احمدخان علاءالدوله
میرزا احمد خان علاءالدوله (۱۲۸۳–۱۳۲۹ ه.ق) از دولت‌مردان دوره قاجار و حاکم تهران در زمان انقلاب مشروطه ایران بود.
 عده‌ای از اعضای گروه فوج نجات تبریز. سال ۱۹۰۹ میلادی. | |
| شاهان قاجار | |
|---|---|
نام | دورهٔ پادشاهی |
۱۱۷۵–۱۱۶۱ | |
زندگی‌نامه
پدرش محمدرحیم خان علاءالدوله، نسقچی مشهور دربار قاجاریه بود. محمد رحیم خان در زمان ناصرالدین شاه مشاغل متعدد از پیشکاری آذربایجان و همدان تا وزارت دربار را داشته‌است. میرزا احمد خان در زمان صدارت عین الدوله در سال ۱۳۲۲ قمری حاکم تهران بود و در پی گرانی قند، به فلک بستن وچوب زدن تجار یکی از بهانه‌های شروع جنبش مشروطیت شد. جایگاه این خانواده در بین مردم مقبول ومطلوب نبود.[1]
بعد از قتل امین السلطان وانتخاب شدن برادرش احتشام السلطنه به ریاست مجلس، علاءالدوله به همراه عده‌ای از درباریان از ترس جان اقدام به تشکیل انجمنی بنام انجمن خدمت کردند و باتشکیل جلساتی ضمن هواداری از مشروطه نامه‌ها و عریضه هائی به محمد علی شاه نوشته و او را به جانبداری از مجلس و مشروطه فراخواندند.
در واقعه کودتای اول محمد علی شاه (واقعه میدان توپخانه) فرستادن چند سرباز برای محافظت مجلس ومجلسیان توسط علاءالدوله، باعث خشم شاه شده و دستور می‌دهد وی را احضار و پس از توهین زیاد او را فلک کرده و به همراه برادرش معین‌الدوله تبعید می‌نماید.[2]
پس از پافشاری مجلس وبرگشت او از تبعید با تشکیل جلسات متعدد با نمایندگان مجلس مخالفت علنی با درباریان می‌نمود. در سال ۱۳۲۹ قمری وقتی از وی در خواست پرداخت بدهی‌های مالیاتی نمودند بنای مخالفت شدید با مورگان شوستر را گذاشت و در جلوی منزلش با شلیک افرادی که خود را طرفدار مشروطه عنوان می‌کردند کشته شد.[3]
خانواده
علاءالدوله صاحب ۹ پسر و ۶ دختر بود. دختران او عبارت بودند از عفت‌الدوله همسر نصرت‌الله امیراعظم، اشرف‌السلطنه همسر محمد نخجوان، شکوه عظمی همسر حسن پیرنیا (مشیرالدوله)، فروغ عظمی همسر ابراهیم میرزا سالار اعظم پسر کامران میرزا، عشرت‌السلطنه همسر سردار اسعد بختیاری و شمس‌الزمان خانم. از میان پسران او سرتیپ جان‌محمدخان امیرعلائی، فرمانده لشکر شرق در اوایل زمامداری رضا شاه، و امیرحسین‌خان که پس از پدرش ملقب به علاءالدوله شد، از سایرین معروف‌تر بودند.[4]
مشاغل وی
پانویس
- صفائی ص ۵۹۵
- کسروی ص ۵۰۸
- دائرةالمعارف ایرانیکا
- تبارنامه خاندان دولو نوشته سالار همایون تاجبخش
- کتاب والیان و استاندارن فارس بین دو انقلاب ص ۲۴۳- نویسنده پروین دخت تدین ۱۳۸۴.
- کتاب والیان و استاندارن فارس بین دو انقلاب ص ۲۴۳- نویسنده پروین دخت تدین ۱۳۸۴.
- کتاب والیان و استاندارن فارس بین دو انقلاب ص ۲۴۳- نویسنده پروین دخت تدین ۱۳۸۴.
منابع
- کسروی، احمد. تاریخ مشروطه ج اول ص ۵۰۸
- صفائی، ابراهیم. تاریخ مشروطه ص ۵۹۵
- دولت‌آبادی، یحیی. حیات یحیی ج دوم ص ۱۴۹
- ʿALĀʾ-AL-DAWLA, MĪRZĀ AḤMAD KHAN ENCYCLOPÆDIA IRANICA
