علی‌اکبر قوام‌الملک شیرازی

علی‌اکبر قوام‌الملک شیرازی (زاده ۱۲۰۳ قمری، درگذشته ۱۲۸۲ قمری) دولت‌مرد دوره قاجار بود.

تصویر علی اکبرخان قوام الملک اثر صنیع‌الملک

قوام‌الملک پسر حاج ابراهیم کلانتر بود. در سال ۱۲۱۵ قمری کلانتر از صدارت برکنار شد و فتحعلی‌شاه دستور داد او و پسرانش کشته شوند. علی‌اکبر و برادرش حاج علی‌رضا به همراه برادر کوچکترشان فتح‌اله سه تن از پسران کلانتر بودند که به دلیل سن کم مورد عفو قرار گرفتند و جان به در بردند.

او پس از کشته شدن پدرش یازده سال در اصفهان بود و در سال ۱۲۲۶ قمری به منصب کلانتری شیراز دست یافت. در سال ۱۲۴۵ قمری در جریان سفر فتحعلی شاه به شیراز از سوی شاه به قوام‌الملک ملقب شد. پس از درگذشت فتحعلی‌شاه که حسین‌علی‌میرزا فرمانفرما در فارس خود را شاه خواند، قوام‌الملک با او همراهی نکرد و همین باعث محبوبیت بیشتر او نزد محمد شاه قاجار شد به گونه‌ای که تا دوران ناصرالدین‌شاه و حکومت مرادمیرزا حسام‌السلطنه قدرت و نفوذ قوام‌الملک در حال افزایش بود.

در سال ۱۲۷۵ قمری شورشی در شیراز ایجاد شد که بانی آن را قوام‌الملک می‌دانند. در پی این شورش قوام‌الملک در باغ نو زندانی شد و محکوم به پرداخت ده هزار تومان شد. وی سپس روانه تهران شد و برای همیشه از فارس خارج گشت. حاجی علی‌اکبر خان قوام‌الملک تا سال ۱۲۷۹ قمری در تهران بود تا در این سال متولی آستان قدس شد و لقب جنابی گرفت. وی در سال ۱۲۸۲ قمری در مشهد درگذشت.[1]

از آثار معروف قوام‌الملک در شیراز باغ نارنجستان است.

او پدر فتحعلی‌خان صاحب‌دیوان و میرزا حسنعلی نصیرالملک است.

منابع

قوام‌الملک، دانشنامه جهان اسلام

تولیت آستان قدس رضوی
صفوی	خواجه عتیق منشی (۹۱۶) • غیاث‌الدین محمد صدر خراسانی • خلیفه اسدالله اصفهانی (۹۶۲-۹۷۰) • امیرعبدالله شوشتری (۹۷۰-۹۷۱) • سید علی رضوی (۹۷۱-۹۷۴) • ابوالولی انجوی و میرزا عبدالله (به اتفاق یکدیگر به تولیت واجبی و سنتی انتخاب شدند) (۹۷۴-۹۸۱) • میرعلی مفضل استرآبادی (۹۸۱) • سید کمال‌الدین استرآبادی و ابوالقاسم اصفهانی (به اتفاق یکدیگر به تولیت واجبی و سنتی انتخاب شدند) • میر سید علی متولی (۹۶۶) • عبدالکریم متولی (۹۹۷) • قاضی سلطان متولی (۱۰۰۸-۱۰۲۶) • میرزا محسن رضوی (۱۰۲۶-۱۰۳۰) • ابوطالب رضوی (۱۰۳۱-۱۰۳۵) • میر محمدمؤمن حسینی موسوی (۱۰۳۷-۱۰۳۸) • محسن رضوی (۱۰۵۵) • محمدباقر رضوی (۱۰۵۵-۱۰۷۳) میرزا بدیع رضوی (۱۰۷۳-۱۰۷۷) • تقی‌الدین محمد رضوی (۱۰۷۷-۱۰۹۳) • محمدابراهیم رضوی (۱۰۹۴-۱۱۰۰) • میرزا عبدالمؤمن شهرستانی (۱۱۰۱) • میرزا داود متولی (۱۱۰۸-۱۱۳۳) • میرزا عبدالله حسینی (نائب التولیه میرزا داود متولی) (۱۱۲۲-۱۱۲۸) • میرزا محمدعلی حسینی (۱۱۲۸-۱۱۳۳) • شمس‌الدین محمد رضوی (۱۱۳۵)
دوره افشار	میر محمدتقی رضوی (۱۱۴۱-۱۱۴۲ق) • محمدابراهیم رضوی (۱۱۴۳-۱۱۴۷ و ۱۱۶۱-۱۱۶۳ق) • محمدرضا رضوی (۱۱۴۷-۱۱۵۳ق) • عبدالحی متولی (۱۱۵۳-۱۱۵۶ق) • سید محمد متولی (۱۱۵۶-۱۱۶۱ق) • داوود میرزا (۱۱۶۳ق) • محمدشریف الشریف(۱۱۶۶-۱۱۷۸ق) • سید علی متولی (۱۱۷۹-؟) • میرزا مهدی مجتهد (۱۱۹۲-؟)
دوره قاجار	میرزا موسی فراهانی (۱۲۴۷ق) • میرزا عبدالله خویی (۱۲۶۲-۱۲۶۴ق) • شیخ عبدالرحیم بروجردی (۱۲۶۶-۱۲۶۸ق) • میرزا عبدالباقی منجم‌باشی (۱۲۶۸-۱۲۷۰ق) • میرزا فضل‌الله نوری (۱۲۷۰-۱۲۷۲ق) • میرمحمدحسین عضدالملک قزوینی (۱۲۷۲-۱۲۷۷ق) • میرزا جعفر خان مشیرالدوله (۱۲۷۷-۱۲۸۱ق) • علی‌اکبر قوام‌الملک شیرازی (۱۲۸۱-۱۲۸۲ق) • میرمحمدحسین عضدالملک قزوینی (۱۲۸۲-۱۲۸۳ق) • میرزا محمدخان سپهسالار (۱۲۸۳-۱۲۸۴ق) • میرزا محمد مجدالملک (۱۲۸۴-۱۲۸۵ق) • میرزا محمدحسین دبیرالملک (۱۲۸۵-۱۲۸۷ق) • میرزا ابوالقاسم معین‌الملک (۱۲۸۷-۱۲۸۸ق) • سیف‌الدوله (۱۲۸۸-۱۲۹۰ق) • میرزا سعیدخان مؤتمن‌الملک (۱۲۹۰-۱۲۹۷ق) • شاهزاده محمدتقی میرزا (۱۲۹۷ق) • میرزاحسین‌خان سپهسالار (۱۲۹۷ق) • شاهزاده محمدتقی میرزا (۱۲۹۸) • عبدالوهاب‌خان آصف‌الدوله (۱۳۰۱-۱۳۰۳ق) • شاهزاده فیروز میرزا (۱۳۰۳ق) • میرزا محمدعلی صدرالممالک (۱۳۰۳-۱۳۰۶ق) • شاهزاده محمدتقی میرزا (۱۳۰۶-۱۳۰۸ق) • فتحعلی‌خان صاحب‌دیوان (۱۳۰۸-۱۳۱۱ق) • شاهزاده ابوالفتح میرزا مویدالدوله (۱۳۱۱-۱۳۱۳ق) • میرزا محمدعلی صدرالممالک (۱۳۱۳-۱۳۱۴ق) • حسین‌خان آصف‌الدوله (۱۳۱۴-۱۳۱۵ق) • میرزا محمود خان مدیرالدوله (۱۳۱۵-۱۳۱۶ق) • میرزا محمدرضا صدیق‌الدوله نوری (۱۳۱۶-۱۳۱۹ق) • شاهزاده سلطان‌حسین میرزا نیرالدوله (۱۳۱۹ق) • میرزا ابوالقاسم نصیرالملک شیرازی (۱۳۱۹-۱۳۲۰ق) • شاهزاده مهدی‌قلی میرزا سهام‌الملک (۱۳۲۰-۱۳۲۲ق) • غلامرضاخان آصف‌الدوله (۱۳۲۲-۱۳۲۳ق) • میرزا کاظم‌ امام‌جمعه تبریزی (۱۳۲۳-۱۳۲۶ق) • میرزا محمدشفیع صدرالممالک (۱۳۲۶-۱۳۲۹ق) • میرزا مرتضی قلی‌ طباطبایی (۱۳۲۹-۱۳۳۴ق) • سید جواد ظهیرالاسلام (۱۳۳۴-۱۳۳۶ق) • میرزا مرتضی قلی طباطبایی (۱۳۳۶-۱۳۳۸ق) • سید جواد ظهیرالاسلام (۱۳۳۸-۱۳۴۰ق) • میرزا مرتضی قلی طباطبایی (۱۳۴۰-۱۳۴۱ق) • میرزا محمدعلی قائم‌مقام التولیه (۱۳۴۱ق) • میرزا مرتضی قلی طباطبایی (۱۳۰۳ش)
پهلوی	محمدولی اسدی (فروردین ۱۳۰۵ - ۲ آذر ۱۳۱۴) • فتح‌الله پاکروان (۳ آذر ۱۳۱۴ - دی ۱۳۲۰) • علی منصور (دی ۱۳۲۰ - بهمن ۱۳۲۴) • ناصر اعتمادی (اسفند ۱۳۲۴ - مرداد ۱۳۲۵) • غلامحسین اشرفی (مرداد ۱۳۲۵ - بهمن ۱۳۲۶) • محمود بدر (اسفند ۱۳۲۶-فروردین ۱۳۳۰) • مصطفی‌قلی رام (فروردین ۱۳۳۰-خرداد ۱۳۳۰) • سید جلال‌الدین طهرانی (۱۹ خرداد ۱۳۳۰-۱۷ بهمن ۱۳۳۱) • علی معتمدی (فروردین ۱۳۳۲-۱۷ فروردین ۱۳۳۴) • سید فخرالدین شادمان (خرداد ۱۳۳۴ - فروردین ۱۳۳۸) • محمد مهران (اردیبهشت ۱۳۳۸ - دی ۱۳۴۰) • سید جلال‌الدین طهرانی (۱۷ دی ۱۳۴۰ - ۱۴ فروردین ۱۳۴۲) • سید محمدصادق امیرعزیزی (۲۹ اردیبهشت ۱۳۴۲ - مهر ۱۳۴۴) • نادر باتمانقلیچ (مهر ۱۳۴۴ - خرداد ۱۳۴۶) • باقر پیرنیا (خرداد ۱۳۴۶ - شهریور ۱۳۵۰) • حسن زاهدی (مهر ۱۳۵۰ - ۲۱ اردیبهشت ۱۳۵۳) • عبدالعظیم ولیان (۱۳۵۳-۱۳۵۷ش) • سید حسن سراج حجازی (۶ شهریور ۱۳۵۷ - ۲۱ آبان ۱۳۵۷) • سید محمدصادق امیرعزیزی (۲۱ آبان ۱۳۵۷ - ۱۴ دی ۱۳۵۷)
جمهوری اسلامی	عباس واعظ طبسی (۱۳۵۹-۱۳۹۴) • سید ابراهیم رئیسی (۱۳۹۴-۱۳۹۸) • احمد مروی (۱۳۹۸-)

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.