حسن تعبیر

کاربرد واژه‌ای خوشایند به جای واژه‌ای که دارای معنای ضمنی ناخوشایند است را حُسن تَعبیر یا بـِه‌گویی می‌گویند. واژه‌ای با معنای خوشایند که به جای واژه‌ای با معنای ناخوشایند به کار برود را به‌واژه می‌گویند.[1] استفاده از اصطلاحاتی نظیر «سرویس بهداشتی» به جای «توالت» یا «شکر خوردم» به جای «گه خوردم»؛ یا «روشن‌دل» به جای «نابینا» نمونه‌هایی از این فرایند زبانی هستند.

بخشی از مجموعه نوشتارها درباره
سانسور
بر پایه کشور
اتحاد جماهیر شوروی اسپانیا استرالیا اسرائیل آسیای جنوبی الجزایر آلمان ایالات متحده ایتالیا ایران ایرلند برزیل برمه بریتانیا بلاروس بوتان پاکستان پرتغال تایلند ترکیه تونس جمهوری چین (تایوان) جمهوری خلق چین دانمارک روسیه ژاپن ساموآ سنگاپور سوئد عراق عربستان سعودی فرانسه فنلاند کانادا کره جنوبی کره شمالی کوبا مالزی نیوزیلند هند هنگ کنگ (PRC) ونزوئلا
همچنین ببینید
سانسور و جاسوسی اینترنتی بر حسب کشور
آزادی بیان بر پایه کشور

بخشی از مجموعه‌ای دربارهٔ
سانسور
برپایهٔ رسانه‌ها
سانسور کتاب سانسور فیلم سانسور اینترنت سانسور موسیقی آزادی مطبوعات پارازیت ماهواره‌ای آزادی اندیشه آزادی بیان بازی‌های رایانه‌ای
روش‌ها
Bleeping کتاب‌سوزی Broadcast delay Burying of scholars Chilling effect Internet police Censor bars Concision Conspiracy of silence نرم‌افزار کنترل محتوا واژه‌گزینی خوشایند (Minced oath) Expurgation Fogging دستور سکوت Heckling فیلترشکن Memory hole اینترانت ملی Newspaper theft Pixelization اظهارات سیاست‌پسند Postal Prior restraint مدل پروپگاندا Revisionism Sanitization/Redaction خودسانسوری Speech code Strategic lawsuit Verbal offence Whitewashing Word filtering
زمینه‌ها
توهین به مقدسات Criminal Corporate گفتار بیزارجویانه Ideological سوگیری رسانه‌ای Moralistic fallacy مغالطه طبیعت‌گرایانه سیاسی دینی Suppression of dissent اریبی
بر پایهٔ کشور
سانسور آزادی بیان سانسور اینترنت

به‌گویی نوعی فرایند زبانی است که در آن عبارات و واژه‌های ناخوشایند، توهین‌آمیز، یا دشواژه جای خود را به جملات و کلماتی می‌دهند که بار معنایی منفی کم‌تری دارند. برخی حسن تعبیرها به منظور سرگرمی و برخی دیگر برای مثبت جلوه دادن یک رویداد منفی استفاده می‌گردد.[2]

به‌گویی ابزار گفتمانی قدرتمندی است که برای تقویت و افزایش نزاکت اجتماعی و حفظ خودانگاره اجتماعی طرفین گفتگو به‌کار می‌رود و سازگاری روابط بین فردی را آسان می‌کند.

بیشتر واژه‌های به‌گویانه در زبان فارسی در حوزه مسائل مربوط به مرگ، مسائل جنسی، مواد زاید بدن، تبلیغات، ناتوانایی‌های جسمی، اعضای بدن، بیماری‌های روانی، مواد مخدر، ناسزاها و تجارت به‌کار می‌روند.[2]

ابزارهای زبانی به‌کار رفته در ساخت به‌گویی‌ها در زبان فارسی عبارت‌اند از تکرارشوندگی، حذف، وام‌گیری واژگانی، استلزام معنایی، استعاره، مجاز، تضاد معنایی، کم‌گفت، مبالغه، اطناب، رَدّ خُلف، واژه‌های مبهم، گسترش معنایی و عبارات اشاره‌ای.[2]