دودمان یوآن

سلسله یوآن یکی از شعبه‌های امپراتوری مغول بود که توسط قوبلای خان ایجاد شد و از سال ۱۲۷۱ تا ۱۳۶۸ میلادی بر چین حکمرانی کرد.

دودمان یوآن

大元

دودمان یوآن
۱۲۷۱–۱۳۶۸
پرچم
دودمان یوآن در ۱۲۹۴ (گوریو به عنون خراجگزار)
وضعیتامپراتوری
پایتختدادو (پکن امروزی)، شانگدو
زبان(های) رایجزبان‌های چینی
زبان مغولی زبان اویغوری [1]
دین(ها)
بودیسم (دین رسمی)

سایر ادیان:

تائوئیسم، کنفوسیانیسم، شمن‌باوری، مسیحیت (نسطوری)، اسلام
حکومتسلطنت موروثی
امپراتور 
• ۱۲۶۰–۱۲۹۴
قوبلای خان
• ۱۳۳۳–۱۳۷۰
طغون تیمور
صدر اعظم 
دوره تاریخیدوران میانه
بهار ۱۲۰۶
• بنیان‌گذاری
۱۸ دسامبر ۱۲۷۱
• اشغال سونگ غربی
چهارم فوریه ۱۲۷۶
۱۲۷۹
• سقوط دادو
۱۴ سپتامبر ۱۳۶۸
مساحت
۱۲۹۰۱۴٬۰۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع (۵۴۰۰۰۰۰مایل‌مربع)
جمعیت
• ۱۲۹۰
۷۵٬۳۰۶٬۰۰۰
• ۱۲۹۳
۷۹٬۸۱۶٬۰۰۰
• ۱۳۳۰
۸۴٬۸۷۳٬۰۰۰
• ۱۳۵۱
۸۷٬۵۸۷٬۰۰۰
پیشین		پسین
امپراتوری مغول
دودمان سونگ
دودمان یوآن شمالی
دودمان مینگ

زمینه

در اواخر قرن ششم هجری (اوایل قرن دوازدهم میلادی)، کشور چین بین دو سلسله تقسیم می‌شد: یکی سلسلهٔ کین (۱۱۱۵–۱۲۳۴) که رؤسای یک دسته زردپوستان بنام مردم جورجی (امروزه قوم منچو) بودند که بر چین شمالی تسلط داشته و نسبت به چینی‌ها قومی خارجی به‌شمار می‌آمدند و پایتخت این سلسله شهر کایفنگ بود و سلسلهٔ دیگر سونگ جنوبی بود که از چینی‌های اصلی بودند و بر چین جنوبی حکومت می‌کردند.[2]

میان سالهای ۱۲۱۱–۱۲۳۴ میلادی جنگ مغول-کین، مابین امپراتوری مغول و مردم جورجی در شمال چین روی داد و به مدت ۲۳ سال ادامه داشت و عاقبت به سقوط سلسله کین به دست مغول انجامید. همچنین، با این پیروزی دامنه متصرفات مغولان تمام شمال چین را دربر گرفت.

ایجاد

منگوقاآن (زمان حیات ۱۲۰۹ تا ۱۲۵۹) پسر تولی‌خان (چهارمین و کوچکترین پسر چنگیز خان) که چهارمین خاقان حکومت مغول بود، برادر کوچکتر خویش قوبلای خان را به فتح چین جنوبی که ماچین نیز خوانده می‌شود مأمور کرد. قوبلای تا سال فوت منگوقاآن از طریق تبت و دره علیای رودخانه یانگ تسه کیانگ به تسخیر سرزمین سونگ جنوبی مشغول بود و قسمتی از آن را به همراه منگوقاآن که از نواحی دیگر به این کشور حمله کرده بود گشود. در هنگامهٔ جنگ منگوقاآن به علت بیماری درگذشت و قوبلای تهاجم خود را رها کرده برای تعیین خاقان به چین شمالی رفت. قوبلای خود را جانشین امپراتور سابق چین معرفی کرد و در واقع به تمدن و معارف و آداب چینی گرویده بود. او مقر سلطنت خود را در شهر قدیم پکن قرار داد. بعد از غلبه بر مخالفان خویش قوبلای در مدت ۲۰ سال توانست با جنگ‌های بسیار تمام چین جنوبی را بگیرد و سلسلهٔ سونگ را براندازد.[3]

امپراتوران
شمارهنام امپراتوردوره حکومت
۱قوبلای‌خان۱۲۶۰–۱۲۹۴
۲تیمور خان۱۲۹۴–۱۳۰۷
۳کولوگ خان۱۳۰۷–۱۳۱۱
۴بویانتو خان۱۳۱۱–۱۳۲۰
۵گگین خان۱۳۲۰–۱۳۲۳
۶یسون تیمور۱۳۲۳–۱۳۲۸
۷راگیباق خان۱۳۲۸
۸جایتو خان توق تیمور۱۳۲۸–۱۳۲۹ و ۱۳۲۹–۱۳۳۲
۹خوتوختو خان کوسالا۱۳۲۹
۱۰رینچینبال خان۱۳۳۲
۱۱طغون تیمور۱۳۳۳–۱۳۷۰

زوال و فروپاشی
طغون تیمور واپسین امپراتور دودمان یوآن چین

پس از مرگ تیمور خان به دلیل ضعف و بی‌لیاقتی امپراتوران بعدی و نیز رقابت بر سر قدرت میان اشراف و بزرگان، دودمان یوآن به تدریج رو به زوال نهاد و دچار مشکلات اقتصادی و اجتمایی بزرگی شد. از حدود سال ۱۳۵۰ میلادی قیام‌های متعدد وشورش های زیاد علیه دولت امپراتوری یوآن صورت گرفت که سرانجام به فروپاشی این حکومت در چین و تأسیس سلسله مینگ انجامید. با این حال بقایای دودمان یوآن تا حدود قرن ۱۷ میلادی در مغولستان به حکومت خود ادامه دادند و همچنان مدعی حکومت بر چین بودند. اما هیچ‌گاه نتوانستد حکومت خود را در چین احیا کنند.

منابع

پانویس
  1. Ralph Kauz (۲۰۱۰). Ralph Kauz، ویراستار. Aspects of the Maritime Silk Road: From the Persian Gulf to the East China Sea (ویراست illustrated). Otto Harrassowitz Verlag. ص. ۸۹. شابک ۳-۴۴۷-۰۶۱۰۳-۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۰-۰۶-۲۸.
  2. اقبال آشتیانی، تاریخ مغول، ص۲۰.
  3. اقبال آشتیانی، تاریخ مغول، ۱۷۷.

پیوند به بیرون
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ دودمان یوآن موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.