عزیر

عزیر (به عربی: عُزَیر) شخصیتی است که در قرآن، در آیه ۳۰ سوره توبه ذکر شده است، که بیان می‌شود او توسط یهودیان به عنوان «پسرِ خدا» مورد تقدیس قرار گرفته است. عزیر در غالب اوقات با عزرا در کتاب مقدس همسان دانسته می‌شود. تاریخ‌دانان امروزی این ارجاع را ارجاعی «توضیح‌ناپذیر یا سردرگم‌کننده»[پانویس 1] وصف می‌کنند، از آن جا که چنین دیدگاه‌هایی در منابع یهودی یافت نشده است.[1][2] محققان اسلامی ارجاع قرآنی را به طُرُق گوناگونی تفسیر کرده اند، و برخی توجیه می‌آورند که این ارجاع به گروه بخصوصی از یهودیان اشاره دارد.[3]

مکانی که به لحاظ سنتی به عنوان مقره عزیر توصیف می‌شود، در العزیر نزدیک بصره

عُزِیر (به معنی «یاری») نام یکی از شخصیت‌هایی است که در قرآن نامش ذکر شده‌است. قرآن صراحتاً او را یک پیامبر ندانسته‌است، ولی بسیاری از مفسران بر اساس احادیث، او را یکی از پیامبران می‌دانند. قرآن بیان می‌دارد که گروهی از یهود عُزیر را پسر خدا دانسته و کافر شدند.[4] برخی مفسرین معتقدند این گروه از یهود که عزیر را پسر خدا می‌دانسته‌اند در یمن سکونت داشته‌اند.[5]

بنا به روایت قرآن، شخصی که برخی آن را عزیر دانسته‌اند، در زمان ویرانی شهری که برخی مفسرین آن را بیت‌المقدس دانسته‌اند؛ به خواب رفت و پس از صدسال زنده شد، در حالی که رنگ خوراک و نوشیدنی او تغییر نکرده بود.[6] زمانی که عزیر از خواب برخاسته بود، شهر قدس بازسازی شده بود.

بسیاری معتقدند عزیر مأخوذ از کلمه عبری عزرا می‌باشد، که یکی از پیامبران یهودیان است. برخی از روایات عزرا را برادر عزیر دانسته‌اند.[7] برخی از پژوهشگران هم عزیر را نه عزرا(Ezra)، بلکه عزاریا(Azariah) می‌دانند.[8]