اسفند

اِسفند یا اِسپند (در فارسی افغانستان: حوت) دوازدهمین و آخرین ماه سال خورشیدی است. اسفند سومین و آخرین ماه فصل زمستان است. این ماه در سال‌های عادی ۲۹ روز و در سال‌های کبیسه ۳۰ روز دارد. این ماه از روز ۳۳۷م سال شروع می‌شود و در روز آخر سال (در سال‌های عادی روز ۳۶۵م و در سال‌های کبیسه روز ۳۶۶م) پایان می‌یابد.

<<  اسفند  >>
ش ی د س چ پ ج
۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶
۷ ۸ ۹ ۱۰ ۱۱ ۱۲ ۱۳
۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۱۸ ۱۹ ۲۰
۲۱ ۲۲ ۲۳ ۲۴ ۲۵ ۲۶ ۲۷
۲۸ ۲۹ ۳۰
۱۴۰۰ خورشیدی

برج فلکی اسپندماه برج حوت (ماهی) است که دوازدهمین برج فلکی از دایرةالبروج است. نماد برج اسپند، دوماهی (در انگلیسی Pisces) نامیده می‌شود. عنصر این برج آب است.

در گاه‌شماری رسمی ایران نام این ماه از نام ماه دوازدهم گاه‌شماری اوستایی نو برگرفته شده‌است.

در گاه‌شماری زرتشتی پنجمین روز هر برج نیز اسپند نام دارد و دراسپندروز از اسپندماه، جشن سپندارمذگان برگزار می‌شود. ایزد این ماه امشاسپندسپندارمذ است.

سپندارمذ در اساطیر اوستایی و باورهای زرتشتی یکی از امشاسپندان و ایزدبانوی زنان و زمین و نگهبان و پاسدار زایش و باروری است و نماد فروتنی، پرستش و فرمانبرداری به‌شمار می‌رود.

واژه‌شناسی

این واژه در اوستایی «سْپِنْتَه آرمَئیتی»(Spenta-Ârmaiti) می‌باشد و نام چهارمین امشاسپند است، از دو بخش «سپنته»(Spenta) یا «سپند» به معنای پاک و مقدس و «آرمئیتی»(Ârmaiti) به معنای فروتنی و بردباری تشکیل شده‌است و در کل به معنای فروتنیِ پاک و مقدس است. این واژه در پهلوی «سپندارمت»(SpandÂrmat) و در فارسی «اسپندارمزد» و «سپندارمزد» و «اسپند» و «اسفند» شده‌است.

خیام در رساله‌ای موسوم به نوروزنامه که جزو رسایل منسوب به اوست، دربارهٔ این نام می‌نویسد:[1]

«بدان جهت این ماه را اسفندارمذ نامیده‌اند که اسفند به زبان پهلوی به معنی میوه است، یعنی اندر این ماه، شکوفه‌های میوه‌ها و گیاهان به روییدن و آماده شدن برای رُستن آماده شوند و اندر این ماه، آفتاب، اندر برج حوت باشد.»

اسفند در زبان و گاه شماری دیگر

در گاه شماری میلادی این ماه با شروع ماه فوریه آغاز می‌شود و در زبان پشتو کب (به پشتو: کب) و در زبان کردی ره‌شه‌مه‌ (به کردی: رەشەمە) و افغانستان حوت نامیده می‌شود.

رویدادها

مناسبت‌ها

نامگذاری‌ها

  • روز مهندسی در ایران[5][6]
  • روز احسان و نیکوکاری.[7]
  • روز ملی حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان[5]
  • روز امور تربیتی و تربیت اسلامی[5]

روز ملی شدن صنعت نفت

زادروزها

خورشیدی

گاهشماری میلادی

آلبرت انیشتین، فیزیک‌دان و ریاضیدان آلمانی

یوناس یربکو - بازیکن بسکتبال

استفن کری - بازیکن بسکتبال اهل آمریکا

جاستین بیبر - خواننده آمریکایی

درگذشت‌ها

جستارهای وابسته

  • ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۲۰ فوریه
  • ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۲۱ فوریه
  • ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۲۲ فوریه
  • ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۲۳ فوریه
  • ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۲۴ فوریه
  • ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۲۵ فوریه
  • ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۲۶ فوریه
  • ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۲۷ فوریه
  • ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۲۸ فوریه
  • ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۲۹ فوریه
  • ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۱ مارس
  • ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۲ مارس
  • ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۳ مارس
  • ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۴ مارس
  • ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۵ مارس
  • ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۶ مارس
  • ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۷ مارس
  • ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۸ مارس
  • ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۹ مارس
  • ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۱۰ مارس
  • ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۱۱ مارس
  • ویکی‌پدیا:یادبودهای برگزیده/۱۲ مارس

پیوند به بیرون

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ اسفند موجود است.

منابع

  1. کلیات آثار پارسی حکیم عمر خیام. با تحقیق و اهتمام محمد عباسی. تهران، ۱۳۳۸ (صفحه ۲۰۹–۲۱۱).
  2. «مقاله‌ای از دکتر شاهین سپنتا». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ سپتامبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۲۴ مه ۲۰۱۱.
  3. بوداهای بامیان چگونه به خاک نشست، تارنمای بی‌بی‌سی فارسی، نوشتۀ ستار سعیدی، ۱۱ مارس ۲۰۰۵
  4. «تقویم رسمی کشور برای سال ۱۳۸۵ هجری شمسی بایگانی‌شده در ۲۹ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine»، استخراج و تنظیم: شورای مرکز تقویم دانشگاه تهران ـ مؤسسهٔ ژئوفیزیک، مناسبت‌ها از: شورای فرهنگ عمومی. دسترسی در ۲۰ سپتامبر ۲۰۰۶.
  5. «تقویم رسمی کشور برای سال ۱۳۸۵ هجری شمسی بایگانی‌شده در ۲۹ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine»، استخراج و تنظیم: شورای مرکز تقویم دانشگاه تهران ـ مؤسسهٔ ژئوفیزیک، مناسبت‌ها از: شورای فرهنگ عمومی. دسترسی در ۲۰ سپتامبر ۲۰۰۶.
  6. «پنجم اسفند، روز بزرگداشت خواجه‌نصیرالدین طوسی و روز مهندسی». روزنامه دنیای اقتصاد. دریافت‌شده در ۵ اسفند ۱۳۸۸.
  7. «تقویم رسمی کشور برای سال ۱۳۸۵ هجری شمسی بایگانی‌شده در ۲۹ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine»، استخراج و تنظیم: شورای مرکز تقویم دانشگاه تهران - مؤسسهٔ ژئوفیزیک، مناسبت‌ها از: شورای فرهنگ عمومی. دسترسی در ۲۰ سپتامبر ۲۰۰۶.
  8. تصویر شناسنامه مهندس موسوی
  9. محمد مصدق و ملی شدن صنعت نفت
  10. «مرکز اسناد انقلاب اسلامی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ دسامبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۲۴ مه ۲۰۱۱.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.