ایتریم

برای ایتریم در معماری، مقالهٔ ایتریم (معماری) را ببینید.

ایتریم، 39Y
ایتریم
تلفظ‎/ˈɪtriəm/‎ ​(IT-ree-əm)
ظاهرسفید نقره‌ای
جرم اتمی استاندارد (Ar، استاندارد)۸۸٫۹۰۵۸۴(۱)[1]
ایتریم در جدول تناوبی
Sc
↑
Y
↓
Lu
استرانسیم ← ایتریم → زیرکونیم
عدد اتمی (Z)39
گروهگروه ۳
دورهدوره 5
بلوکبلوک-d
دسته Transition metal
آرایش الکترونی[Kr] 4d1 5s2
2, 8, 18, 9, 2
ویژگی‌های فیزیکی
فاز در STPجامد
نقطه ذوب1799 K ​(1526 °C, ​2779 °F)
نقطه جوش3609 K ​(3336 °C, ​6037 °F)
چگالی (near r.t.)4.472 g/cm3
در حالت مایع (at m.p.)4.24 g/cm3
حرارت همجوشی11.42 kJ/mol
آنتالپی تبخیر 365 kJ/mol
ظرفیت حرارتی مولی26.53 J/(mol·K)
فشار بخار
فشار (Pa) ۱ ۱۰ ۱۰۰ ۱ K ۱۰ K ۱۰۰ K
در دمای (K) 1883 2075 (2320) (2627) (3036) (3607)
ویژگی‌های اتمی
عدد اکسایش0,[2] +1, +2, +3 (a weakly basic اکسید)
الکترونگاتیویمقیاس پائولینگ: 1.22
انرژی یونش
  • 1st: 600 kJ/mol
  • 2nd: 1180 kJ/mol
  • 3rd: 1980 kJ/mol
شعاع اتمیempirical: 180 pm
شعاع کووالانسی pm 190±7
Color lines in a spectral range
خط طیف نوری ایتریم
دیگر ویژگی ها
ساختار بلوری ​دستگاه بلوری شش‌گوشه
سرعت صوت thin rod3300 m/s (at 20 °C)
انبساط حرارتی(دمای اتاق) (α, poly)
10.6 µm/(m·K)
رسانندگی گرمایی17.2 W/(m·K)
رسانش الکتریکی(دمای اتاق) (α, poly) 596 n Ω·m
رسانش مغناطیسیپارامغناطیس[3]
مدول یانگ63.5 GPa
مدول برشی25.6 GPa
مدول حجمی41.2 GPa
نسبت پواسون0.243
سختی برینل589 MPa
شماره ثبت سی‌ای‌اس7440-65-5
ایزوتوپ‌های ایتریم
ایزوتوپ فراوانی نیمه‌عمر (t۱/۲) حالت فروپاشی محصول
87Y syn 3.35 d ε - 87Sr
γ 0.48, 0.38D -
88Y syn 106.6 d ε - 88Sr
γ 1.83, 0.89 -
89Y 100% 89Y ایزوتوپ پایدار است که 50 نوترون دارد
90Y syn 2.67 d β− 2.28 90Zr
γ 2.18 -
91Y syn 58.5 d β− 1.54 91Zr
γ 1.20 -

ایتریم عنصری با عدد اتمی ۳۹ و معادل انگلیسی Yttrium برگرفته از شهر محل کشف یعنی ایتربی در سوئد.

مشخصات

ایتریم عنصری است فلزی با عدد اتمی ۳۹، در گروه IIIB و دوره پنجم جدول تناوبی جای دارد. جرم اتمی ۸۸٫۹۵۰۹؛ ظرفیت ۳، دارای ایزتوپ پایدار نیست.

خواص

فلز خاکستری تیره؛ جرم حجمی ۴٫۴۷؛ نقطه ذوب ۱۵۰۰؛ نقطه جوش ۲۹۲۷ در اسیدهای رقیق و محلول هیدروکسید پتاسیم محلول است؛ آب را تجزیه می‌کند؛ فقط ترکیب‌های سه ظرفیتی آن شناخته شده‌است؛ مقطع جذب نوترونی آن ضعیف است.

ایتریم یکی از عناصر جامد و قهوه‌ای رنگ است

طرز تهیه

احیای فلورید آن با کلسیم

احتیاط

خورنده، ۱ میلی‌گرم در هر متر مکعب هوا. به صورت گرد اشتعال‌پذیر است.

کاربرد

از آنجا که ایتریم ۹۰ یک گسیلنده خالص بتا با نیمه عمر کوتاه (۶۴٫۱ ساعت) می‌باشد، لذا این رادیوایزوتوپ در پزشکی و برای درمان سرطان مورد توجه متخصصین واقع شده است.

همچنین در ساخت لیزرهای پزشکی نیز در لیزر ablativ با نام Erbiom yag نیز از yttrium استفاده می‌شود

پانویس
  1. Meija, J.; et al. (2016). "Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)". شیمی محض و کاربردی(نشریه). 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.
  2. Yttrium and all lanthanides except Ce, Pm, Eu, Tm, Yb have been observed in the oxidation state 0 in bis(1,3,5-tri-t-butylbenzene) complexes, see Cloke, F. Geoffrey N. (1993). "Zero Oxidation State Compounds of Scandium, Yttrium, and the Lanthanides". Chem. Soc. Rev. 22: 17–24. doi:10.1039/CS9932200017.
  3. Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Handbook of Chemistry and Physics 81st edition, CRC press.

منابع
  • آقاپور مقدم، سید رضا. کتاب فرهنگ عناصر.
معنای ایتریم را در ویکی‌واژه، واژه‌نامهٔ آزاد، ببینید.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ایتریم موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.