دی‌نیتروژن تری‌اکسید

دی‌نیتروژن تری‌اکسید (به انگلیسی: Dinitrogen trioxide) با فرمول شیمیایی N۲O۳ یک ترکیب شیمیایی است که جرم مولی آن 76.01 g/mol می‌باشد. شکل ظاهری این ترکیب، مایع آبی است.

دی‌نیتروژن تری‌اکسید
دیگر نام‌ها

Nitrous anhydride nitrogen sesquioxide

شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس 10544-73-7 Y
پاب‌کم 61526
کم‌اسپایدر 55446 Y
ChEBI CHEBI:29799 Y
جی‌مول-تصاویر سه بعدی Image 1
خصوصیات
فرمول مولکولی N2O3
جرم مولی 76.01 g/mol
شکل ظاهری deep blue liquid
چگالی 1.4 g/cm3 liquid
1.783 g/cm3 (gas)
دمای ذوب −100.1 °C (173.05 K)
دمای جوش 3 °C (276 K)
انحلال‌پذیری در آب very soluble
ساختار
شکل مولکولی planar Cs
ترموشیمی
آنتروپی مولار
استاندارد So298
 314.63 J K-1 mol-1
+91.20 kJ/mol
خطرات
شاخص ئی‌یو Not listed
طبقه‌بندی ئی‌یو Highly toxic (T+)
لوزی آتش
نقطه اشتعال
ترکیبات مرتبط
مرتبط با نیتروژن اکسید دی نیتروژن مونوکسید
نیتریک اکسید
نیتروژن دی‌اکسید
دی‌نیتروژن تترااکسید
دی‌نیتروژن پنتاکسید
دی‌نیتروژن تری‌اکسید
ترکیبات مرتبط نیتراس اسید
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
 Y (بررسی) (چیست: Y/N؟)
Infobox references

ساختار

این ماده یک ترکیب مولکولی است و دارای توالی اتمها به شکل ONNO2 می‌باشد. در این مولکول هر دو اتم نیتروژن دارای سه قلمروی الکترونی هستند و این بدان معنا است که از اوربیتال‌های هیبریدی sp2 برای ایجاد پیوند استفاده کرده‌اند.از آن‌جا که اتم نیتروژن حامل یک اکسیژن، دارای جفت الکترون ناپیوندی است؛ تقارن ساختار مولکول به هم خورده است[1]. پیوند بین دو اتم نیتروژن به شکل پیوند یگانه است ولی پیوند بین اتم‌های نیتروژن و اکسیژن بر دو نوع است. گروه NO2 دارای مرتبهٔ پیوند معادل 1٫5 و گروه NO دارای مرتبهٔ پیوند 2 استه. این واقعیت را می‌توان با دو ساختار رزونانسی برای این مولکول به نمایش گذاشت.

خواص فیزیکی

این مولکول به دلیل عدم تقارن ساختار، خصلت قطبیت دارد که البته به دلیل نزدیک بودن الکترونگاتیوی اتمهای درگیر پیوند، چندان بالا نیست. همین قطبیت کم باعث می‌شود در آب و اتر حل شود. نقطهٔ ذوب و جوش این ماده پایین است؛ زیرا نیروی قدرتمندی بین مولکول‌هایش برقرار نیست. این ماده در دمای اتاق، گازی بی رنگ است.

طرز تهیه

همان‌طور که ساختار مولکول این ماده مشخص می‌کند؛ می‌توان دی‌نیتروژن تری‌اکسید را از واکنش نیتروژن منواکسید و نیتروژن دی‌اکسید تهیه نمود. طی این واکنش بین اتم نیتروژن مولکول هر یک از مواد اولیه یک پیوند کووالانسی شکل گرفته و مولکول‌های محصول تشکیل می‌شوند[2]: ON+NO2→ON-NO2

خواص شیمیایی

این ماده همانند بسیاری از اکسیدهای نافلزی خصلت اسیدی دارد؛ به گونه‌ای که با آب واکنش داده و نیترو اسید (نیتروس اسید) را سنتز می‌کند: N2O3+H2O→2HNO2

جستارهای وابسته

منابع
  1. Chemistry; Charles E. Mortimer: 6th Edition; Chap.s 8&9
  2. Chemistry: Charles E. Mortimer: 6th Edition: Chap. 23
  • «IUPAC GOLD BOOK». دریافت‌شده در ۱۸ مارس ۲۰۱۲.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.