سرنج

سُرَنج یا تترا اکسید سرب (به انگلیسی: Lead tetroxide) با فرمول شیمیایی Pb
۳O
۴ یک ترکیب شیمیایی با شناسه پاب‌کم ۱۶۶۸۵۱۸۸ است؛ که جرم مولی آن ۶۸۵٫۶ g/mol می‌باشد. شکل ظاهری این ترکیب، بلورهای بنفش و نارنجی است.

برای روستایی به این نام سرنج (روستا) را ببینید.
سرنج
Preferred IUPAC name

Lead tetroxide[1]

شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس ۱۳۱۴-۴۱-۶ Y
پاب‌کم ۱۶۶۸۵۱۸۸
کم‌اسپایدر ۲۱۱۶۹۹۰۸ Y
شمارهٔ ئی‌سی 215-235-6
شمارهٔ یواِن 1479
جی‌مول-تصاویر سه بعدی Image 1
خصوصیات
فرمول مولکولی Pb
3O
4
جرم مولی 685.6 g mol-1
شکل ظاهری Vivid orange crystals
چگالی 8.3 g cm-3
دمای ذوب ۵۰۰ درجه سلسیوس (۹۳۲ درجه فارنهایت؛ ۷۷۳ کلوین)
فشار بخار 1.3 kPa (at 0 °C)
ساختار
ساختار بلوری دستگاه بلوری چهارگوشه، tP28
گروه فضایی P42/mbc No. 135
خطرات
GHS pictograms
سیستم هماهنگ جهانی طبقه‌بندی و برچسب‌گذاری مواد شیمیایی DANGER
GHS hazard statements H272, H302, H332, H360, H373, H410
GHS precautionary statements P201, P220, P273, P308+313, P501
طبقه‌بندی ئی‌یو O T N
کدهای ایمنی R۶۱, R۸, R20/22, R33, R50/53, R62
شماره‌های نگهداری S53, S45, S60, S61
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
 Y (بررسی) (چیست: Y/N؟)
Infobox references

سرنج گردی سمّی و سرخ‌رنگ است که از حرارت دادن مردارسنگ به‌دست می‌آید و در نقاشی، تذهیب، سفالگری، شیشه‌سازی و نیز به عنوان ضدزنگ برای رنگ کردن اشیای آهنی به کار می‌رود.[2]

در ایران در جشن‌های چهارشنبه سوری توسط مردم به عنوان اکسیدکننده قوی در نارنجک‌های دستی استفاده می‌شود. برای این منظور با اکلیل آلومینیوم مخلوط می‌شود اما اگر مقداری اکلیل منیزیم هم داشته باشد صدای بسیار مهیبی تولید می‌کند و همچنین شایان ذکر است که قدرت اکسید کنندگی کمتری نسبت به پرمنگنات و کلرات و پرسولفات‌ها دارداین ترکیب از واکنش اکسید سرب با هوا در دماهای بالای ۴۰۰ درجه بدست می‌آید. سرنج ماده‌ای اکسیدکننده، سرطانزا، سمی و منفجره است. در هنگام حمل و نقل آن باید بسیار دقت شود. از دیگر کاربردهای این ماده استفاده به عنوان رنگدانه در نقاشی‌هاست. به دلیل خطرناک بودن ماده امروزه کمتر از آن به عنوان رنگ استفاده می‌شود؛ و مکنیزم انفجار اکلیل سرنج به طورخلاصه به این گونه می‌باشد: از آنجا که آلومینیوم تمایل زیادی برای واکنش با اکسیژن دارد و برای واکنش با اکسیژن با سرنج وارد واکنش می‌شود و در این واکنش آلومینیوم به اکسید آلومینیوم و سرنج به سرب تبدیل می‌شود.

3Pb3O4+8Al= 4Al2O3+9Pb

نگارخانه

جستارهای وابسته

منابع
  1. "VOLUNTARY RISK ASSESSMENT REPORT ON LEAD AND SOME INORGANIC LEAD COMPOUNDS". Retrieved 2012-12-25.
  2. حسن عميد: فرهنگ فارسی عمید. سرپرست تأليف و ويرايش: فرهاد قربان‌زاده، ناشر: اَشجَع، چاپ نخست: ۱۳۸۹. مدخل سرنج.
  • «IUPAC GOLD BOOK». دریافت‌شده در ۱۸ مارس ۲۰۱۲.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.