰۶ گزارش شد که گروه های مسلحی تحت امر عبدالملک پهلوان افغانستان به بی ثباتی منطقه کمک میکند.[10] نیروهای امنیت ملی افغانستان شروع به جستجو نمودند و به آرامی کنترل منطقه را به دست گرفتند. مرز افغانستان و ترکمنستان توسط پلیس مرزی افغانستان حفظ می شود در حالیکه بقیه ولایت توسط پلیس ملی افغانستان که آموزش دیده ناتو هستند محافظت می گردند.

اعضای تیم بازسازی ولایتی ارتش نروژ در راه ولایت فاریاب. دسامبر ٢۰۰٩

بین سالهای ٢۰۰۶ و اواخر ٢۰١۴، این ولایت تیم بازسازی ولایتی داشت که توسط ارتش نروژ هدایت می شد. مرکز تیم بازسازی ولایتی نروژ در میمنه داشت و همچنین مسئولیت ولسوالی غورماچ به این تیم داده شده بودند.

افغانستان قراردادی با شرکت ملی نفت چین برای توسعه بلوک های نفتی آمودریا امضا کرد، پروژه ای که انتظار می رود طی دو دهه میلیاردها دلار کسب درآمد نماید. این معامله حفاری و ساخت یک پالایشگاه در ولایات شمالی سرپل و فاریاب را شامل می شود و اولین توافقنامه بین المللی تولید نفت است که از چند دهه قبل توسط دولت افغانستان منعقد شده است.[11] شرکت ملی نفت چین تولید نفت افغانستان را در اکتبر ٢۰١٢ آغاز کرد[12] و در همان ماه ذخایر عظیم گاز در منطقه اندخوی ولایت فاریاب را کشف نمود.[13]

جغرافیا

ابن حوقل جغرافیدان مسلمان قرن چهارم هجری قمری طی مشهدات اش از شمال افغانستان درباره فاریاب چنین می نویسد:《فاریاب شهری است از گوزگانان و کوچکتر از طالقان لیکن باغ و آب آن بیشتر و بنایش از گل است. فاریاب مسجد جامع دارد و همه صنایع شهرهای دیگر را داراست.[14]》

مردم

جمعیت این ولایت ۱٬۱۰۹٬۲۲۳ نفر در سال ۲۰۰۹ بوده‌است.[3] براساس برآوردی که در سال ۲۰۰۹ میلادی انجام شده بود؛ از تعداد نفوس این ولایت بیشتر باشندگان آن را ازبک‌ها تشکیل می‌دهند و به دنبال آن تاجیک‌ها و ترکمنها، پشتون‌ها، عرب‌های فارسیوان و دیگر اقوام تشکیل می‌دهند. باشندگان ولایت فاریاب اکثراً به ازبکی و فارسی دری تکلم می‌کنند. اکثر اعراب این ولایت فارسی صحبت می‌کنند.

مناطق
مناطق ولایت فاریاب
منطقه مرکز جمعیت[15] پهناوری[16] شمار روستاها و گروه‌های قومی
ولسوالی المار۱۲۰٬۰۰۰۱٬۵۲۵ کیلومتر مربع۸۶ روستا ۶۵٪ ازبکی و ۳۵٪ ترکمن. [17]
اندخویاندخوی41,656381 km2۸۱ روستا. پشتون ، تاجیک و ازبک. [18]
ولسوالی بلچراغ41,7061,189 km2۴۴ روستا. پشتون ، تاجیک و ازبک. [19]
ولسوالی دولت‌آباد (فاریاب)57,8762,598 km2۵۶ روستا. پشتون ، تاجیک ، هزاره و ازبکی. [20]
ولسوالی غورماچغورماچ52,5662,083 km2‍ پشتون.
ولسوالی گرزیوان72,4971,875 km2۵۴ روستا. پشتون ، تاجیک و ازبک. [21]
ولسوالی خان چارباغ70,0001,056 km2۱۶ روستا ۶۵٪ ازبکی و ۳۵٪ ترکمن. [22]
ولسوالی خواجه سبزپوش ولی55,000800 km2۸۵ روستا. ۸۰٪ ازبکی ، ۱۰٪ پشتون و ۱۰٪ تاجیک. [23]
ولسوالی کوهستان (ولایت فاریاب)53,6162,254 km2۱۳۳ روستا.[24]
میمنهمیمنه۷۵٬۹۰۰۹۰٪ ازبک ، ۵٪ ترکمن و ۵٪ تاجیک و پشتون.
ولسوالی پشتون‌کوت300,0004,000 km2۳۳۱ روستا. ۶۰٪ ازبک ، ۲۰٪ ترکمن ، ۱۵٪ تاجیک ، و ۱۰٪ پشتون

و عرب.[25]

ولسوالی قرم‌قل98,2292,192 km2۱۹ روستا / ۷۳ نیمه روستاها. ۷۰٪ ترکمن و ۳۰٪ ازبک .[26]
ولسوالی قیصار2370002,502 km2۱۹۰ روستا.[27]
ولسوالی قرغان27,116797 km2۱۳ روستا.[28]
ولسوالی شیرین‌تگاب141,6423,500 km2۱۱۶ روستا ازبک و تاجیک و عرب[29]

اقتصاد
اطلاعات بیشتر: اقتصاد افغانستان
بازاری در میمنه

کشاورزی و دامداری فعالیت های اقتصادی اصلی ولایت فاریاب است; با این وجود فاریاب به خاطر قالی ها و گلیم های بافته شده خود مشهور است که به طور سنتی صنایع دستی تحت سلطه زنان بشمار میرود. این ولایت دارای مقادیر عظیم ذخایر گاز طبیعی است که بخاطر نبود راه آهن سطح بهره وری آن کم است.

معادن نمک هم در منطقه دولت آباد وجود دارد و برخی از معادن سنگ مرمر که گفته می شود متعلق به عبدالرشید دوستم است همراه با جنگل های پسته که پسته باکیفیت تولید میکند و بخاطر رنگ و طعم لذیذ خود مشهور است از منابع اقتصادی فاریاب بشمار میرود.[30]

ولایت فاریاب با داشتن ١۰ نوع انگور در سال ١٣٩٩، از ١۶ هزار هکتار باغ بالغ بر ۶٨ هزار تُن انگور بدست آورده است که نسبت به سال قبل ۱۰ درصد افزایش را نشان میدهد. ریاست زراعت فاریاب ٧٣۰ هکتار باغ انگور را در سال ١٣٩٩ احداث کرده است و قرار است آنرا به ٢۰۰۰۰ هکتار برساند.[31]

ترابری

از ماه مه ٢۰١۴ فرودگاه میمنه برنامه منظم پروازی خود را به هرات آغاز کرد.[32]

زیرساخت های جاده ای این ولایت در سال ٢۰۰۶ به طور کاملا درهم ریخته بدون حتی یک جاده پخته توصیف شد.[33]

اتصال راه آهن بین المللی کوتاه بین اندخوی و آقینه وجود دارد که سپس به شبکه ریلی ترکمنستان در آتامراد متصل می شود.[34][35][36][37]

تقسیمات سیاسی
ولسوالی‌های فاریاب

جستارهای وابسته

ولایت‌های افغانستان

منابع
  1. "Area and Administrative and Population". Islamic Republic of Afghanistan. 2013. Archived from the original on 2014-01-17. Retrieved 2014-02-03.
  2. «ولایت فاریاب». اداره مستقل ارگان های محلی. ٢٢ اکتبر ٢۰٢۰. دریافت‌شده در ٢۶ آوریل ٢۰٢١.
  3. «برآورد نفوس کشور:١٣٩٩» (PDF). اداره احصائیه مرکزی افغانستان. دریافت‌شده در ٢۶ آوریل ٢۰٢١.
  4. بلند، دنیل. احسان یارشاطر، ویراستار. فاریاب. دانشنامه ایرانیکا (ویراست آنلاین). ایالات متحده: دانشگاه کلمبیا. دریافت‌شده در ٢ ژانویه ۲۰۰۸.
  5. بلند، دنیل (١٥ دسامبر ١٩٩٩). «فاریاب». دانشنامه ایرانیکا (ویراست آنلاین). ایالات متحده: دانشگاه کلمبیا. دریافت‌شده در ٢٥ اکتبر ٢۰١۶.
  6. "پین، اِ. زندکی زیر فشار در ولایت فاریاب، شمال غربی افغانستان. فرصت های حمایت از گزارش نجات اطفال در افغانستان. ایالات متحده، اکتبر ٢۰۰١
  7. کمال متین الدین (٣۰ آوریل ١٩٩٩). سلطه طالبان: افغانستان ١٩٩۴-١٩٩٧. انتشارات دانشگاه آکسفورد. صص. ۹۸–. شابک ۹۷۸-۰-۱۹-۵۷۹۲۷۴-۴. دریافت‌شده در ٣۰ مارس ٢۰١١.
  8. روی گاتمن. چطور داستان را فراموش کردیم: اُسامه بن لادن, طالبان, و غارت افغانستان. انتشارات مؤسسه صلح آمریکا. صص. ۱۰۴–. شابک ۹۷۸-۱-۶۰۱۲۷-۰۲۴-۵. دریافت‌شده در ٣۰ مارس ٢۰١١.
  9. لری پی. گادسن. نبرد پایانی افغانستان: شکست دولت, سیاستمداران محلی, و ظهور دولت. انتشارات دانشگاه واشنگتن. صص. ۷۹–. شابک ۹۷۸-۰-۲۹۵-۹۸۰۵۰-۸. دریافت‌شده در ٣۰ مارس ٢۰١١.
  10. امین طرزی. افغانستان: دولت نگاه خود را به جنگ سالاران شمال می اندازد. رادیو آزادی اروپا - رادیو استقلال. ٢١ آگست ٢۰١۶.
  11. هارونی، میرویس (٢۰١٢-١٢-٢٨). «دولت افغانستان قرارداد بزرگ نفتی با شرکت ملی نفت چین امضا کرد». رویترز. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ ژانویه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۲-۰۱-۰۱.
  12. شرکت ملی نفت چین تولید نفت در افغانستان را آغاز می کند, توسط حمید شالیزی. ٢١ اکتبر ٢۰١٢.
  13. «ذخایر عظیم نفتی در فاریاب کشف گردید». خبرگزاری پژواک. ٢١ اکتبر ٢۰١٢. بایگانی‌شده از اصلی در ١ فوریه ٢۰١۴. دریافت‌شده در ١٨ ژانویه ٢۰١۴.
  14. ابن حوقل (١٣٦٣). صورة الارض:سفرنامه ابن حوقل. تهران: انتشارات امیر کبیر. ص. ۱۷۶.
  15. "Faryab Province". Government of Afghanistan and United Nations Development Programme (UNDP). وزارت احیا و انکشاف دهات. Archived from the original on 2013-04-14. Retrieved 2012-10-22.
  16. Afghanistan Geographic & Thematic Layers
  17. Almar District (Re-elected) بایگانی‌شده در ۲۰۱۶-۰۳-۰۳ توسط Wayback Machine
  18. Ankhoy District
  19. Balcheragh District
  20. Dawlat Abad District (Re-elected)
  21. Gorzaiwan District
  22. Khan Charbagh District (Re-elected)
  23. Khaja Sahib Posh District (Re-elected)
  24. Kohistan District
  25. Pashton Kot Sahib Posh District (Re-elected)
  26. Quramqul District (Re-elected)
  27. Qaisar District (Re-elected)
  28. Qurghan District(Re-elected)
  29. Dawlat Abad District (Re-elected)
  30. «سرزمین های پسته افغانستان» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۹ مه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۶ آوریل ۲۰۲۱.
  31. «حاصلات انگور در هرات، فاریاب و قندهار افزایش یافته است». هفته نامه دهقان. وزارت زراعت، آبیاری و مالداری. ١٩ میزان ١٣٩٩. دریافت‌شده در ٢٨ ثور ١۴۰۰.
  32. «جدول زمانی خطوط هوایی ایست هوریزن ٢۰١۴». بایگانی‌شده از اصلی در ١۰ مارس ٢۰١٨.
  33. </ref افغانستان:ارزیابی درگیری ها و بازیگران در ولایت فاریاب برای ایجاد پایه ای برای افزایش درگیری غیرنظامی نروژ
  34. «راه آهن آقینا-اندخوی رسماً افتتاح شد». خامه پریس. ١۴ ژانویه ٢۰٢۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۷.
  35. «راه آهن آقینا-اندخوی رسماً افتتاح شد». طلوع نیوز. ١۴ ژانویه ٢۰٢۰. دریافت‌شده در ٢۰٢١-۰۱-۱۷.
  36. «افتتاح خط راه آهن آقینا-اندخوی ، ٣ پروژه امضا شد». خبرگزاری پژواک. ١۴ ژانویه ٢۰٢۰. دریافت‌شده در ٢۰٢١-۰١-١٧.
  37. صالحی، زرغونه (٢٨ نوامبر ٢۰١۶). «افتتاح خط راه آهن آقینا-اندخوی و ترکمنستان». خبرگزاری پژواک. دریافت‌شده در ١٧ ژانویه ٢۰١٧.

پیوند به بیرون
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای ولایت فاریاب دارد.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ولایت فاریاب موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.