موبینگ
مفهوم انسانی، موبینگ زمانی است که یک گروه به صورت هماهنگ با قلدری با یک نفر رفتار کنند. این رفتار ممکن است در خانواده، مدرسه، محله، محل کار یا یک انجمن باشد. در محیط کار به عنوان یک آزار روحی از طرف همکاران، پایین دستان یا بالادستان و از طریق شایعه، کنایه، تهدید و ارعاب، تحقیر، بی‌اعتبار ساختن و انزوا بر یک عضو سازمان شناخته می‌شود.
اولین بار در سال ۱۹۸۶ موبینگ را محقق و روانشناس کار از دانشگاه سوئد دکتر Heinz leymann عنوان کرد و کتابی هم در این زمینه نوشت، از آن به بعد بود که محققین و دانشمندان غربی سعی کردند تحقیق در این زمینه را دنبال کنند. از بسیاری از موارد موبینگ می‌توان نتیجه گرفت که آغاز موبینگ معمولاً در اثر جابجایی مقامی کارمندان می‌باشد مثلاً کارمند جدیدی که تازه‌وارد یک قسمت می‌شود بیشتر مورد آزار روانی قرار می‌گیرد، یا وقتی که رئیس قسمت عوض می‌شود احتمال اینکه او کارمندی را آزار بدهد زیاد است و حتی ممکن است خودش مورد آزار روانی کارمندان قرار گیرند.[1]
در محل کار
برخی از رفتارهای رایج علیه افراد قربانی موبینگ عبارت است از نادیده گرفتن کار آن‌ها یا ارزش دادن بیشتر به دیگران، بی‌ارزش کردن کار آن‌ها و بزرگنمایی خطاهای کوچک‌شان، گرفتن مسوولیت‌هایشان، انتشار شایعات و دروغ‌های شنیع در مورد افراد هدف یا زندگی‌های حرفه‌ای آن‌ها و در نهایت متهم کردن افراد هدف به آغاز خشونتی که خودشان قربانی آن بوده‌اند. در واقع اخلالگران سازمانی به شیوه هوشمندانه‌ای قربانیان را افرادی توصیف می‌کنند که کار با آن‌ها سخت و غیرممکن است و آن‌ها را مقصر مشکلات پیش‌رویشان می‌دانند.[2]
در زندگی زناشویی
فرمهای ظهور موبینگ در زندگی زناشویی عبارتند از تهمت زدن - نادیده گرفتن بدگویی و شهادت آگاهانه ولی به دروغ در مورد قربانی، این مدل از خشونت روانی معمولاً ناشی از حسادت و کنترل شدید در زندگی زناشویی می‌باشد. خشونت عاطفی می‌تواند به صورت تمسخر قربانی در جمع ظاهر شود یا کنترل و پائیدن دائمی قربانی در جمع با نگاه بحدی که او کلافه و دستپاچه شود.
خشونت روانی در اکثر زندگی‌های زناشویی دیده می‌شود، البته وقتی که زوجها با هم بگو مگو می‌کنند یا بدلایلی از یکدیگر ناراحت و دلگیر می‌شوند که معمولاً زمان آن بسیار محدود است، ولی متأسفانه در بین بعضی از زوجها این خشونت روانی دائمی است، اما به ندرت از طرف اطرافیان احساس و درک یا فهمیده می‌شود.
جستارهای وابسته
- زورگیری مجازی
- روانشناسی صنعتی
- لینچ کردن
- غوغاسالاری
- سرزنش قربانی
منابع
- کشوری، صندوق بازنشستگی. «موبینگ چیست؟». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۳-۱۲.
- «با جنگ روانی در محیط کار چگونه برخورد کنیم؟». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۲-۲۲.