سومان (عامل اعصاب)

سومان (به انگلیسی: Soman) یا GD ماده‌ای بسیار سمی است که در طبقه‌بندی سلاحهای شیمیایی جزو عوامل عصبی سری G قرار می‌گیرد. این ماده پیش از جنگ جهانی دوم توسط دانشمندان آلمانی کشف شد.

سنتز شیمیایی سومان
سومان (عامل اعصاب)
Preferred IUPAC name

33-Dimethylbutan-2-yl methylphosphonofluoridate

دیگر نام‌ها

GD; Phosphonofluoridic acid methyl- 1 2 2-trimethylpropyl ester; 2-(Fluoromethylphosphoryl)oxy-33-dimethylbutane; Pinacolyl methylphosphonofluoridate; 122-Trimethylpropyl methylphosphonofluoridate; Methylpinacolyloxyfluorophosphine oxide; Pinacolyloxymethylphosphonyl fluoride; Pinacolyl methanefluorophosphonate; Methylfluoropinacolylphosphonate; Fluoromethylpinacolyloxyphosphine oxide; Methylpinacolyloxyphosphonyl fluoride; Pinacolyl methylfluorophosphonate; 122-Trimethylpropoxyfluoromethylphosphine oxide

شناساگرها
پاب‌کم ۷۳۰۵
کم‌اسپایدر ۷۰۳۲ Y
ChEMBL CHEMBL۱۵۹۱۰ Y
جی‌مول-تصاویر سه بعدی Image 1
خصوصیات
فرمول مولکولی C7H16FO2P۱
جرم مولی ۱۸۲٫۱۷ g mol−1
شکل ظاهری When pure colorless liquid with fruity odor. With impurities amber or dark brown with oil of camphor odor
چگالی 1.022 g/cm³
دمای ذوب −۴۲ درجه سلسیوس (−۴۴ درجه فارنهایت؛ ۲۳۱ کلوین)
دمای جوش ۱۹۸ درجه سلسیوس (۳۸۸ درجه فارنهایت؛ ۴۷۱ کلوین)
انحلال‌پذیری در آب Moderate
فشار بخار 0.40 mmHg (53 Pa)
خطرات
خطرات اصلی بسیار سمی
لوزی آتش
Flammability code 1: Must be pre-heated before ignition can occur. Flash point over 93 °C (200 °F). E.g., canola oilHealth code 4: Very short exposure could cause death or major residual injury. E.g., VX gasReactivity code 1: Normally stable, but can become unstable at elevated temperatures and pressures. E.g., calciumSpecial hazards (white): no code
1
4
1
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
 Y (بررسی) (چیست: Y/N؟)
Infobox references

کشندگی

دوز متوسط کشنده سومان حدود ۷۰ میلی گرم در متر مکعب بر دقیقه است. به علت شباهت بسیار زیاد سومان با سارین، علائم مسمومیت با سومان بسیار شبیه علائم مسمومیت با سارین است.[1]

درمان و پیشگیری

درمان مسمومیت با سومان همانند درمان مسمومیت با سایر عوامل عصبی است. آتروپین و دیازپام دو داروی مؤثر برای درمان مسمومیت با سومان هستند، اما به دلیل سرعت بالا در فرایند پیر شدن (کمتر از ۴ دقیقه) هیچکدام از نمک‌های پرالیدوکسیم و اوبیدوکسایم در درمان مؤثر نمی‌باشند. رویکرد احتمالی موفق در مورد سومان، پیشگیری یا پیش‌درمانی است. در این روش از داروهایی استفاده می‌شود که با اتصال موقت و برگشت‌پذیر به آنزیم استیل کولین استراز این آنزیم را از اتصال به عوامل اعصاب و در نتیجه غیر فعال شدن محافظت می‌کنند. کاربامات‌ها ترکیبات مورد استفاده در این روش هستند که شامل: فیزوستیگمین، پپریدوستیگمین، پروستیگمین می‌باشند. دوز پیش‌درمانی پروستیگمین بروماید ۳۰ میلی‌گرم (یک‌قرص) در هر ۸ ساعت می‌باشد. برای درمان مناسب حتماً باید قرص‌ها مرتب مصرف شوند و با مصرف ۳ دوز، سطح دارو به حد مناسبی نزدیک می‌شود.[2]

جستارهای وابسته

عوامل عصبی

منابع
  1. Soman and Sarin: Clinical Manifestations and Treatment of Accident of Accidental Poisoning by Organophosphates (1974), Clinical Toxicology, Vol. 7, Iss. 1, retrieved: April 7, 2018.
  2. آشنایی با عوامل شیمیایی بایگانی‌شده در ۲۸ مارس ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله، بازدید شده در ۱۸ فروردین ۱۳۹۷.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.