اعتصاب غذا

به عقیدهٔ برخی کارشناسان، با وجود نقش مثبت اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در جلب حمایت اجتماعی، گاه این خطر نیز وجود دارد که «عادی» شدن موضوع اعتصاب غذا در فضای مجازی، آن را در سطح افکار عمومی به امر پیش پا افتاده‌ای تنزل بدهد. به گفتهٔ این کارشناسان، اگر اعتصاب‌های غذا تکرار شود ولی صاحبان قدرت تحت فشار قرار نگیرند و ناچار به عقب‌نشینی نشوند، تأثیر این شکل مدنی اعتراض کم خواهد شد.[3]

یک اعتصاب غذا در واشینگتن دی. سی. به منظور جلب توجه جامعه جهانی به وضعیت مهاجران ایرانی در کمپ اشرف

طرفداران اعتصاب غذا معتقدند فردی که دست به اعتصاب غذا زده با گرسنگی دادن به خود، «مرگ» و «رنج» را که امری بسیار شخصی است، همگانی می‌کند و رنج او منبع انرژی برای حمایت‌کنندگان و ناظران می‌شود. به گفتهٔ آنها، فرد اعتصاب‌کننده که اغلب صدایش به جایی نمی‌رسد، با بر سر دست گرفتن جان خود، قادر می‌شود پیامی را برساند و بر صاحبان قدرت، اثر بگذارد.[3]

در فرهنگ اصطلاحات زندانیان ایران، اعتصاب غذا دو نوع است:[4]

اعتصاب غذا بسیار خطرناک است و ممکن است موجب بروز بیماری‌های دائمی و درمان‌ناپذیر گشته و در نهایت به مرگ فرد منجر شود، بنابراین باید آخرین حربه‌ای باشد که فرد برای بیان نظرش یا تحقق خواسته‌اش از آن استفاده می‌کند.

اثرات بهداشتی اعتصاب غذا (به غیر از ارادهٔ فرد) به مدت و نوع اعتصاب غذا بستگی دارد. باید توجه داشت که مرگ می‌تواند در هر لحظه از زمان اعتصاب غذا اتفاق بیفتد و این به میزان سلامت قبلی فرد و تطابق اندام‌های بدن با وضعیت جدید بستگی دارد.[1] طول اعتصاب غذا بستگی به میزان چربی بدن شخص، میزان سلامتی او و استراتژی‌اش دارد. اگر اعتصاب‌کننده از خوردن آب امتناع کند، بیش از یک هفته زنده نخواهد ماند. اگر مایعات، شکر یا نمک هم بخورد، مدت بسیار بیشتری می‌تواند زنده بماند. اگر اعتصاب‌کننده جز شکر و نمک، ویتامین هم مصرف نماید، این وضعیت دردناک او ممکن است تا ۳۰۰ روز نیز به طول انجامد.

در جریان اعتصاب غذا بدن در واقع «خود» را مصرف می‌کند. پس از حدود سه روز، کبد شروع به شکستن چربی‌های بدن می‌کند. بدن برای جبران این واکنش، متابولیسم خود را کُند می‌کند، ولی پس از حدود سه هفته ناگزیر می‌شود ماهیچه‌ها و اندام‌های حیاتی خود را برای کسب انرژی بکاود و مصرف کند. پوست بدن مومی شکل می‌شود، بدن از خود بویی ترش متصاعد می‌کند و نَفَس بوی شیرینی همچون بوی گلابی می‌گیرد. در نهایت مرگ شخص در پی بی‌آبی، تحلیل بدن و از کار افتادن دردناک اندام‌های درونی، و بیش از هر چیز کلیه‌ها و کبد فرا می‌رسد.[3]

• محمد نوری‌زاد؛ ۱۲۰ روز
• مهدی خزعلی؛ ۱۱۲ روز
• کسری نوری؛ ۹۰ روز[5]
• یحیی رحیمی و عباس سماکار؛ ۸۶ روز
• بابی ساندز؛ ۶۶ روز
• وحید صیادی نصیری؛ ۶۰ روز
• نسرین ستوده؛ ۴۹ روز[6]
• مهدی و حسین رجبیان؛ ۴۰ روز[7]
• ماهاتما گاندی؛ ۲۱ روز[8]
• راجه ناصر عباس جعفری؛ ۱۷ روز؛[9]
• جعفر پناهی؛ ۱۳ روز
• هدی صابر؛ ۱۰ روز
• سید موسی صدر؛ ۴ روز[10]
• محمد علی طاهری؛ ۱۶ بار اعتصاب غذا[11][12][13]
• آرش صادقی؛ ۳ بار اعتصاب غذا
• اعتصاب غذا نوروزی زندانیان سیاسی؛ سه روز

• اعتصاب
• بست‌نشینی