حسینقلی‌خان جهانسوز
حسینقلی‌خان جهانسوز ( ۱۱۶۴ (قمری) - ۱۱۹۱ (قمری) ) پسر دوم محمدحسن‌خان رئیس ایل قاجار، برادر آغامحمدخان و پدر فتحعلی‌شاه بود.
| حسینقلی‌خان جهانسوز | |
|---|---|
| جهانسوز | |
| زاده | ۱۱۶۴ (قمری) |
| درگذشته | ۱۱۹۱ (قمری) فندرسک از توابع گرگان |
| آرامگاه | |
| همسر(ان) | آسیه خانم |
| فرزند(ان) | فتحعلی‌شاه قاجار حسینقلی خان قاجار، موسی‌خان قاجار[1] |
| پدر | محمدحسن خان قاجار |
| دین و مذهب | اسلام شیعه |
پس از کشته شدن محمدحسن خان قاجار، حسینقلی‌خان و برادرش آغامحمدخان با دستور کریم‌خان زند به‌عنوان گروگان به شیراز برده شدند. کریم‌خان در سال ۱۱۸۲ (قمری) حکومت دامغان را به حسینقلی‌خان سپرد.[2]
شورش
حسینقلی خان در سال ۱۱۸۴ (قمری) زمانی که حاکم دامغان بود ،دست به شورش زد. در این که وی برای انتقام خون پدرش از حسن‌خان دولّو (بیگلربیگی استرآباد) شورش نمود یا برای نافرمانی از کریم خان مورد اختلاف است. نخستین حمله حسینقلی‌خان به حصار نمکه دامغان بود که در آن بسیاری را کشت و از همین رو به جهانسوز ملقب شد.سپس به جهت تعقیب حسن‌خان دولّو به مازندران لشکر کشید. کریم‌خان سپاهی را به فرماندهی زکی خان به آن خطه فرستاد؛ اما این سردار کاری از پیش نبرد چرا که حسینقلی خان پس از تحمل چندین شکست به میان ترکمانان گریخت.سرانجام با وساطت آغامحمدخان (که در شیراز به سر میبرد) بین حسینقلی‌خان و کریم‌خان صلح برقرار شد.[3]
مرگ
حسینقلی‌خان در سال ۱۱۹۱ (قمری) به دست یکی از غلامانش به قتل رسید و در گرگان مدفون شد. هنگامی که همسرش قصد زیارت عتبات را داشت، استخوان‌های او و محمدحسن‌خان ( پدرشوهرش ) را با خود به نجف برده و آنجا دفن کرد. اندکی پس از کشته شدن حسینقلی‌خان، پسرش به‌دنیا آمد که نام او را حسینقلی گذاشتند.
منابع
- حکیم‌الهی: کتاب از کورش تا پهلوی.