حسن جهان خانم

حُسن جهان خانم شاهزاده قاجار و دختر نامشروع فتحعلی شاه قاجار بود. او چندبار مستقلا حکومت کردستان را برعهده داشت و از معدود زنانی بود که در دوره قاجار به مسند حکومت رسیدند.[1]

حُسن جهان خانم
شاهزادهقاجاری
درگذشته۱۲۷۸ (قمری)
همسر
فرزند(ان)رضاقلی‌خان اردلان
غلامشاه‌خان اردلان
احمدخان
خانم‌خانم‌ها
عادله‌خانم
آغه‌خانم
پدرفتحعلی شاه قاجار
مادرسنبل باجی

حسن جهان خانم دختر بیست و یکم نامشروع فتحعلی شاه و مادرش سنبل باجی از زنان ازدواج موقت و غیر دائمی محبوب و محترم فتحعلی شاه و بزرگ شده در حرمسرا بود. او در سال ۱۲۳۲ هجری قمری به ازدواج خسروخان اردلان درآمد. این ازدواج به درخواست امان الله خان اردلان، پدر خسرو خان، صورت می گرفت که در نظر داشت با ایجاد بستگی مخصوص به خاندان سلطنتی، دست دشمنانش را از حکومت کردستان کوتاه کند [نیازمند منبع]. چهار سال بعد خسرو خان با دختردایی خود ماه شرف خانم ازدواج کرد.[1]

پس از درگذشت خسرو خان در سال ۱۲۵۰، پسر ارشدش رضاقلی خان (از حسن جهان خانم) به حکومت رسید و چون ده سال بیشتر نداشت، مادرش امور حکومت را در دست گرفت. حسن جهان خانم در حدود ده سال حکومت کردستان را در دست داشت. او سرانجام در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار در سال ۱۲۷۸ درگذشت.[1]

حسن جهان خانم شاعر بود و والیه تخلص می‌کرد. دیوانی از او برجای مانده‌است.[1] ابیات زیر نمونه‌ای از اشعار اوست:

بخشی از یک غزل:

دوش به میخانه داد، مژده غیبم سروشمنتظر فیض باش، غم مخور و می بنوش
پرتو حق آشکار از رخ زیبای دوستدیده بر آن جلوه دوز، چشم ز عالم بپوش
آیه رحمت ببین، جلوه یزدان نگریار درآمد به ناز، خیز و برآور خروش

یک رباعی:

به کوی دلبر آسایش نخواهد مردم عاقلخطرناک است این وادی، بلاخیز است این منزل
هوای وصل و سودای دو زلفت بر سر جانمزهی اندیشه باطل، زهی سودای بی حاصل

در اندوه ازدواج دوم خسرو خان سرود:[1]

واليه يار به اغيار چويار است و نديمرو بسوز از غم و با داغ دل خويش بساز

منابع

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.