پوران (خواننده)

پوران با نام اصلی «فرح‌دخت عباس طاقانی» متولد ۱۵ بهمن ۱۳۱۲، در دههٔ ۳۰ یکی از مشهورترین خوانندگان ایران بود و این شهرت خود را تا اواسط دههٔ ۵۰ همچنان حفظ کرد. او ابتدا با نام «بانوی ناشناس» و سپس «بانو شاپوری» (نام خانوادگی همسر اولش) و بعد از آن با نام مستعار «پوران» پا در وادی هنر گذاشت.

پوران پس از اینکه تحصیلات متوسطه را در دبیرستان اسدی تهران به اتمام رساند، وارد هنرستان عالی موسیقی شد و از شاگردان عباس شاپوری (آهنگساز) گردید و در سال ۱۳۳۰ کار خوانندگی را با نام بانوی ناشناس آغاز کرد و در سال ۱۳۳۱ وارد رادیو ایران شد. او با نام بانوی ناشناس در صفحهٔ گرامافون می‌خواند که پس از آشنایی و ازدواج با همسر اول خود نام خانوادگی او را به‌عنوان نام مستعار خود برگزید.

پوران پس از ازدواجش با عباس شاپوری که ترانه‌ساز بسیاری از آفرینش‌های او بود، با نام بانو شاپوری شناخته‌شد و به فعالیت هنری خود ادامه داد. اما پس از جدایی از او، نام هنری پوران را برای خود برگزید. عباس شاپوری مدت هفت سال (از ۱۶ بهمن ۱۳۳۰ تا ۷ آبان ۱۳۳۷) پوران را تحت آموزش مستقیم خود قرار داد و حدود صد آهنگ برای وی ساخت و اجرا کرد.

بعد از جدایی عباس شاپوری (ویولن‌نواز و آهنگساز) به همسری حبیب روشن‌زاده (مفسر ورزشی تلویزیون) درآمد که این ازدواج دوم نیز منجر به طلاق شد. یک فرزند به نام شهریار شاپوری و دو فرزند به نام‌های امید و آرزو روشن‌زاده از وی باقی مانده‌است.
پوران پس از مدتی توانست وارد برنامهٔ «گل‌ها» شود، و فعالیت‌های او بیشتر ترانه‌خوانی بود. او در سال ۱۳۳۹ وارد کار سینما شد و در چندین فیلم بازی کرد.
پوران در دههٔ ۱۳۳۰ یکی از نامی‌ترین آوازخوانان ایران بود و برای یک دههٔ کامل و شاید هم بیشتر، یکی از بی‌رقیب‌ترین آوازخوانان ایران به شیوهٔ خود بود و توانست شهرت خود را تا اواسط دههٔ ۵۰ همچنان حفظ کند. او سابقهٔ خوانندگی در برنامهٔ «گل‌ها» (به عنوان مثال برنامه‌های شمارهٔ ۳۲۶ و ۳۵۰ هر دو در دستگاه ماهور و برنامهٔ شمارهٔ ۴۴۴ در دستگاه همایون و برنامهٔ شمارهٔ ۵۲۲ در آواز ابوعطا) را نیز به عنوان تصنیف‌خوان در کارنامهٔ خود دارد. او با برخی از خواننده‌ها از جمله ویگن، عارف، منوچهر سخایی و ایرج ترانه‌های دوصدایی اجرا کرده‌است.

پوران بعد از انقلاب ۱۳۵۷ به‌همراه فرزندانش به ایالات متحده آمریکا رفت و ساکن لس آنجلس شد و در غربت فعالیت هنری کمی همچون ضبط چند ویدئو برای آهنگ‌های مشهور قدیمی‌اش داشت و سرانجام در اواخر دههٔ ۶۰ شمسی به ایران بازگشت.

آرامگاه پوران

پوران در اوایل سال‌های دههٔ ۶۰ دچار بیماری سرطان سینه و ناراحتی‌های کبدی شد. او که در اواخر دههٔ ۶۰ به ایران بازگشته‌بود، با اوج گرفتن بیماری‌اش دوباره قصد رفتن به آمریکا جهت معالجه را داشت اما ممنوع‌الخروج شده‌بود و بخشی از اموال و دارایی‌هایش توسط حکومت، توقیف و مصادره شده‌بود. او بر اثر بیماری در بیمارستان خاتم‌الانبیا در تهران بستری شد. در روزهای بستری‌شدنش در بیمارستان، همسر سابقش عباس شاپوری در کنارش حضور داشت. پوران سرانجام در بیمارستان درگذشت و در امامزاده طاهر (کرج) به خاک سپرده‌شد.[1]

از خویشاوندان سرشناس پوران می‌توان به عزت روح‌بخش (خاله)، مهین اسکویی (خواهر)، گیتی روحانی (خواهر)، انوشیروان روحانی (شوهرخواهر)، کارمن اسکویی (خواهرزاده) اشاره کرد.
پوران خواهرزادهٔ عزت روح‌بخش، دیگر خوانندهٔ ایرانی آن دوران است که به‌وسیله او جذب آوازخوانی شد. همچنین بانو پوران خواهر همسر انوشیروان روحانی، موسیقی‌دان و آهنگساز برجستهٔ ایرانی و خالهٔ رضا روحانی از موسیقی‌دانان و آهنگسازان ایرانی است.[2]

پس از مرگ پوران بسیاری از ترانه‌های او در خارج یا داخل ایران بازخوانی شدند، شامل ترانهٔ هم‌صدا با صدای معین در سال ۱۳۶۹، ترانهٔ گلی جان توسط سیاوش قمیشی در سال ۱۳۹۴، ترانهٔ خاطره‌ها با صدای لیلا فروهر که چهار آهنگ از پوران به نام‌های ویرون بشی ای دل، وای چه بلایی ای دل، ای هم‌صدای من، و جون منی با تنظیم منوچهر چشم‌آذر را شامل می‌شد. ترانهٔ «من چه‌کنم» با صدای شکیلا، ترانهٔ «من چه‌کنم» با صدای افسانه و …

• ۱۳۳۹ اول هیکل ساختهٔ سیامک یاسمی
• ۱۳۳۹ ستارگان می‌درخشند ساختهٔ علی زرندی
• ۱۳۴۰ عمو نوروز ساختهٔ سیامک یاسمی
• ۱۳۴۱ طلای سفید ساختهٔ جمشید شیبانی
• ۱۳۴۱ گرگ‌های گرسنه
• ۱۳۴۱ لاله آتشین ساختهٔ علی محزون
• ۱۳۴۳ آقای قرن بیستم
• ۱۳۴۳ اشک‌ها و خنده‌ها
• ۱۳۴۴ دنیای پول
• ۱۳۴۵ حاتم طائی
• ۱۳۴۵ گدایان تهران
• ۱۳۴۷ طوفان بر فراز پاترا (مشترک با لبنان)
• ۱۳۵۲ بی‌قرار ساختهٔ ایرج قادری در نقش پوران

• عباس شاپوری

• فرهنگ سینمای ایران نوشتهٔ جمال امید

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به پوران (خواننده) در ویکی‌گفتاورد موجود است.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ پوران (خواننده) موجود است.

• پوران در بانک اطلاعات اینترنتی فیلم‌ها
• پوران در بانک جامع اطلاعات سينماى ايران
• پوران در اسپاتیفای
• موزیک ویدئوی اندوه در تلویزیون ملی ایران در یوتیوب