عزیزالله خوشوقت

عزیزالله خوشوقت در ماه رجب سال ۱۳۰۵ در شهر بادکوبه (باکو) متولد شد. پدر و مادر او اهل زنجان بودند لکن مدتی را به سبب ناامنی‌های موجود در منطقه، به باکو مهاجرت نمودند و این درحالی است که وی (عزیز) به عنوان دومین فرزند در آنجا متولد شد. این روحانی فعال، بعد از تحصیلات خود در دبیرستان، روی به سوی علوم حوزوی آورد و بعد از مدت پنج سال تحصیل در مسجد لرزاده (حوزه علمیه تهران) به شهر قم رفت. وی بعد از به اتمام رساندن دروس حوزه به تهران برگشت و هنگامی که ۳۳ سال داشت ازدواج کرد که در نتیجه این ازدواج، صاحب دو پسر و چهار دختر شد. وی نهایتاً در دوم اسفند ماه سال ۱۳۹۱ در شهر مکه به سبب بیماری درگذشت.[4]

نام عزیزالله خوشوقت برای نخستین بار پس از زنجیره ترورهای موسوم به قتل‌های زنجیره‌ای خبرساز شد. بعضی محافل اصلاح‌طلب ایران در آن هنگام خوشوقت را به همراهی با عاملان ترور و صدور فتواهای قتل متهم کردند. او و نزدیکانش این اتهام‌ها را رد کردند.[5][6] به ادعای شیرین عبادی، وکیل خانواده قربانیان، متهمان پرونده گفته بودند که «بیت رهبری از طریق عزیزالله خوشوقت در جریان انجام قتل‌ها بوده‌است». این ادعاها هرگز در سطح رسمی منتشر و تأیید نشده‌است.[7][8]

خوشوقت در دوران ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد از حامیان وی بود. در انتخابات شوراهای ۱۳۸۵ از رایحهٔ خوش خدمت، فهرست طرفداران احمدی‌نژاد، حمایت کرد و در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۸۸ هم رأی دادن به احمدی‌نژاد را «ادامهٔ راه شهدا» توصیف کرده بود.[9] از او در کنار مجتبی تهرانی و محمدتقی مصباح یزدی، به عنوان یکی از سه نظریه‌پردازی یاد شده که دیدگاه‌هایشان در عرصه‌های گوناگون تأثیرگذار بوده‌است.[5]

پس از رخدادهای پس از انتخابات ۱۳۸۸ ایران، خوشوقت در گفتگو با خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران، رهبران معترضان به انتخابات را «کافر و مرتد» خواند:

باید بر روی فتنه‌گران خط قرمز کشید. فتنه ۸۸ تطهیر نمی‌شود. فتنه‌گران کافر و مرتد هستند و تطهیر نمی‌شوند.[5]

خوشوقت پس از انتشار این خبر اظهارنظر کرد که او این مطلب را در مصاحبه رسمی بیان نکرده و منظور وی از «کفر و ارتداد آنها، ناسپاسی و برگشتن از نعمت انقلاب و نظام اسلامی بوده».[10]

محمدحسین خوشوقت فرزند ایشان گفت که وی از اواسط دوره دوم ریاست جمهوری احمدی‌نژاد از اقدامات او ناراضی بوده‌است و معتقد بود که احمدی‌نژاد عوض نشده بلکه «من برداشتم این است که ایشان از اول همین بود و ما فریب خوردیم.»[11]

در فروردین سال ۱۳۸۹ نام خوشوقت در جریان هشدارهای رئیس‌جمهور و برخی روحانیون بلند رتبه ایرانی در مورد وقوع زلزله در تهران در رسانه‌های ملی و بین‌المللی مطرح شد.[12] پس از آن‌که خوشوقت در جلسات موعظه خود در مسجد امام حسن مجتبی از تقویت احتمال وقوع زلزله به دلیل افزایش گناه سخن گفت و مردم را به توبه دسته‌جمعی و خروج از شهر تهران دعوت کرد. احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور ایران در سخنرانی معروفی خواستار خروج حداقل ۵ میلیون نفر از تهران شد و در اشارهٔ آشکاری به خوشوقت گفت: «یکی از علمای بزرگ تهران به من پیغام داد که از مردم بخواهم مراقب باشند و ضمن پرهیز از گناه، برای دوری از بلایا دعا کنند.» پس از آن کاظم صدیقی و احمد جنتی نیز در نماز جمعهٔ تهران نسبت به وقوع زلزله هشدار دادند.[13]

البته خوشوقت تعیین وقت دقیق زلزله را تکذیب کرده بود ولی هشدار وی تا آن‌جا جدی گرفته شد که برخی از شاگردان وی مقدمات مهاجرت به شهرهای دیگر ایران را فراهم کنند.[14]

فرزند وی نیز تأکید دارد که وی وقوع زلزله را پیش‌بینی نکرده‌است و گفته‌است که «من پیش‌بینی زلزله نکردم. زلزله را کسی نمی‌تواند پیش‌بینی کند؛ و چون گناه دارد در جامعه شایع می‌شود باید نگران بود… این ادعای احمدی‌نژاد خیلی بد بود. این بازی با اعتقادات مردم است. انشاالله که آقای احمدی‌نژاد از روی جهل این حرف‌ها را زده‌است.»[15]

در زمستان سال ۱۳۹۱ شبکه یک سیما برنامه‌ای را پخش کرد که عزیزالله خوش‌وقت در پاسخ به قسمتی از سؤالی که نظر وی را در مورد رقیه بنت الحسین پرسیده بود، یکی از احتمالات را گفته بود که رقیه فرزند حسین بن علی نیست؛ بلکه فرزند یکی از کشتگان کربلا بوده‌است.[16] البته وی سپس اعلام داشت: «بنده منظورم این بود که بعضی که ایشان را دختر امام نمی‌دانند، شاید ایشان را یکی از اصحاب سید الشهدا بدانند.»[17]

وی از خویشاوندان نزدیک سید علی خامنه‌ای رهبر ایران بود. دختر وی با سید مصطفی خامنه‌ای، یکی از پسران رهبر جمهوری اسلامی ازدواج کرده‌است.[18]

فرزند ارشد وی محمد حسین خوشوقت معاون مطبوعات خارجی در دولت سید محمد خاتمی بود که در جریان بازداشت و مرگ زهرا کاظمی خبرنگار ایرانی الاصل کانادایی در برابر خواسته‌های مرتضوی مقاومت کرد و با وجود تهدید مرتضوی مبنی بر متهم کردن او به معاونت در جاسوسی حاضر به تأیید جاسوس بودن زهرا کاظمی نشد. او درباره مرتضوی معتقد است:

وقتی دادستان پایتخت جمهوری اسلامی ایران، چنین فردی … باشد، این نشان دهنده یک بیماری جدی در سیستم است؛ سیستمی که ایشان را تا این حد بالا می‌کشد، از مشکل و نقصی جدی برخوردار است که باید مرتفع شود. وجود آدم‌های مسئله دار و فاسد در یک سیستم نشان دهنده وجود یک بیماری در سیستم است که اگر درمان نشود و جلوی پیشرفت آن گرفته نشود می‌تواند سیستم را نابود کند. آقای مرتضوی به خاطر وحشتی که در دل‌ها ایجاد کرده بود تصور می‌کرد که من در برابر او نخواهم ایستاد؛ اما این بار اشتباه کرده بود… خیلی کمتر از مقام و منصبش بود؛ اختیاراتش بسیار زیاد بود ولی تقوا و توانایی‌های ذاتی و اخلاقی او سبب سقوط و تباهی اش شد.

مقاومت وی مانع از ان شد که مرتضوی وزارت اطلاعات را نیز در جریان مرگ زهرا کاظمی مقصر جلوه دهد.[19]

در دوم اسفند ۱۳۹۱، او طی سفری زیارتی به عربستان سعودی بعلت عارضه تنفسی در بیمارستان ملک فیصل شهر مکه در سن ۸۶ سالگی درگذشت.[20] در پی درگذشت او، سید علی خامنه‌ای طی پیامی که در آن از خوشوقت با عنوان «عالم ربانی»، «سالک الی الله» و «عارف بالله» یاد کرده بود، درگذشت وی را تسلیت گفت.[21] همچنین برخی از مراجع تقلید در تهران و قم برای او مراسم بزرگداشت و ختم برگزار کردند.[22]

در نهایت، عزیزالله خوشوقت در حرم عبدالعظیم حسنی-که در شهر ری قرار دارد-دفن شد.[23][24]