زهره قایینی

زهره قایینی (به دنیا آمده در دی ماه ۱۳۳۲ برابر با ژانویه ۱۹۵۴ میلادی در تهران)، کارشناس ارشد کتابداری، کارشناس ادبیات کودکان، از اعضای با سابقه شورای کتاب کودک، از پایه‌گذاران موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان و یکی از دو نویسنده اصلی مجموعه ده جلدی تاریخ ادبیات کودکان ایران است. او در حال حاضر مدیریت مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان و برنامه " با من بخوان " را بر عهده دارد و عضو هیئت مدیره دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان IBBY است.[1]

زندگی‌نامه

زهره قایینی برای یک دوره زمانی در آغاز کار خود، آموزگاری در یکی از روستاهای مازندران و همچنین در دبیرستانی در تهران را تجربه کرده‌است. او پژوهش در حوزه ادبیات کودکان را با پژوهش میدانی " واکنش کودکان ۴ تا ۶ ساله به کتاب‌های تصویری " به عنوان پایان‌نامه کارشناسی ارشد آغاز کرد.[2] سپس چند سالی به عنوان مترجم با یونیسف ایران همکاری داشت و مدتی در نشریه‌های گوناگون به نوشتن مقاله، ترجمه و ویراستاری پرداخت. تا به حال چندین کتاب ترجمه از او منتشر شده‌است.

زهره قایینی در کارگاه‌های سالانه ادبیات کودکان در شورای کتاب کودک، تدریس «تاریخ ادبیات کودکان ایران» و «تصویر در کتاب‌های کودکان» را بر عهده دارد.[3]

او از سال ۱۳۷۵ کار پژوهش دربارهٔ تاریخ ادبیات کودکان ایران را با همکاری پژوهشگر و نویسنده ادبیات کودکان ایران، محمد هادی محمدی آغاز کرده‌است و با پایه‌گذاری مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان در سال ۱۳۷۹، در کنار یک گروه دستیار و جستجوگر پروژه بزرگ تاریخ ادبیات کودکان ایران را ادامه و سرپرستی و مدیریت گروه پژوهش را به عهده داشته‌است. ویرایش نخست این مجموعه ده جلدی در سال ۱۳۸۶ پایان گرفت، اما سه جلد آخر آن در سال ۱۳۹۲ اجازه انتشار پیدا کرد.

در سال ۱۹۹۷ به عنوان پژوهشگر مهمان در مؤسسه بین‌المللی ادبیات کودکان اوزاکا- ژاپن، پژوهشی با عنوان " تصویرهای نو بر افسانه‌های کهن " را به پایان رساند و در سال‌های ۱۹۹۹ و ۲۰۰۰ به ترتیب در کتابخانه‌های بین‌المللی وین اتریش و مونیخ -آلمان پژوهشی دربارهٔ " ک‍ل‍ی‍ش‍ه‌ه‍ا و ت‍ب‍ع‍ی‍ض‌ه‍ای ف‍ره‍ن‍گ‍ی در ک‍ت‍اب‌ه‍ای ک‍ودک آل‍م‍ان‍ی زب‍ان " انجام داد. او در چندین کنگره بین‌المللی ادبیات کودکان شرکت کرده‌است. در زمینه همکاری با نهادهای بین‌المللی ادبیات کودکان در سال ۲۰۰۲ و ۲۰۰۴ عضو هیئت داوران جایزه هانس کریستین آندرسن، بزرگترین جایزه ادبیات کودکان یا نوبل کودکان و در سال ۲۰۰۵ عضو هیئت داوران فستیوال بین‌المللی فیلم کودک " سینه کید " CineKid بوده‌است در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۱۰ به ریاست هیئت داوران جایزه جهانی هانس کریستین آندرسن برگزیده شده‌است.[4] او تنها ایرانی است که تاکنون به این جایگاه مهم جهانی دست یافته‌است.[5] او همچنین به عنوان عضو هیئت داوران بین‌المللی کنکور نامی Nami concours، کره جنوبی در سال‌های ۲۰۱۳، ۲۰۱۵ و ۲۰۱۷ حضور داشته است.[6] زهره قایینی به نمایندگی از شورای کتاب کودک ایران به عنوان عضو هیئت‌مدیره دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان برای دوره دوساله ۲۰۱۶–۲۰۱۸ نیز انتخاب شده‌است.[7]

اکنون او سرپرستی طرح مطالعات کودکی که به تاریخ تکوین مفهوم کودکی در ایران می‌پردازد و برنامه ترویج کتابخوانی برای کودکان مناطق محروم با من بخوان را برعهده دارد.[8][9]

آثار پژوهشی

پژوهش انفرادی

پژوهش مشترک
  • محمدی، محمدهادی؛ قایینی، زهره. تاریخ ادبیات کودکان ایران، جلد یکم. تهران: شرکت نشر چیستا، ۱۳۸۰.
  • محمدی، محمدهادی؛ قایینی، زهره. تاریخ ادبیات کودکان ایران، جلد دوم. تهران: شرکت نشر چیستا، ۱۳۸۰.
  • محمدی، محمدهادی؛ قایینی، زهره. تاریخ ادبیات کودکان ایران، جلد سوم. تهران: شرکت نشر چیستا، ۱۳۸۲.
  • محمدی، محمدهادی؛ قایینی، زهره. تاریخ ادبیات کودکان ایران، جلد چهارم. تهران: شرکت نشر چیستا، ۱۳۸۲.
  • محمدی، محمدهادی؛ قایینی، زهره. تاریخ ادبیات کودکان ایران، جلد پنجم. تهران: شرکت نشر چیستا، ۱۳۸۴.
  • محمدی، محمدهادی؛ قایینی، زهره. تاریخ ادبیات کودکان ایران، جلد ششم. تهران: شرکت نشر چیستا، ۱۳۸۴.
  • محمدی، محمدهادی؛ قایینی، زهره. تاریخ ادبیات کودکان ایران، جلد هفتم. تهران: شرکت نشر چیستا، ۱۳۸۵.
  • محمدی، محمدهادی؛ قایینی، زهره. تاریخ ادبیات کودکان ایران، جلد هشتم. تهران: شرکت نشر چیستا، ۱۳۹۳.
  • محمدی، محمدهادی؛ قایینی، زهره. تاریخ ادبیات کودکان ایران، جلد نهم. تهران: شرکت نشر چیستا، ۱۳۹۳.
  • محمدی، محمدهادی؛ قایینی، زهره. تاریخ ادبیات کودکان ایران، جلد دهم. تهران: شرکت نشر چیستا، ۱۳۹۳.

آثار تألیفی

تألیف انفرادی

تألیف مشترک

آثار ترجمه

ترجمه انفرادی

ترجمه مشترک

مقاله‌های تألیفی
  • ق‍ایی‍ن‍ی، زه‍ره. "اث‍رات ن‍ا م‍طل‍وب ک‍ل‍ی‍ش‍ه‌ه‍ای ت‍ص‍وی‍ری در ذه‍ن ک‍ودک‍ان". ک‍ل‍م‍ه، ۹–۱۰، (۱۳۷۲):۸–۱۱.
  • قایینی، زهره. "گزارش ادبیات کودکان و نوجوانان در انگلیس". پیام کتابخانه، س۴، ش۱و۲ (بهار و تابستان ۱۳۷۳): ۱۵۳ – ۱۵۵.
  • قایینی، زهره. "پرنده کتاب". پیام کتابخانه، س۵، ش ۳و۴ (پاییز و زمستان ۱۳۷۴): ۵۵.
  • قایینی، زهره. "واک‍ن‍ش ک‍ودک‍ان ۴ ت‍ا ۶ س‍ال‍ه ن‍س‍ب‍ت ب‍ه ک‍ت‍اب ه‍ای ت‍ص‍وی‍ری". فصلنامه کتاب، ش۳۱ (پاییز ۱۳۷۶): ۳۹ – ۵۶.
  • ق‍ایین‍ی، زه‍ره. "ک‍ت‍اب‍ه‍ای م‍ص‍ور و ک‍ت‍اب‍ه‍ای ت‍ص‍وی‍ری ک‍ودک‍ان". پ‍ژوه‍ش‍ن‍ام‍ه ادب‍ی‍ات ک‍ودک و ن‍وج‍وان، س۳، ش ۱۱ و۱۲ (زم‍س‍ت‍ان ۱۳۷۶ و ب‍ه‍ار۱۳۷۷): ۱۱–۱۹.
  • قایینی، زهره. "کاری پرهزینه، ولی ناموفق". جهان کتاب، ش۸۱و۸۲ (تیر ۱۳۷۸): ۱۶.
  • ق‍ای‍ی‍ن‍ی، زه‍ره. "ک‍ل‍ی‍ش‍ه‌ه‍ا و ت‍ب‍ع‍ی‍ض‌ه‍ای ف‍ره‍ن‍گ‍ی در ک‍ت‍اب‌ه‍ای ک‍ودک آل‍م‍ان‍ی زب‍ان". پ‍ژوه‍ش‍ن‍ام‍ه ادبیات کودک و نوجوان. س۵، ش۱۹ (زم‍س‍ت‍ان۱۳۷۸): ۳۲ – ۴۱.
  • قایینی، زهره. "ادبیات چند فرهنگی در کتاب‌های تصویری آلمانی زبان". کتاب ماه هنر، ش ۳۷–۳۸ (مهر و آبان ۱۳۸۰): ۴۱–۴۳.
  • ق‍ای‍ی‍ن‍ی، زه‍ره. "پایان‌نامه: واک‍ن‍ش ک‍ودک‍ان ۴ ت‍ا ۶ س‍ال‍ه ن‍س‍ب‍ت ب‍ه ک‍ت‍اب ه‍ای ت‍ص‍وی‍ری (داس‍ت‍ان‍ی ت‍خ‍ی‍ل‍ی)". پ‍ژوه‍ش‍ن‍ام‍ه ادب‍ی‍ات ک‍ودک و ن‍وج‍وان، س۸، ش۳۰ (پ‍ای‍ی‍ز۱۳۸۱):۹۱–۹۶.
  • قایینی، زهره. "اندرسن در گذرگاه تاریخ". فرهنگ مردم، ش۱۳ (بهار ۱۳۸۴): ۲۷ – ۳۳.
  • قایینی، زهره. "از فرانکلین تا شباویز". حرفه هنرمند، ش۳۰ (پاییز ۱۳۸۸): ۱۳۶ – ۱۵۶.
  • ق‍ای‍ی‍ن‍ی، زه‍ره. "خ‍وان‍دن، م‍ای‍ه ش‍ک‍ف‍ت‍ن ج‍ان و آگ‍اه‍ی ک‍ودک". ف‍ص‍ل‍ن‍ام‍ه ج‍ام‍ع‍ه ی‍اوری ف‍ره‍ن‍گ‍ی، ش۳۴ ،(ت‍اب‍س‍ت‍ان۱۳۹۱): ۵۴–۵۵.
  • قایینی، زهره. "بهرام خائف، عمری در تلاش برای یافتن راه‌های نو". تندیس، ش۲۶۶ (۲۵ دی ۱۳۹۲): ۳۰ – ۳۱.

مقاله‌های ترجمه
  • چستر، تسارز. «راهنمای عملی پیرامون کتابهای کودکان». ترجمه زهره قایینی. پیام کتابخانه، س۴، ش۱و۲ (پاییز و زمستان ۱۳۷۳): ۷۷ – ۸۶.
  • شیلاری، «نگاهی به ادبیات کودکان در جهان». ترجمه زهره قایینی. پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان، ش۸ (بهار ۱۳۷۶): ۱۷ – ۲۶.
  • کروس، ماریانه. «مجله‌های کودکان در جهان». ترجمه زهره قایینی. پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان. ش۹ (تابستان ۱۳۷۶): ۲۹ – ۴۹.
  • «فضای خالی در متن: گفتگوی والتر لرین با موریس سنداک». ترجمه زهره قایینی. پژوهش‌نامه ادبیات کودک و نوجوان، ش۱۱ و ۱۳ (بهار ۱۳۷۷): ۷۵ – ۸۱.
  • وست، مارک. «سانسور در ادبیات کودکان، گرایشی افراطی». ترجمه زهره قایینی. پژوهش‌نامه ادبیات کودک و نوجوان، ش۱۵ (زمستان ۱۳۷۷): ۲۲ – ۳۳.
  • هیرن، بتسی. «قصه‌گویی مکتوب؛ کتابهای کودکان به عنوان میراث فرهنگی». ترجمه زهره قایینی. پژوهش‌نامه ادبیات کودک و نوجوان، ش۱۶ (بهار ۱۳۷۸): ۳۵ – ۴۲.
  • دونای، نورتون. «کتاب‌های تصویری و انواع آن». ترجمه زهره قایینی. پژوهش‌نامه ادبیات کودک و نوجوان، ش۳۰ (پاییز ۱۳۸۱): ۵۸ – ۷۲.

مقاله‌های لاتین
• Ghaeni, Zohreh. Vuohi ja taatelipalmu (Children’s books illustration in Iran). Suom Heli Helminen. Onnimanni: The Finnish Institute for Children’s Literature (SNI), No. 3 (1997): 22-25.
  • Ghaeni, Zohreh. A brief history of children’s book illustration in Iran. In “Fellowship Program Reserchers’ Report 1996-1997”. [Japan, osaka: International Institute of children’s Literature in Osaka], 1998. p. 75-84.
  • Ghaeni, Zohreh. New Illustration for old folktales In "Fellowship Program Reserchers' Report 1996-1997". [Japan, osaka: International Institute of children's Literature in Osaka], 1998,p. 38-56.
  • Ghaeni, Zohre. The Historical Process of children,s Literature Research and Academic Studies in Iran. Chilren,s Literature Association Quarterly, volume 29, ،Number 4 (Winter 2004): 359 – 365
  • Ghaeni, Zohreh. The Hans Christian Andersen Jury 2008: How it Worked. Bookbird,Vol. 46, No. 4,(2008):26-30.
  • Ghaeni, Zohreh. A historical approach to the concept of childhood and the modern children's literature in Iran. The project HCLI and centre IRHCLI. History of education & children's literathre, vol. IV, no. 2 (2009): 453-459.
  • Ghaeni, Zohreh. Not letting the words lose themselves. Bookbird, vol.48, no.4, (اکتبر ۲۰۱۰): ۲۱–۲۷.
  • Ghaeni, Zohreh. The History of Children's Literature (1900 - 1940) , in: A History of Persian Literature. General Editor Ehsan Yarshater. volume XI: Literature of the Early Twentieth Century from the Constitutional period to Reza Shah. Edited by Ali-Asghar Seyed-Gohrab. London, Newyork: I.B.Tauris, 2015. P. : 448 - 469.

تقدیرها و جوایز

پانویس
  1. نیلی، زهره (۱۳۹۵-۰۶-۰۹). «یک ایرانی به هیئت مدیره دفتر جهانی کتاب برای نسل جوان پیوست». خبرگزاری مهر.
  2. قایینی, زهره (پاییز 1381). "پایان‌نامه: واکنش کودکان 4 تا 6 ساله نسبت به کتاب‌های تصویری (داستانی تخیلی)". پژوهش نامه ادبیات کودک و نوجوان. 30 (8): 91–96.
  3. «برنامه سی و سومین کارگاه آشنایی با ادبیات کودکان و نوجوانان اعلام شد». شورای کتاب کودک. مهر ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۲۵.
  4. «گزارش رئیس هیئت داوران جایزه کریستین اندرسن در شورای کتاب کودک». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۰۸-۰۴-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۲۵.
  5. «شفاعی، آرش. «گفتگو با زهره قایینی، نخستین رئیس آسیایی هیئت داوران جایزه جهانی کریستین اندرسن». جام جم آنلاین، ۲۹ خرداد ۱۳۸۷. بازبینی‌شده در ۳۱ مارس ۲۰۱۴».
  6. «برندگان کنکور نامی ۲۰۱۷ جایزه‌های خود را دریافت کردند». کتابک Ketabak. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۲۵.
  7. «یک ایرانی در هیئت‌مدیره دفتر کتاب برای نسل جوان». ایسنا. ۲۰۱۶-۰۸-۲۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۲۵.
  8. «مطالعات کودکی».
  9. «همکاران با من بخوان». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۷.
  10. «کتاب «پرنده قرمز» به عنوان برترین اثر ترجمه‌ای در هجدهمین جشنوارهٔ کتاب کانون برگزیده شد». کتابک Ketabak. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۲۵.
  11. admin (۲۰۱۶-۰۹-۲۴). «اهدای جایزه ایبی آساهی به نمایندگان برنامهٔ با من بخوان در کنگرهٔ دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان». با من بخوان. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۲۵.

منابع
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به زهره قایینی در ویکی‌گفتاورد موجود است.
  • گفتگو با زهره قایینی، مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان، تهران، زمستان ۱۳۸۷
  • سایت مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان(chlhistory.org)
  • سایت برنامه با من بخوان (khanak.org)

پیوندها
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.