اکد

اَکِدیان ۳۰۰ سال در قدرت باقی ماندند. سرانجام در سال ۱۷۵۰ ق.م. سپاه کاسی به ریاست گانداش برای فتح اَکِد حمله کرد و اَکِد فتح شد. کاسی‌ها جایگزین دولت اَکِد شدند و به سلطنت سلسله سارگون پایان دادند. حکومت کاسی‌ها (از ۱۲۵۰–۱۷۵۰) بر بابل ۵۰۰ ساله شد.

با گذشت زمان سومریان دوباره قدرت را به قبضه درآورده و شهر لاگاش را پایتخت خود قرار دادند. زبان سومری را از نو به جای زبان اَکِدی رسمیت دادند. به دستور سارگون قوانین موجود به زبان سومری به زبان اَکِدی ترجمه شد. در زمان آشور بانیپال با تهیه نسخه‌ای از آن‌ها قوانین مزبور را به سرزمین آشور بردند.

همزمان با حکومت سومریان در جنوب عراق، در میانه عراق سلسله دیگری از مردمان سامی‌نژاد زندگی می‌کردند و دارای شهرهای آبادی همچون: «بورسیبا»، «کیش»، «نفَّر»، «اجاده» و چند شهر دیگر بودند و همواره بر سر تصاحب زمین‌های کشاورزی با دولت جنوبی خود به نزاع برمی‌خاستند تا آن‌که در سال ۲۷۵۰ پ. م مردی به نام «سارگون اکدی» در میان آنان به قدرت رسید و توانست با جنگ‌ها و حملات خود سومریان را نابود و سرزمین‌های آنان‌ را تصاحب کند، لیکن ملت شکست خورده سومری بار دیگر توانست اَکِدیان را در حملات خود شکست دهد. پس از آن حاکمان سومری و اکدی به توافق رسیدند و در سال ۲۵۰۰ ق. م، کشور یکپارچه‌ای به نام «اَکِد و سومر»، که تمامیِ میانه و جنوب عراق را در بر می‌گرفت، به پا داشتند.[1]

• تاریخ ماد، ایگور میخائیلوویچ دیاکونوف.
• گرانتوسگی: تاریخ ایران از زمان باستان تا امروز، ترجمه کریم کشاورز، تهران، ۱۳۴۵.
• پیگولووسکایا: تاریخ ایران از عهد باستان تا قرن ۱۸، ترجمه کریم کشاورز، تهران، ۱۳۵۳.
• تاریخ اجتماعی ایران، مرتضی راوندی، (جلد ۱)، ۱۳۵۴.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ اکد موجود است.