اکسی‌کدون
اکسی‌کدون (به انگلیسی: Oxycodone) یک داروی مخدر ضددرد است که برای کاهش دردهای متوسط تا شدید بکار می‌رود. این دارو گاه به تنهایی و گاه درترکیب با سایر داروهای مسکن مانند استامینوفن بکار می‌رود.
 | |
|---|---|
 | |
| سامانه‌شناسی نام (آیوپاک) | |
| (5R,9R,13S,14S)-۴٬۵α-epoxy-14-hydroxy-3-methoxy-17-methylmorphinan-6-one | |
| داده‌های بالینی | |
| نام تجاری | Roxicodone, OxyContin, Oxecta, OxyIR, Endone |
| AHFS/دانشنامه دراگز | monograph |
| مدلاین پلاس | a682132 |
| رده بارداری | B; D (US; near term) |
| Dependence liability | Moderate–High |
| تجویز | oral, intramuscular, intravenous, intranasal, subcutaneous, transdermal, rectal, epidural[1] |
| داده‌های فارماکوکینتیکی | |
| فراهمی زیستی | ۶۰-۸۷٪[2] |
| پیوند پروتئینی | ۴۵٪[2] |
| متابولیسم | کبد: primarily CYP3A and to a lesser extent, CYP2D6 to oxymorphone[2] |
| نیمه‌عمر | 2-4 hours.[2] |
| دفع | Urine (83%)[2] |
| شناسه | |
| شماره سی‌ای‌اس | 76-42-6  |
| کد ATC | N02AA05 N02AA55 (WHO) (in combinations) |
| پاب‌کم | CID 5284603 |
| بانک‌دارو | DB00497 |
| کم‌اسپایدر | 4447649 |
| UNII | CD35PMG570 |
| KEGG | D05312 |
| ChEBI | CHEBI:۷۸۵۲ |
| ChEMBL | CHEMBL656 |
| مترادفها | dihydrohydroxycodeinone, 14-hydroxydihydrocodeinone, 6-deoxy-7,8-dihydro-14-hydroxy-3-O-methyl-6-oxomorphine[3] |
| داده‌های شیمی | |
| فرمول | C18H21NO۴ |
| وزن مولکولی | 315.364 g/mol |
| SMILES | eMolecules & PubChem |
| |
| Physical data | |
| محلول در آب | HCl: 166 mg/mL (20 °C) |
| (what is this?) (verify) | |
عوارض جانبی
وابستگی و اعتیاد به آن ، خواب آلودگی ، تضعیف رفلکس سرفه، از دست دادن آب بدن، کاهش فشار خون، یبوست، تهوع، استفراغ و ضایعات جلدی.
اوردوز
در صورت مصرف بیش از اندازه یا در افرادی که مقاوتشان نسبت به مواد افیونی پایین است، اکسی کدون می‌تواند باعث کم شدن ژرفای تنفس، کند شدن تپش قلب، سرد و مرطوب شدن پوست، توقف تنفس، فشار خون پایین، مردمک‌تنگی، اختلال در گردش خون، ایست قلبی و مرگ شود.[4]
در سال ۲۰۱۱ اکسی کدون عامل اصلی مرگ و میر ناشی از مواد مخدر در ایالات متحدهٔ آمریکا بود.[5] با این حال از سال ۲۰۱۲ به این‌سو هروئین و فنتانیل دلایل شایع مرگ و میر ناشی از مخدر در آن کشور بوده‌اند.[5]
جستارهای وابسته
پانویس
- Kalso E (2005). "Oxycodone". Journal of Pain and Symptom Management. 29 (5S): S47–S56. doi:10.1016/j.jpainsymman.2005.01.010. PMID 15907646.
- "Roxicodone, OxyContin (oxycodone) dosing, indications, interactions, adverse effects, and more". Medscape Reference. WebMD. Retrieved 8 April 2014.
- O'Neil, Maryadele J., ed. (2006). The Merck index (14 ed.). Whitehouse Station, NJ: Merck & Co. ISBN 978-0-911910-00-1.
- 1. Package insert Oxycontin (PDF). Stamford, CT: Purdue Pharma L.P. 2007-11-05. Archived from the original (PDF) on 200df=. Retrieved 2019-09-16. Check date values in:
|archivedate=(help) - "Drugs Most Frequently Involved in Drug Overdose Deaths: United States, 2011–2016" (PDF). CDC. 12 December 2018. Retrieved 16 September 2019.
منابع
راهنمای کاربرد داروهای ژنریک ایران، دکتر رامین خدّام، چاپ هفتم،۱۳۸۸