ولسوالی شیبر

از شرق به ولسوالی شیخ علی مربوط ولایت پروان، از غرب به مرکز ولایت بامیان، ازشمال به ولسوالی تاله و برفک ولایت بغلان و ولسوالی سیغان ولایت بامیان و از جنوب به بهسود ولایت میدان ورک همسایه است.

دریاهای مشهور این ولسوالی عبارت اند ازشنبل، کالو، جلمش، غندگ، عراق و شیبراست ، این دریاها از ارتفات کوه بابا و هندوکش بین بامیان و سیغان سرچشمه میگیرند که در قسمت های شش پل، شکاری، دهن غندگ و دهن جلمش به دریای بامیان میریزند که این دریا در دوآب میخ زرین با دریای کهمرد یکجا گردیده ودر حصه ولسوالی دوشی بغلان با آب های سالنگ و خنجان اندراب یکجا میگردد و از ولایت بغلان و کندز عبور کرده که انرژی برق پلخمری و آبیاری زراعت آن را به عهده دارد.[2]

این ولسوالی بر سر راه سه شاهراه بزرگ استراتیژیکی قرار گرفته است؛ شاه راه حاجیگگ ـ میدان وردک، شاه راه شیبر ـ پروان و شاه راه شکاری ـ بغلان، که شیبر و بامیان را به بیرون وصل کرده می کنند.[3]

در سطح ولسوالی شبر ٣١ باب مکتب رسمی فعالیت دارند که ٨ باب آن لیسه، ١٧ باب آن متوسطه و ۶ باب آن ابتداییه می باشند. این مکاتب ۶٩۰٥ نفر متعلم را که ٣١۰٢ نفر آن اناث و ٣٨۰٣ نفر آن ذکور می باشند، تحت پوشش قرار داده و توسط ٢۶٧ نفر معلم (٢٢١ نفر رسمی و ۴۶ نفر قرار دادی) که از مجموع ٢۶٧ نفر آن ٣٨ نفر معلم اناث می باشد، آموزش داده می شود.[3]

موجوديت معدن آهن حاجيگک، اهميت اقتصادى اين ولسوالى را بر ملا مى سازد و یکی از معادن بزرگ در سطح آسیا محسوب ميگردد. معدن آهن حاجیگک که در سلسله کوه های هندوکش، میان بامیان و ميدان وردک واقع است، در سال ۱۳۳۹هجری شمسى، شناسایی شده و١٦ کیلومتر طول و ۵۵۰ مترعمق دارد.در اين معدن که يکى از بزرگترين معادن دنيا به شمار ميرود،دو ميليارد ُتن آهن وجود دارد.در داوطلبى ماه قوس سال ١٣٩٠، کنسرسيوم کمپنى هاى هندی (SAIL/ AFISCO) براى استخراج سه بلاک و يک کمپنی کانادايى (Kilo Gold Mines)براى استخراج يک بلاک اين معدن برنده شده است و قرار است که کار استخراج آن در سال ١٣٩٢ آغاز گردد.[4]

آثار تاریخی در معرض نابودی قرار دارد؛ در ولسوالی شبر جاذبه های توریستی؛ تاریخی و طبیعی نیز وجود دارد. شهر سرخوشک در دره ی غندک است، یک استوپا در خود غندک است، یک قلعه تاریخی در دره ی جلمش است، همین طور در تَغمه چی عراق هم یک قلعه ی تاریخی است و لخشوم قلعه در مسیر سرک عمومی شبر ـ بامیان، می باشد. این آثار تاریخی متأسفانه توسط ریاست اطلاعات و فرهنگ محافظت نمی شود و در حال تخریب شدن و تقریبا نابودی هستند و باید روی این ها کار شود.[3]

• ولسوالی‌های افغانستان
• ولایت بامیان

1. «GeoHack - ولسوالی شیبر». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۹-۰۳.
2. حدود اربعه ولسوالی شیبر
3. هفته نامه صدای شهروند: ولسوالی شیبر
4. «واحد های اداری بامیان». خبرگزاری پژواک. دریافت‌شده در ٢۰٢١-۰۴-٢٩.

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Shibar District». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.
• https://web.archive.org/web/20110531192513/http://www.aims.org.af/afg/dist_profiles/unhcr_district_profiles/centra/bamyan/shibar.pdf