نامگذاری سالها در ایران
نامگذاری سالها در ایران بهطور رسمی توسط سید علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی ایران و اولین بار در پیام نوروزی سال ۱۳۷۸ رخ داد. در آن سال رهبر جمهوری اسلامی عنوانی را برای آن سال انتخاب کرد و پس از آن این نامگذاری به شکل یک سنت همه ساله تکرار میگردد.
به گفته غلامعلی حداد عادل فلسفه این کار جلب توجه مردم به یک ارزش خاص و همینطور در نقطه مقابل آن به یک مشکل است. بر این اساس، رهبر جمهوری اسلامی با اطلاعات و گزارشهایی که از سراسر کشور دریافت میکند، و بررسی برخی پارامترهای اجتماعی، دینی و فرهنگی دیگر، مردم را به یک موضوع توجه میدهد.[1] در سالیانی که رهبر جمهوری اسلامی به نامگذاری سال میپردازد، بیشتر مطالب پیامهای نوروزی او نیز دربارهٔ دلایل این نامگذاری است.
به نظر میرسد نامگذاریها از سال ۱۳۸۲ به بعد، ارتباط مستقیمی با دولت پیدا کردهاست، که برخی آن را مربوط به دولت وقت آن زمان، دولت وقت سید محمد خاتمی میدانند. سید علی خامنهای با تعیین نام برای این سالها، در واقع بر توقعات مردم از دولت تأکید گذاشتهاست. در هر صورت این نامگذاریها چون از سوی عالیترین مقام جمهوری اسلامی صورت میگیرد، هرساله تکاپویی در نهادهای حکومتی ایجاد میکند و با تبلیغات بسیاری همراه میشود.[2]
دهه هفتاد
پیامهای رهبر ایران به مناسبت آغاز سال جدید در دهه هفتاد شمسی:[3]
- ۱۳۶۹: تأکید بر «تحول درونی و اصلاح امور»
- ۱۳۷۰: تأکید بر «صبح روشنی»
- ۱۳۷۱: تأکید بر «تحکیم معنویت»
- ۱۳۷۲: تأکید بر «عدالت اجتماعی»
- ۱۳۷۳: تأکید بر «صرفهجویی»
- ۱۳۷۴: تأکید بر «وجدان کاری، انضباط اجتماعی، انضباط اقتصادی»
- ۱۳۷۵: تأکید بر «ضرورت پرهیز از اسراف و حفظ ثروت و منابع عمومی کشور»
- ۱۳۷۶: تأکید بر «توجه به معنویات و فضایل اخلاقی»
- ۱۳۷۷: تأکید بر «صرفهجویی و پرهیز از اسراف، قناعت و پایداری بر مواضع اسلامی و انقلابی»
- ۱۳۷۸: سال امام خمینی نامیده شد. این نامگذاری به دلیل همزمانی آن با یکصدمین سال تولد روحالله خمینی، اولین رهبر جمهوری اسلامی بود.
- ۱۳۷۹: سال امام علی بود. دلیل آن نیز وجود دو عید غدیر در همان سال بود.
دهه هشتاد
- ۱۳۸۰: سال اقتدارملی و اشتغالآفرینی نامیده شد. با پیشنهاد محمد خاتمی برای نامگذاری اولین سال در قرن بیست و یکم به نام سال «گفتگوی تمدنها» و سخنرانی وی در مجمع عمومی سازمان ملل با استقبال سران مواجه گردید[4][5][6][7] ، گمان میرفت که سال ۱۳۸۰ نیز، سال «گفتگوی تمدنها» نام گیرد.
- ۱۳۸۱: به عنوان سال عزت و افتخار حسینی نامگذاری شد. دلیل این نامگذاری نیز تقارن ماه محرم قمری در فروردین و اسفند ماه همان سال بود، در واقع دهه محرم دو بار در یک سال قرار گرفته بود.[2]
- ۱۳۸۲: سال خدمتگزاری.
- ۱۳۸۳: سال پاسخگویی بود. بیشتر سازمانهای دولتی سعی کردند تا با تهیه بولتن و جزواتی دربارهٔ عملکرد وزارتخانه یا سازمان مربوطه، خود را پاسخگو نشان دهند برخی سازمانها جلسات مردمی برپا میکردند و به سوالات مردم پاسخ میگفتند.
- ۱۳۸۴: تحت عنوان سال همبستگی ملی و مشارکت عمومی نامگذاری شد که برخی آن را به نوعی از دلمشغولیهای رهبر جمهوری اسلامی دانستند. تهدیدات ایالات متحده و کشمکش اروپا و جمهوری اسلامی بر سر فعالیتهای هستهای ایران موجب گردید تا رهبري ايران تمامی مطبوعات، احزاب و سیاستمداران داخلی را به نوعی همبستگی و دوری از مناقشات داخلی دعوت کند.[2]
- ۱۳۸۵: سال پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله نامیده شد. اساس این نامگذاری از آن جهت بود که در آن سال دو بار تاریخ وفات محمد بن عبدالله، به تاریخ قمری، در تقویم بود. یکبار در ابتدای سال و یکی در پایان سال. برخی دیگر نیز آن را به دلیل چاپ کاریکاتورهای پیامبر اسلام در نشریه دانمارکی در سال قبل از آن میدانند. محمود احمدینژاد، رئیسجمهور وقت ایران، نامههای خود به سران کشورهای جهان در این سال، با یادکرد این نامگذاری و به پیروی از پیامبر اسلام نگاشته و ارسال نمود.
- ۱۳۸۶: سال اتحاد ملی، انسجام اسلامی. سید علی خامنهای در پیام نوروزی گفت: «آرزو و امید همه ایرانیان «استقلال ملی، عزت ملی و رفاه عمومی ملت» است و همه این اهداف به برکت «ایمان اسلامی، اتحاد کلمه» خواهد شد» و «ایجاد تفرقه و تضعیف وحدت ملی ایرانیان» و «به وجود آوردن مشکلات اقتصادی برای متوقف کردن پیشرفت کشور» را دو روش عمده دشمنان برای مقابله با ملت ایران و نظام جمهوری اسلامی برشمرد.[8]
- ۱۳۸۷: نوآوری و شکوفایی. او در تشریح علت نامگذاری سال ۱۳۸۷به این عنوان، به «نوآوری بزرگ و تاریخی ملت ایران در پیروزی انقلاب ایران (۱۳۵۷)» مدعی شد. سال ۱۳۸۷ سیامین سالگرد انقلاب ۱۳۵۷ است.
- ۱۳۸۸: حرکت به سمت اصلاح الگوی مصرف.
- ۱۳۸۹: همت مضاعف، کار مضاعف. در آن سال پیام نوروزی رهبران جنبش سبز نیز منتشر شد که در آن سال جدید را سال «صبر و استقامت» نامگذاری کردند.
دهه نود
- ۱۳۹۰: جهاد اقتصادی. به دلیل سال ابتدایی طرح هدفمندسازی یارانهها در ایران و افزایش تحریمهای بینالمللی علیه ایران در سال ۱۳۸۹، رهبر جمهوری اسلامی فعالیتهای اقتصادی را کافی ندانست و ضمن نامگذاری سال ۱۳۹۰ به عنوان (جهاد اقتصادی) خواستار مجاهدت کلیه قشرها و نهادها در زمینه اقتصاد شد.
- ۱۳۹۱: تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی.[9]
- ۱۳۹۲: حماسهٔ سیاسی و حماسهٔ اقتصادی[10] توجه به تولید ملی به عنوان «حماسه اقتصادی» و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ در ایران به عنوان «حماسه سیاسی»، دلیل نامگذاری این سال است.
- ۱۳۹۳: اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی[11]
- ۱۳۹۴: دولت و ملت، همدلی و همزبانی
- ۱۳۹۵: اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل[12]
- ۱۳۹۶: اقتصاد مقاومتی، تولید - اشتغال[13]
دهه ۱۴۰۰
- ۱۴۰۰: تولید؛ پشتیبانیها، مانعزداییها[17]
منابع
- بررسی علت نامگذاری سالها در گفتوگو با مشاور عالی رهبر همشهری
- نگاهی به یک دهه نامگذاری سالهای ایرانی توسط آیتالله خامنهای
- بازخوانی پیامهای نوروزی رهبری معظم انقلاب بایگانیشده در ۲۶ مارس ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine مرکز اسناد انقلاب اسلامی
- سخنرانی تاریخی خاتمی در سازمان ملل بایگانیشده در ۱۸ ژوئن ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine(نواندیش، ۳۰ شهریور ۱۳۸۶)
- خاتمی در آمریکا بایگانیشده در ۷ مارس ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine (روز آنلاین، ۴ تیر ۱۳۸۶)
- آلبرایت:«گفتگوی تمدنهای خاتمی»، طرح بسیار خوبی بود بایگانیشده در ۱۸ ژوئن ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine (انتخاب، ۳ آذر ۱۳۸۶)
- تاریخچه مرکز گفتگوی تمدنها و آقای خاتمی(سایت محمد ابطحی، ۶ دی ۱۳۸۶)
- اهمیت نامگذاری سال ۱۳۸۶ به عنوان سال اتحاد ملی و انسجام اسلامی روزنامه رسالت
- نامگذاری سال ۹۱ موج جدید نظام مدیریت تولید در کشور را ایجاد میکند خبرگزاری قطره
- پایگاه اطلاعرسانی دفتر مقام معظم رهبری
- «پیام نوروزی به مناسبت آغاز سال ۱۳۹۳». پایگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتاللهالعظمی سیدعلی خامنهای. ۲۹ اسفند ۱۳۹۲. دریافتشده در ۱۳۹۳/۱/۱۰. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=
را بررسی کنید (کمک) - «پیام نوروزی به مناسبت آغاز سال ۱۳۹۵». پایگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتاللهالعظمی سیدعلی خامنهای. ۱ فروردین ۱۳۹۵.
- «رهبر ایران در پیام نوروزی خواستار 'همدلی و همزبانی' دولت و ملت شد». بیبیسی فارسی. ۱ فروردین ۱۳۹۴. دریافتشده در ۲۱ مارس ۲۰۱۵.
- «رهبر انقلاب با تبریک سال سال نو: شعار امسال «حمایت از کالای ایرانی» است». ایسنا. ۲۹ اسفند ۱۳۹۶. دریافتشده در ۲۰ مارس ۲۰۱۸.
- Khamenei.ir (۲۰۱۹-۰۳-۲۱). «پیام نوروزی به مناسبت آغاز سال ۱۳۹۸». farsi.khamenei.ir. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۱.
- Khamenei.ir (۲۰۲۰-۰۳-۲۰). «پیام نوروزی به مناسبت آغاز سال ۱۳۹۹». farsi.khamenei.ir. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۳-۲۰.
- «رهبر انقلاب ۱۴۰۰ را سال «تولید؛ پشتیبانیها، مانعزداییها» نامگذاری کردند». ایسنا. ۳۰ اسفند ۱۳۹۹. دریافتشده در ۲۰ مارس ۲۰۲۱.
پیوند به بیرون
- «چرا نامگذاری ۵ سال اخیر اقتصادی بودهاست؟ (+ جدول اسامی ۱۴ سال اخیر)». عصر ایران. ۶ فروردین ۱۳۹۱.
- «نامگذاری سالها از سال ۶۹ تا ۹۱ توسط رهبری». افکارنیوز. ۵ فروردین ۱۳۹۱. بایگانیشده از اصلی در ۳۰ مارس ۲۰۱۴. دریافتشده در ۳۰ مارس ۲۰۱۴.
- Khamenei.ir (۲۰۱۹-۰۳-۲۱). «پیام نوروزی به مناسبت آغاز سال ۱۳۹۸». farsi.khamenei.ir. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۳-۲۰.