انوشیروان روحانی

روحانی[1] پنجشنبه یکم مرداد ۱۳۱۸ در یک خانوادهٔ هنرمند، در رشت به دنیا آمد. انوشیروان روحانی پس از سه سال که مدّت مأموریت پدرش به پایان رسید، به اتفاق خانواده به تهران آمد و در همان سال یک ملودیکا برای او خریدند. سپس با راهنمایی پدر و تداوم در راه فراگیری موسیقی، به شکلی پیشرفت کرد که در سن ۹ سالگی در «جامعه باربد» که به سرپرستی اسماعیل مهرتاش اداره می‌شد، برنامه‌هایی اجرا کرد که مورد تشویق مهرتاش و مدعوین قرار گرفت. روحانی در سن ۶ سالگی با راهنمایی‌های پدر، با نت آشنا شد و در همین اوقات وارد هنرستان موسیقی شد. در هنرستان موسیقی، جواد معروفی، روح‌الله خالقی و سایر استادان هنرستان موسیقی تعلیم وی را بر عهده گرفتند. وی در کنار تحصیل در زمینه موسیقی در سال ۱۳۴۷ موفق به دریافت گواهینامه خلبانی نیز گردید.

روحانی از این تاریخ به بعد مدارج ترقی را به سرعت طی نموده و پس از چند سال به رادیو راه یافت و در ارکسترهای مختلف برنامه‌هایی اجرا کرد. در اولین جلسه‌ای که او را در ۷ سالگی جهت اجرای برنامه کودک به رادیو می‌برند به علت خردسالی، صبحی مهتدی مجری برنامه و قصه گوی شهیر، او را روی صندلی گذاشت تا سازش به میکروفن نزدیک شود. او اولین تانگوی خود را به نام «تانگوی مامانی» را در سن ۶ سالگی ساخت و از سن ۱۵ سالگی عضو روزمزد رادیو شد. در ۲۱ سالگی اولین آهنگش را بنام «اسرار ساز» با کلام کریم فکور ساخت که با صدای پوران اجرا شد.

روحانی بیش از ۲۵ سال نداشت که عضو شورای موسیقی رادیو شد و تا آخرین سالی که در آن سازمان فعالیت داشت، این سمت را عهده‌دار بود. وی از اولین برنامه «گلها» با این برنامه همکاری فراوان داشت و رهبری ارکستر شماره ۴ به عهده او بود.

روحانی در سال‌های اخیر به عنوان آهنگساز با ارکسترهای معروف جهان همکاری نزدیک دارد، که نشان دهنده تسلط او بر سبک‌های جهانی موسیقی از جمله موسیقی کلاسیک است. همچنین روحانی در سال ۱۳۵۰ به هزینه شخصی مدرسه‌ای در روستای کلشتر واقع در شهر رودبار استان گیلان احداث نمود.

او یکی از آهنگسازان معاصر است که بیش از پانصد آهنگ ساخته‌است که در حدود ۲۵۰ اثر ضبط گردیده‌است اکثر آن‌ها از معروف‌ترین آهنگ‌های زمان خود بوده‌اند. روحانی در آهنگسازی ویژه فیلم و سینما نیز دارای آثار معروف و ارزنده‌ای می‌باشد. اولین بار در سال ۱۳۴۶ توسط وی «ارگ» به ایران آورده‌شد. «تولدت مبارک» یکی از آثار انوشیروان روحانی است که تقریباً تمامی ایرانیان در مراسم‌های تولد با آن خاطره دارند. این ترانه اولین بار به مناسبت جشن تولد خودرو ایرانی پیکان در سال ساخته و رو نمایی شد.[2][3]

از آخرین آثار او می‌توان به آهنگ «Maybe I Maybe You» از آلبوم Unbreakable گروه اسکورپینز اشاره کرد که حاصل همکاری روحانی با این گروه در اواخر سال ۲۰۰۰ می‌باشد. قطعه «Maybe I Maybe You» در سال ۲۰۰۳ در آخرین اجرای این گروه معروف در «راک هال» (ROCK HALL) آلمان اجرا شد، که باعث شد این گروه علاوه بر این قطعه، یک قطعه دیگر را در آلبوم جدید خود از «روحانی» خواستار باشند. نکته جالب توجه در این قطعه استفاده از تم‌های ایرانی است که در زمان انتشارش درجدول تاپ تونتی (TOP 20) در رده نهم قطعات موسیقی دنیا قرار گرفته‌است. همچنین آثار زیر را نیز خلق نموده‌است:

• ساخت و تنظیم و اجرای ۴۵ قطعه برای گروه کر دختران بین سال‌های ۱۳۴۷ الی ۱۳۵۴.
• ساخت موسیقی برای تبلیغات رادیو تلویزیونی از جمله برای بلیط بخت آزمایی با شعر «بنی آدم اعضای یکدیگرند».
• نوشابه شوئپس پرتقالی.

او آهنگساز تعدادی از مهم‌ترین آثار مهستی و هایده بوده‌است. از معروف‌ترین قطعات او می‌توان به «آواز جدایی» «راز خلقت» (دارم سؤالی از خدا)، «هوس»، «تولدت مبارک»، «مجنون تو»، «عاشق شدم من»، «سلطان قلب‌ها» و «گل سنگ» اشاره کرد.

اصغر فرهادی در مصاحبه‌ای از علاقه خود به آهنگ فیلم سلطان قلبها گفت و اینکه به همین دلیل از این آهنگ در فیلم شهر زیبا استفاده کرد.

• 
  انوشیروان روحانی در سال ۱۳۵۴ گواهینامه خلبانی گرفت و نخستین هنرمندی بود که پیش از انقلاب هواپیمای شخصی داشت
• 
  انوشیروان روحانی و هایده در رادیو تلویزیون ملی ایران
• 
  امضای انوشیروان روحانی (ثبت شده در تاریخ ۴ اسفند ۹۱)

همکاری به عنوان رهبر ارکستر و نوازنده

پدرش، رضا روحانی، مهندس کشاورزی و از متمولین استان گیلان بود (کاوه) که در نواختن ویولن و نیز سرودن شعر تجربیات زیادی داشت.[1] انوشیروان روحانی سه برادر با نام‌های اردشیر، شهرداد، شهریار دارد که آن‌ها هم در زمینهٔ موسیقی فعالیت می‌کنند.[4] اردشیر معلم پیانو است. شهرداد روحانی آهنگساز و رهبر ارکستر است و با آهنگسازان بزرگی مانند «یانی» همکاری داشته‌است. او بیشتر آهنگ‌های «انوشیروان» را تنظیم کرده‌است. شهریار روحانی نیز فارغ‌التحصیل مدرسه موسیقی «وین» و یکی از چهره‌های شناخته‌شدهٔ موسیقی نوین ایران است.

همسر انوشیروان روحانی خواهر پوران خوانندهٔ ایرانی است که در دهه‌های ۳۰، ۴۰ و ۵۰ آثار پرارزشی را اجرا کرده‌اند. انوشیروان روحانی دارای سه فرزند با نام رضا روحانی، نوا روحانی و ندا روحانی است. رضا در راه پدر تحصیلاتش را در زمینه موسیقی ادامه داده‌است و به همراه پدرش چندین کنسرت زنده نیز اجرا کرده‌اند.[5]

وی در حال حاضر مستر کلاس‌هایی را در بعضی از شهرها مثل (تهران، مشهد، اصفهان و گیلان و کرمان …) برگزار می‌کند

• تصحیحات انوشیروان روحانی بر روی صفحه ویکی‌پدیای خود
• برگرفته از وبگاه هنر و موسیقی
• وبگاه گلهای رنگارنگ بایگانی‌شده در ۸ نوامبر ۲۰۰۶ توسط Wayback Machine
• مردان موسیقی سنتی و نوین ایران، ج۱، حبیب اله نصیری فر، انتشارات راد، تهران، چاپ ۴، ۱۳۷۰، صص ۱۴۱–۱۳۹.
• بانک اطلاعاتی سینمای ایران
• آثار انوشیروان روحانی در فروشگاه سایت شخصی

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ انوشیروان روحانی موجود است.

• وبگاه رسمی
• انوشیروان روحانی، سازنده آهنگ‌های سلطان قلب‌ها، گل سنگم و تولدت مبارک ۷۲ ساله شد.