حقیقت و مرد دانا

حقیقت و مردِ دانا داستانی کودکانه نوشتهٔ بهرام بیضایی است که سالِ ۱۳۵۱ با نقّاشی‌های رنگیِ مرتضی ممیّز منتشر شد.[1][2]

حقیقت و مرد دانا
روی جلدِ حقیقت و مرد دانا، چاپِ یکُم، ۱۳۵۱
نویسنده(ها)بهرام بیضایی
تصویرگر(ها)مرتضی ممیّز
کشورتهران
زبانفارسی
موضوع(ها)داستان
ناشرانتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
تاریخ نشر
۱۳۵۱
شمار صفحات۴۸
شابکشابک ‎۹۷۸-۶۰۰-۰۱-۰۵۳۳-۴
از سلسله مقالات دربارهٔ
فهرست‌های کارها
دیـگر
  • گروه لیسار

داستان

پسرکی، از پسِ عروسی در دِه و بازی مطربان، بنا می‌کند که با دوستانش نمایشی بسازد و بازی دربیاورد. القصّه کار به اینجا می‌کشد که بازی چقدر حقیقی است. پسرک در جستجوی «حقیقت» به تکاپو می‌افتد و از پدر و آموزگار و دیگران می‌پرسد. سرانجام نزدِ پیرمردی دانا بالای تپّه می‌رود. پیرمرد چیزکی می‌گوید و سراغِ مردِ دانا را به پسرک می‌دهد. پسرک به جستجوی مرد دانا می‌رود و سال‌ها بر او می‌گذرد و از آبادی‌ها و شهر گذر می‌کند و ماجراهایی از سر می‌گذراند و کارها می‌کند و چیزها می‌آموزد؛ ولی مردِ دانا را نمی‌یابد. چون به خانه بازمی‌گردد، مردِ کاملی شده‌است که پدر و مادرش نمی‌شناسند و می‌رانند. پس به صحرا برمی‌گردد و از راهزنی کتابی و قلمی می‌خرد و خانه‌ای بر فرازِ تپّه‌ای می‌سازد و پیرانه‌سر در آنجا روزگار می‌گذراند و می‌داند که حقیقت همان چیزهاست که در کارِ مردمان و در گردشِ طبیعت دیده و آموخته. روزی کودکی خود را به فرازِ تپّه می‌رساند و از او سراغِ «حقیقت» را می‌گیرد. او، که اکنون پیر شده، می‌گوید که کسی هست که از او بسیار داناتر است و «پس از این می‌آید». و چون پسرک می‌پرسد که او را چگونه بشناسد، می‌گوید: «. . . او – اینک – پسرکی‌ست، در سن و سال تو. او، دریای پرسش است و می‌خواهد، بداند.»[3]

تصویرگری

نقّاشی‌های کتاب، که رنگی چاپ شده، کارِ مرتضی ممیّز است.[2] این‌ها در جلدِ دوّمِ همهٔ تصویرسازی‌های مرتضی ممیز (۱۳۹۹) نیز آمده است.

متن

نگارشِ حقیقت و مرد دانا به سالِ ۱۳۴۹ برمی‌گردد[4] که فیروز شیروانلو، چنان‌که احمدرضا احمدی بازگفته، از بعضی نویسندگان و شاعران درخواست تا کتابی مناسبِ کودکان بنویسند تا به توسّطِ انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر شود.[5] این روایت سپس‌تر در آبان‌ماهِ سالِ ۱۳۵۱ در سلسلهٔ کتاب‌های کودکِ همان ناشر چاپ شد.[1] این کتاب چاپ دوّمی نیز به تاریخ شاهنشاهی ۲۵۳۵ (۱۳۵۵ هجری خورشیدی) دارد. کانون پرورش فکری، پس از سال‌ها که کتاب نایاب بود و جز به صورتِ فایلِ PDF غیررسمی در دسترس نبود، باز در تابستانِ ۱۳۹۶ منتشرش کرد.

حقیقت و مرد دانا در سالِ ۱۳۵۲ کتابِ برگزیدهٔ شورای کتاب کودک شد[6] و همین مؤسّسه سالِ بعد، در ۱۹۷۴ میلادی، این کتاب را در حوزهٔ نگارش به دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان معرّفی کرد.[7] با این همه، این داستانِ فلسفی توجّهِ کودکان را چندان برنینگیخت.[8]

اقتباس

علی بیگدلی (۱۳۶۱) نمایشنامه‌ای به نامِ غول کتابخانه (۱۳۹۹) نوشته، «با نگاهی» به این داستان.

جستارهای وابسته

پانویس
  1. http://www.iranicaonline.org/articles/kanun-e-parvares-e-fekri-e-kudakan-va-nowjavanan-book-publishing
  2. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/848818
  3. بیضایی، بهرام. حقیقت و مرد دانا. تهران: انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان. ۱۳۵۱.
  4. بیضایی، بهرام. «سالشمار زندگی و آثار بهرام بیضایی». مجلّه سیمیا زمستان ۱۳۸۶ شماره ۲ ص ۱۹.
  5. آذرنگ، دهباشی و ساطعی، «تاریخ شفاهی نشر ایران»، ۳۱۵.
  6. نعیمی، «به بهانه حقیقت و مرد دانا»، ۸۳.
  7. محمدی و قایینی، «تاریخ ادبیات کودکان ایران»، ۸:‎ ۴۶۲.
  8. محمدی و قایینی، «تاریخ ادبیات کودکان ایران»، ۹:‎ ۶۰۳.

منابع

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.