محمدتقی میرزا

محمدتقی میرزا ملقب به رکن‌الدوله شاهزاده قاجار و پسر سوم محمدشاه قاجار بود. محمدتقی میرزا مردی فعال و کاردان بود و به این سبب ناصرالدین‌شاه او را به حکومت‌های مهم از قبیل خراسان و فارس می‌فرستاد.[2]. او پدربزرگ مادری غلامحسین بنان نیز می‌باشد.

محمدتقی میرزا
رکن‌الدوله
محمدتقی میرزا رکن‌الدوله
سلطنتقاجار
زاده۱۲۱۹ خورشیدی
درگذشته۱۲۸۰ خورشیدی
فرزند(ان)علی‌نقی میرزا رکن‌الدوله
نصرالله میرزا رفعت‌الدوله
اسدالله میرزا جلال‌السلطنه
محمود میرزا ممتازالدوله
رضاقلی میرزا عدل‌الدوله
محمدرضا میرزا مظاهرالدوله
سلطان‌حسین میرزا اعظم‌الدوله
سلطان حسین میرزا عضدالسلطنه
شرافت‌السلطنه
عزیزالسلطنه
مکرم‌الدوله (همسر مهدی‌قلی‌خان مجدالدوله)[1]
نام کامل
محمدتقی میرزا
پدرمحمدشاه قاجار
مادرزینب‌خانم افشار ارومی
دین و مذهباسلام شیعه

زندگی
نگارهٔ رکن‌الدوله (اثر ابوتراب غفاری در حدود ۱۳۰۰ قمری)

او در ۱۲۳۵ هـ. ش به حکمرانی تهران منصوب شد و در ۱۲۴۵ هـ. ش رکن‌الدوله لقب یافت و به حکومت زنجان رفت. در سال ۱۲۵۱ هـ. ش باردیگر حکومت زنجان به وی سپرده شد و در ۱۲۵۵ هـ. ش به فرمانفرمایی خراسان منصوب شد. در ۱۲۵۹ ه. ش. بار دیگر به حکومت خراسان رفت و نیز به تولیت آستان قدس رضوی برگزیده شد ولی سال بعد با صدور فرمان حکومت آن ایالت برای میرزا حسین‌خان سپهسالار به تهران بازگشت. پس از وفات سپهسالار برای بار سوم والی خراسان شد و در همین هنگام بود که ناصرالدین شاه به خراسان سفر کرد.[3]

او در سال ۱۲۷۰ هـ. ش والی فارس شد ولی بر اثر اغتشاشاتی که در شیراز پیش آمد، او را عزل و میرزا حسینقلی‌خان نظام‌السلطنه مافی را به حکومت فارس برقرار کردند. رکن‌الدوله بار دیگر در ۱۲۷۲ هـ. ش به حکومت فارس منصوب شد. در این زمان شوریده شیرازی، شاعر معروف شیراز، به اشاره بزرگان شهر که آنان نیز به ظل‌السلطان پشتگرم بودند، اشعاری در هجو رکن‌الدوله می‌سرود.

درگذشت

رکن‌الدوله تا ۱۲۷۵ هـ. ش در حکومت فارس باقی بود. او یک سال بعد به فرمانفرمایی خراسان رسید و در این مقام باقی بود تا سال ۱۲۷۹ هـ. ش که درگذشت.[3]

پس از فوت رکن‌الدوله مظفرالدین‌شاه بازماندگان او را به تهران خواند و لقب رکن‌الدوله را در حق علی‌نقی میرزا فرزند ارشد محمدتقی میرزا برقرار ساخت.[4] نوادگان رکن‌الدوله پس از اجباری شدن انتخاب نام‌خانوادگی و حذف القاب توسط رضاشاه، نام‌خانوادگی «رکنی قاجار» را برگزیدند.[5]

غلامحسین بنان نوهٔ دختری رکن‌الدوله است.

منابع
  1. معیری، دوستعلی. ص۹۶
  2. معیری، دوستعلی. ص۱۸
  3. سعادت نوری، حسین. رکن‌الدوله‌ها. مجله وحید، شماره ۴۳ (تیر ۱۳۴۶): ۵۸۸–۵۹۱
  4. سعادت نوری، حسین. [رکن‌الدوله‌ها http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/11535/585/text]. مجله وحید، شماره ۴۳ (تیر ۱۳۴۶):۵۸۸–۵۹۱
  5. Rokni-Qajar (Kadjar) Genealogy. بازبینی در ۲۲ مرداد ۱۳۹۱.
  • معیری، دوستعلی (۱۳۶۱)، رجال عصر ناصری، تهران: نشر تاریخ ایران

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.