نقض حقوق آموزگاران و استادان دانشگاه توسط جمهوری اسلامی ایران

در نظام جمهوری اسلامی ایران، حقوق انسانی معلمان و استادان دانشگاه مانند حقوق انسانی کنشگران سیاسی و مدنی، کارگران و نیز اقلیت‌های عقیدتی…، نقض می‌شود؛[1] همان گونه که اعتراضاتشان نیز سرکوب می‌شود.[2]

بر پایهٔ گزارش دیده‌بان حقوق بشر، رویارویی حکومت جمهوری اسلامی با آموزگاران و کارگران معترض، در سال ۱۳۹۶ خورشیدی (۲۰۱۸ میلادی و نیز پس از آن)، به دلیل سازمان‌دهی شدن اعتراضاتِ (هر چند) مسالمت‌آمیز، بیشتر شده‌است.[3]

• فرزاد کمانگر؛ آموزگار کُرد ایرانی و نیز زندانی سیاسی‌ای[6] که به اتهام همکاری با پژاک به اعدام محکوم شد؛ ولی او هیچ‌گاه این اتهام را نپذیرفت؛ با این حال، در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۸۹، به همراه علی حیدریان، فرهاد وکیلی، شیرین علم‌هولی و مهدی اسلامیان در زندان اوین به دار آویخته شد.[7]

او به گونهٔ افتخاری، گزارشگر ویژه مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران نیز بود. یونسکو در گزارش خود در مورد فشارها بر ضد فضاهای آموزشی، به موضوع اعدام فرزاد کمانگر، اشاره کرد.[8]

وی پیش از اعدام، شکنجه شد[9][10] و شکنجه‌گرانش برای بیشتر شدن شدت شکنجهٔ روانی، در هنگام شکنجهٔ جسمی، با صدای بلند، صدای قرائت قرآن را پخش می‌کردند.[11] و پیکر او و چند زندانی اعدام شدهٔ دیگر، در جایی دور از گورستان مسلمانان، به خاک سپرده شد.[12][13]

اسماعیل عبدی، جعفر عظیم‌زاده و رسول بداقی پس از آزادی از زندان اوین

• رسول بداقی؛ آموزگار، فعال حقوق بشر، عضویت هیئت مدیرهٔ کانون صنفی معلمان ایران و نیز زندانیان سیاسی‌ای که در دورهٔ محکومیتش اجازهٔ مرخصی نیافت.[14] وی چند بار اعتصاب غذا کرد و به دلیل انتشار نامه‌ای از درون زندان دربارهٔ اعتصاب غذایش در زندان رجایی‌شهر به سلول انفرادی، منتقل شد.[15]
• محمود بهشتی لنگرودی؛ آموزگار، یکی از اعضای هیئت مدیره و دبیرکل پیشین کانون صنفی معلمان ایران و نیز کنشگر و زندانی سیاسیای که به ۹ سال حبس، محکوم شد.[16] وی در اعتراض به وضعیت خود، در زندان، اعتصاب غذا کرد.[17]
• محمد حبیبی خوزانی؛ دارای گواهی‌نامهٔ کارشناسی ارشد در رشته علوم سیاسی، آموزگار، عضو هیئت مدیرهٔ کانون صنفی معلمان ایران و کنشگر سیاسی‌ای که به حکم دادگاه انقلاب، به ۷ سال و نیم حبس و ۷۴ ضربه شلاق و نیز انفصال از خدمت، محکوم شد.[18][19][20][21] وی با وجود شدت بیماری، از خدمات پزشکی، محروم شد.[22]
• هاشم خواستار؛ آموزگار، مهندس کشاورزی، عضو هیئت مدیرهٔ کانون صنفی معلمان مشهد و نیز زندانی سیاسی[23][24][25][26] و یکی از منتقدان سید علی خامنه‌ای است و در نامه‌ای سرگشاده، در خطاب به وی نوشت که شما «دنیای مردم ایران و خاورمیانه را جهنم کرده‌اید».[27][28][29]

وی پس از کسر حقوقش در سال ۸۸، در دادگاه انقلاب مشهد، به اتهام اقدام علیه امنیت ملی، به ۶ سال حبس و در دادگاه تجدید نظر، با ۲ سال حبس تعزیری، محکوم شد که بدون حتی یک روز مرخصی، دورهٔ دو سالهٔ زندان را در وکیل‌آباد گذراند و به دلیل افشاگری دربارهٔ وضعیت زندان، ۴۵ روز به حبسش افزوده شد.[30] او در ۳۱ تیر ۱۳۹۷ نیز در پی تجمع سکوت معلمان، به همراه برخی از معلمان، بازداشت شده و به بازداشتگاه پلیس امنیت، منتقل شد.

سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در راستای سرکوب مخالفانش، تلاش کرده که وی را مانند برخی از کنشگران عقیدتی و سیاسی و مدنی، بیمار روانی نشان دهد؛ در حالی که هیچ گونه پیشینهٔ بیماری روانی نداشته‌است.[31][32][33][34] هاشم خواستار در اعتراض به این رفتارهای خشونت‌آمیز در بیمارستان، دست به اعتصاب غذا زد. پزشکان مربوط از تجویز دارو برای وی خودداری کردند.[35]

او در ۱۳ بهمن ۱۳۹۸ به دلیل امضای بیانیه ۱۴ فعال سیاسی دربارهٔ استعفای خامنه‌ای، به ۱۶ سال زندان، سه سال تبعید به شهرستان نیک‌شهر و سه سال ممنوعیت خروج از کشور، محکوم شد.[36][37]

• محمد حسین سپهری؛ آموزگار، فعال سیاسی، دموکراسیخواه، یکی از امضا کنندگان بیانیه ۱۴ فعال سیاسی[38][39] و نیز زندانی سیاسی که در روز ۲۰ مرداد ۱۳۹۸، به دلیل امضای بیانیه ۱۴ فعال سیاسی بر ضد سید علی خامنه‌ای و نظام جمهوری اسلامی ایران، به دست مأموران امنیتی در مشهد، بازداشت شد.[40][41][42][43][44][45][46][47][48][49][50][51][52][53][54][55][56][57][58][59][60][61][62] وی در سال ۱۳۹۸ خورشیدی، به انفصال از خدمت (ممنوعیت شغلی) نیز دچار شد.ref>>«جلسه اول بازپرسی محمدحسین سپهری معلم ساکن مشهد برگزار شد». کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی.</ref>[63]

محمد حسین سپهری، مانند شمار قابل توجهی از زندانیان عقیدتی و سیاسی دیگر، به دلیل مرخصی نیافتن در دورهٔ دنیاگیری کروناویروس به کرونا دچار شد. وی در این مدت، در سلول انفرادی، حبس شده و از خدمات پزشکی و ارتباط تلفنی و نیز به دلیل افشاگری دربارهٔ انجام اعدام‌ها در زندان مرکزی مشهد (وکیل‌آباد)،[64] از دیدار با اعضای خانواده، محروم شد.[65][66][67][68][69]

وی در هنگام بازجویی، شکنجه شده و برخی از دندان‌هایش زیر ضربات مشت بازجو شکست. او در اعتراض به آزار خود در زندان، بیش از یک ماه، اعتصاب غذا کرد که همین مسئله، باعث انسداد روده‌اش شد.[70][71][72] و در زندان مرکزی (وکیل‌آباد) مشهد، زندانی شد.

خواهر وی یعنی فاطمه سپهری نیز در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۳۹۸، یکی از امضا کنندگان بیانیهٔ ۱۴ زن کنشگر درون ایران[73][74][75][76][77][78][79][80][81][82][83][84][85][86][87][88]

• اسماعیل عبدی؛ دبیر ریاضی، مربی و داور درجهٔ دو فدراسیون شطرنج، عضو هیئت مدیرهٔ کانون صنفی معلمان ایران و نیز کنشگر و زندانی سیاسی[89][90][91]

در ده سال گذشته، بارها بازداشت شده‌است که بار آخر، به ۱۰ سال زندان، محکوم شد.[92] او در زندان، به کرونا مبتلا شد. همچنین در اعتراض به وضعیت بدش در زندان، اعتصاب غذا کرد.[93]

• عبدالرضا قنبری؛ استاد دانشگاه، آموزگار، نویسنده، شاعر، منتقد ادبی و زندانی سیاسیای که در ابتدا به اعدام محکوم شد؛[94][95] ولی بعدها حکمش به ۱۵ سال حبس و تبعید، کاهش یافت.[96]
• عباس واحدیان شاهرودی؛ نویسنده، آموزگار، دموکراسیخواه، امضا کنندهٔ بیانیه ۱۴ فعال سیاسی عباس واحدیان شاهرودی، یکی از امضا کنندگان بیانیه ۱۴ فعال سیاسی و مدنی برای کناره‌گیری خامنه‌ای از حکومت و نیز گذار از نظام جمهوری اسلامی ایران است.[97][98][99][100][101][102] و نیز کنشگر و زندانی سیاسی،

وی در روز ۲۷ مرداد ۱۳۹۸، در مشهد، در پی یورش هشت مأمور امنیتی، با خشونت و با به‌کارگیری الفاظ رکیک و بدون ارائه حکم قضائی برای ورود به منزل، بازداشت شد و پس از تفتیش منزل، با ضرب و شتم در حضور همسر و فرزندانش، به مکان نامعلومی، منتقل گردید. وی ۴۵ روز از زندانش در سلول انفرادی، سپری شد.[103][104][105][106][107][108][109][110][111]

وی به حکم دادگاه انقلاب مشهد، به اتهام توهین به خمینی و خامنه‌ای، براندازی حکومت جمهوری اسلامی، تبلیغ علیه نظام، مصاحبه با رسانه‌های معاند نظام، تشویش اذهان عمومی، تشکیل گروه تلگرامی به قصد نشر اکاذیب و برهم زدن امنیت ملی، اجتماع و ارتباط با گروه‌های معاند نظام، به حبس طولانی، محکوم شد.[112]

در زندان، افزون بر سوء قصد به جان عباس واحدیان شاهرودی، به جان چند تن دیگر از امضا کنندگان بیانیه ۱۴ فعال سیاسی یعنی محمد حسین سپهری، رضا مهرگان و جواد لعل‌محمدی نیز از سوی رژیم جمهوری اسلامی، سوء قصد شد.[113] همچنین به دلیل مرخصی نیافتن در دورهٔ همه‌گیری جهانی کرونا (مانند زندانی سیاسی دیگر یعنی محمد حسین سپهری[114][115][116][117][118])، به کرونا دچار شد.[119][120][121]

همسرش یعنی شهلا جهان‌بین نیز در همان روز (یکشنبه ۲۷ مرداد ۱۳۹۸) بازداشت شد.[122]

1. جای معلم، زندان نیست.[123]
2. تبعیض، حق معلم نیست.[123]
3. نه به تبعیض، آری به عدالت.[123]
4. ما به تبعیض، اعتراض داریم.[123]
5. آموزش به زبان مادری، حق است.[123]
6. نه به خصوصی‌سازی آموزش.[123]
7. ما خواهان اجرای طرح رتبه‌بندی هستیم.[123]

• سازمان تربیتی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) در گزارشی، از حملات بر ضد دانشجویان، معلمان و استادان دانشگاه در ۳۲ کشور، از جمله، ایران انتقاد کرد.[135]
• مورگان اورتگاس، سخنگوی وقت وزارت خارجه آمریکا با نام بردن از هاشم خواستار و محمد حسین سپهری و چند تن دیگر، کیفر طولانی مدت آن‌ها را به دلیل «درخواست‌شان برای ایجاد تغییرات سیاسی»، محکوم کرد و خواستار آزادی فوری‌شان شد.[136][137][138][139]
• اتحادیه اروپا حکم اعدام فرزاد کمانگر را محکوم کرد.[140]

همچنین اعدام وی در درون و بیرون کشور، با مخالفت‌ها و واکنش‌های قابل توجهی، روبه‌رو شد.[141][142]

در واشینگتن، معترضان در برابر دفتر حفاظت منافع جمهوری اسلامی، تجمع کردند.[143]

فدراسیون جهانی اتحادیه‌های معلمان[144] نیز در بیانیه‌ای، روز اعدام فرزاد کمانگر را یک روز فاجعه‌آمیز برای معلمان، فعالان اتحادیه‌های کارگری و حقوق بشر نامید.[145] اتحادیه معلمان سوئد نیز با انتشار بیانیه‌ای اعدام فرزاد کمانگر را محکوم کرد.[146]

کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران در بیانیه‌ای اعدام وی و چند زندانی مربوط دیگر را محکوم و از آن به عنوان نشانهٔ گسترش ترور حکومتی یاد کرد.[147]

فهرست نام‌های برخی از آموزگاران، دبیران و استادان (دانشگاه) مخالف با نظام جمهوری اسلامی ایران (به ترتیب حروف الفبا):

• نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی ایران
• متهمان نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران
• نقض حقوق دانشجویان توسط جمهوری اسلامی ایران
• نقض حقوق اصناف و گروه‌ها توسط جمهوری اسلامی ایران