نصرالله زرین‌پنجه

نصرالله زرین‌پنجه (زادهٔ ۱۲۸۵ در تهران[1] – درگذشتهٔ ۲۵ آذر ۱۳۶۰[2])، نوازندهٔ سرشناس تار و آهنگساز اهل ایران بود. او هم‌چنین در نواختن سه‌تار، بربط و ترومپت مهارت داشت.

نصرالله زرین‌پنجه
اطلاعات پس‌زمینه
نام شناسنامه‌اینصرالله زرین‌پنجه
زاده۱۲۸۵
تهران
درگذشته۲۵ آذر ۱۳۶۰
تهران
ساز(ها)تار، سه‌تار، بربط و ترومپت
سازهای اصلی
تار

زندگی

در سال ۱۲۸۵ در تهران متولد شد. در ۱۳ سالگی نزد ربیع خان برادر درویش‌خان به نواختن تار مشغول شد و سپس به خدمت موزیک نظام درآمد. روزی تار می‌زد که حسین هنگ‌آفرین صدای سازش را شنید و ذوق او را پسندید و به شاگردی خود پذیرفت. بعدها از خدمت موزیک نظام استعفا داد و فرصتی یافت تا هنر خویش را تکمیل کند.

مدتی نزد مرتضی نی‌داوود و یحیی زرپنجه و علی‌اکبر شهنازی تعلیم گرفت تا این که با موسی معروفی آشنا شد و ردیفی را که او روایت کرده بود، نواخت. نصرالله زرین‌پنجه در سال ۱۳۱۳ از موسیقی دلسرد شد و تار را کنار گذاشت و عهده‌دار سمت‌هایی در وزارت دارایی شد.[3] در سال ۱۳۲۰ که علی نقی وزیری به هنرستان موسیقی بازگشت، دوباره نزد حسین سنجری به آموختن تار مشغول شد و در اثر تشویق روح‌الله خالقی از وزارت دارایی به وزارت فرهنگ منتقل شد. وی ضمن تدریس در هنرستان موسیقی ملی در تدوین کتاب‌های مقدماتی تار و سه تار نقش ارزنده‌ای ایفا کرد. در سال ۱۳۳۰ کتاب دستور مقدماتی تار و سه‌تار توسط نصرالله زرین‌پنجه، موسی معروفی و روح‌الله خالقی برای سال اول هنرستان موسیقی ملی، تنظیم و به چاپ رسید.[4][5]زرین‌پنجه سال‌ها با رادیو همکاری داشت و رهبر ارکستر سازهای ایرانی رادیو بود و آهنگ‌های بسیاری ساخت که اجرا شد. در برنامه‌های ساز و سخن که به ابتکار روح‌الله خالقی تدوین می‌شد نیز همکاری داشت. تمرین‌های که ساخته برای هنرجویان بسیار مفید است. این تمرین‌ها شامل ابوعطا، بیات ترک، چهارگاه و بیات اصفهان است که در کتاب سوم تار و سه‌تار هنرستان به کوشش حسین علیزاده به چاپ رسیده‌اند.

وی حدود ۵۰ آهنگ ساخته[3] و آموزگار موسیقی در مرکز حفظ و اشاعهٔ موسیقی ایران بود.

ثمرهٔ ازدواج وی دو دختر است که از او به یادگار مانده به نام‌های مهین زرین‌پنجه و شهین زرین‌پنجه، که مهین پیانو و شهین ویولن می‌نوازند و هر دو از فارغ‌التحصیلان هنرستان موسیقی ملی می‌باشند.

پانویس

  1. «نصرالله زرین‌پنجه». وبگاه آفتاب. ۲۲ شهریور ۱۳۸۵. دریافت‌شده در ۱۶ شهریور ۱۳۹۰.
  2. «نصرالله زرین‌پنجه». وبگاه شورانگیز. دریافت‌شده در ۱۶ شهریور ۱۳۹۰.
  3. «نصرالله زرین‌پنجه». وبگاه موسیقی ملی ایران. ۲۸ دی ۱۳۸۹. دریافت‌شده در ۱۶ شهریور ۱۳۹۰.
  4. «برگهائی از تاریخ موسیقی ایران». حوزه هنری استان مرکزی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۰۳.
  5. خالقی، روح‌الله (۱۳۳۰). دستور مقدماتی تار و سه‌تار. تهران: انجمن ملی.

منابع

  • برنامه رادیویی یادی از هنرمندان به کوشش روح‌الله خالقی
  • جزوه تخصصی تار و سه تار هم ساز، اسفند ۱۳۷۵ مؤسسه فرهنگی هنری ماهور
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.