سامرا

سامِرا (به عربی: سامَرّاء) (دگرگون‌شده ی: سُرَّ مَن رَأیٰ؛ به معنای: شاد شد هر که آن را دید) شهری در میانهٔ عراق، در استان صلاح‌الدین؛ در کرانهٔ دجله، ۱۲۵ کیلومتری شمال بغداد جای گرفته‌است. در سال ۸۳۶م به دستور خلیفهٔ عباسی معتصم بالله بنیان نهاده شد تا به‌جای بغداد پایتخت شود.[1]

مختصات: ۳۴°۱۱′۵۹″ شمالی ۴۳°۵۳′۰۰″ شرقی
برای دیگر کاربردها، سامرا (ابهام‌زدایی) را ببینید.
سامرا
سامرا

۳۴٫۲۰°شمالی ۴۳٫۸۸°شرقی / 34.20; 43.88

اطلاعات کلی
نام رسمی :سامرا
کشور :عراق
استان :

صلاح‌الدین

نام محلی : سامَرّة
نام‌های قدیمی : «سُرَّمن رَآی»
سال شهرشدن : ۲۲۱ هـ \ ۸۳۵م
مردم
جمعیت۳۰۰٬۰۰۰
زبان‌های گفتاری:عربی (عربی عراقی)
مذهب:اهل سنت ۷۰% شیعه ۳۰%

مسجد جامع سامرا و مسجد و حرم عسکریین دو بنای بنام در سامرا است.

سامرا بین مسلمانان اهمیت مذهبی دارد. این شهر یکی از شهرهای مذهبی عراق به‌شمار می‌رود، آرامگاه دو تن از امامان شیعه حسن عسکری و علی نقی در آنجا قرار دارد. علاوه بر اینکه آرامگاه دو تن از امامان شیعه آنجاست، شیعیان معتقدند که مهدی موعود نیز در این شهر زاده شده‌است. مسجد جامع سامرا یکی از بناهای مهم این شهر می‌باشد که منارهٔ آن شهرت ویژه‌ای دارد.

تاریخچه
سامرا
اطلاعات اثر
مکان عراق
نوعفرهنگی
معیار ثبتii, iii, iv
شمارهٔ ثبت276
منطقهآسیا و اقیانوس آرام
تاریخچه
تاریخچهٔ ثبت۲۰۰۷ (طی نشست نامشخص)
† منطقهٔ بر پایهٔ دسته‌بندی یونسکو

معتصم بالله خلیفهٔ عباسی (خلافت از ۲۱۸ قمری) دستور ساختن شهر را داد و پس از اتمام به آنجا نقل مکان کرد. بدین ترتیب پایتخت خلافت از شهر بغداد به سامرا منتقل شد. این شهر به نام سازنده آن عسکر المعتصم نیز نامیده می‌شد. لقب عسکری حسن عسکری امام یازدهم شیعه برگرفته از این نام است.

بابک خرمدین، رهبر جنبش سرخ جامگان برضد اشغالگری اعراب پس از حمله مسلمانان به ایران، در ۱۸ دی سال ۲۳۶ به دستور معتصم بالله کشته‌شد. ابتدا دست و پای وی را به‌تدریج قطع کردند. سپس جنازه‌اش را در شهر سامرا بر سر دار کشیدند.[2]

تا سال ۲۵۶ ه. هشت خلیفه از این شهر حکمرانی و خلافت نمودند. در این سال المعتمد علی اللَّه عباسی بار دیگر به بغداد بازگشت و آنجا را پایتخت خلافت قرار داد. سامرا طی مدت سه دهه پایتختی، توسعه فراوانی یافت و تعداد زیادی از کاخ‌ها و تفریح‌گاه‌ها و مساجد در این شهر ساخته شد.[3] سامرا در سال ۲۲۷ هجری، که معتصم مرد، به قدری آباد بود که در شکوه و جلال کاخ‌ها و زیبایی ابنیه با بغداد رقابت می‌کرد. شکوه و جلال سامرا تا زمانی پایید که خلفای عباسی انجا را مقر خلافت خود قرار داده بودند. پس از بازگشت آنان به بغداد شکوه و جلال و عظمت سامرا به پایان رسید و آن کاخ‌ها یکی پس از دیگری رو به ویرانی نهاد. [4]

زیارتگاه‌ها

آرامگاه علی بن محمد هادی، امام دهم شیعه (تاریخ درگذشت: سال ۲۵۴ ه) و امام یازدهم، حسن بن علی عسکری (تاریخ درگذشت: ۲۶۰ ه) از زیارتگاه‌های شهر امروزی سامرا است. نخستین ساختمان بر آرامگاه آنان، از قرن چهارم هجری است که تاکنون همواره تجدید و ترمیم شده و توسعه یافته‌است. این آرامگاه دارای گنبدی‌است که یکی از بزرگ‌ترین گنبدها در جهان اسلام است، محیط این گنبدِ طلاییِ عظیم، ۶۸ متر است که در آن ۷۲ هزار کاشی طلا به کار رفته‌است. در دو سمت این گنبد دو گلدسته طلایی قرار دارد که هر یک دارای ۳۶ متر طول است.[3]

حرم امام حسن عسکری و امام هادی از پیشوایان شیعه

انفجارهای ۲۰۰۶

در فوریه سال ۲۰۰۶ در یک اقدام تروریستی، ضریح امامان علی الهادی و حسن العسکری در سامرای عراق توسط القاعده منفجر و بخش مهمی از گنبد و بارگاه آن ویران شد. این اقدام تروریستی منجر به ازدحام بیشتر اهل تشیع به بارگاه امامین شریفین شده که حتی مسیر 15 کیلومتری آن را پیاده‌روی انجام میدهند.[5]

موقعیت جغرافیایی
نقشهٔ موقعیت جغرافیایی شهر سامرا

جستارهای وابسته

پانویس
  1. بعلبکی، منیر (۱۹۸۰). «Samarra'». دانشنامه المورد (به عربی). ۸. بیروت: دارالعلم للملایین. ص. ۲۰۷. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)
  2. «روزی که بابک خرمدین کشته شد». تاریخ ایرانیان در این روز. ۱ فروردین ۱۳۸. دریافت‌شده در دی ۱۳۸۶. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید=،|تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  3. قمی، محمدرضا: اماکن زیارتی و سیاحتی عراق. ویراستار علی ورسه‌ای: [تهران]: نشر مشعر، ۱۳۷۹. ص: ۷۰.
  4. لسترینج، گای (۱۳۹۳). جغرافیای تاریخی سرزمین های خلافت شرقی. تهران: علمی و فرهنگی. صص. ۶۰ و ۶۱. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۴۵-۱۰۵-۸.
  5. Iraqi blast damages Shia shrine

منابع
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ سامرا موجود است.
  • «خورشید مغرب»، ص ۲۱
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.