دهکویه

این شهر براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۹۵، جمعیت آن ۴،۵۲۳نفر(۱۳۰۷خانوار) بوده است. [3]

الف: مسیر شیراز - لار - دهکویه.

این مسیر بیش از ۴۰۵ کیلومتر است و از این مسیر امکان حمل و نقل همه گونه وسایل سنگین به مرکز شهر موجود است.

ب: مسیر شیراز - جهرم - دهکویه.

این مسیر نزدیکترین راه دسترسی دهکویه‌است. فاصله شیراز تا دهکویه ۳۲۰ کیلومتر بوده که هم اکنون کل مسیر آسفالت است.

ج: سایر مسیرها.

مسیرهای فرعی دیگر از قبیل (لار - اوز - دنگز دهکویه) و مسیر شیراز - جهرم - جویم - دنگز - دهکویه - مسیر بندرعباس - لار - دهکویه و مسیر داراب - دهکویه نیز وجود دارد که ارتباط منطقه را با شهرهای دیگر برقرار می‌سازد.

حمدالله مستوفی اشاره به مهاجرت طوایفی از کردهای مناطق کردستان سوریه، (جبل السماق) از قرن پنجم هجری به مناطق لرستان و کهگیلویه کنونی می‌کند:

بعدها با شورش فضلویه و تسلط کردها بر مناطق فارس، بین سال‌های ۵۷۰ تا ۱۰۰۶ هجری قمری خاندان فضلویه بر سرزمین بختیاری از اصفهان تا شوشتر با عنوان اتابکان لرستان و اتابکان لر بزرگحکومت کردند. استحکامات آنان در ارتفاعات منگشت و مقر زمستانی آن‌ها در ایذه نزدیک مال امیر بود.

بقایای گویش‌های کردی هنوز هم در استان فارس وجود دارد. زبان سیوندی و گویش کردشولی و گویش دهکویی یکی از لهجه‌های زبان لارستانی است که ریشه در زبان پهلوی اوستایی دارد. این گویش شباهت زیادی به کردی کرمانجی دارد. چنان‌که از نام قدیم دهکویه که «دهکرد» است بر می‌آید، سکونت طوایف کرد در دهکویه‌است که توانسته بر گویش آن تأثیرگذارند. گویش دهکویی با لهجه کردی کرمانجی قرابت بیشتری دارد و با هم کلمات مشترک زیادی دارند که عیناً مانند هم تلفظ می‌شوند.

عده‌ای با استناد به این حکایت نام قدیم دهکویه را اصفهان کوچک

سپاهیان شاهسون صفوی به سرکردگی امام‌قلی‌خان و با یاری تفنگچی‌های لارستانی جهت آزاد کردن بندر مهم گمبرون (بندرعباس کنونی) از چنگال پرتغالی‌ها پس از ورود به دهکویه در محلی به نام «تنب نقاره خانه» مردم مهمان نواز دهکویه با ساز و دهل به پیشواز سپاهیان امام قلی خان می‌روند به گونه‌ای که در هیچ جایی چنین مجلل و با شکوه از لشکریان ارتش ایران در عصر صفوی استقبال به عمل نیامده بود. فرمانده سپاه از مراسم خیر مقدم بسیار شادمان شد و گفت اینجا یک اصفهان کوچک و نیز خانه خودم و خانه دوم من است.

اما عده‌ای دیگر نام قدیم دهکویه را «دَه کوه» می‌دانند به دلیل این که کوه‌های بسیاری اطراف آن قرار گرفته‌است. در موارد بسیاری جهان گردان خارجی که از این منطقه عبور کرده‌اند نام دهکویه را «دِهکوه» ثبت کرده‌اند؛ که شاید بتواند دلیلی بر اثبات این مدعا باشد.

آب و هوای دهکویه مانند دیگر مناطق لارستان گرم و خشک است در تابستان‌ها دمای هوا تا ۴۸ درجه سانتیگراد نیز می‌رسد و در زمستان‌ها به ندرت دمای هوا به صفر یا زیر صفر می‌رسد و فقط چند روزی آب‌ها یخ می‌زنند. میزان بارندگی سالانه به‌طور متوسط ۲۰۰ میلی‌متر می‌باشد که بیشر آن در بین ماه‌های آبان تا اسفند می‌بارد و در فصل تابستان باران‌های موسمی می‌بارد که مردم به آن «چل پسینی» می‌گویند چون اکثر روزها هوا ابری است و به صورت پراکنده باران می‌بارد.