ژاله علو

شوکت علو مشهور به ژاله علو (زادهٔ ۱۴ مرداد[1] ۱۳۰۶ در تهران) شاعر، گوینده رادیو، صداپیشه و هنرپیشه تئاتر، سینما و تلویزیون اهل ایران است.[2]

ژاله علو
اختتامیۀ هفتۀ بزرگداشت تئاتر، ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۸
زادهٔ۱۴ مرداد ۱۳۰۶ ‏(۹۳ سال)
تهران، ایران
ملیتایرانی
دیگر نام‌هاشوکت علو
پیشههنرپیشه تئاتر، رادیو، سینما و تلویزیون، گوینده رادیو و دوبلور
سال‌های فعالیت۱۳۲۷ تا کنون
همسر(ها)نصرت‌الله محتشم (سابق)
ایرج رزمجو (سابق)

ژاله علو از پیشکسوتان عرصه بازیگری و گویندگی است. او از برگزیدگان هشتمین همایش چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۹ می‌باشد.[3]

زندگی‌نامه

ژاله با نام اصلی شوکت علو در سال ۱۳۰۶ در کوچه شریعت، واقع در محله سنگلج تهران به دنیا آمد. پدرش ارتشی و پدربزرگ وی (علوالسلطنه) از خوشنویسان دوران قاجار بود. او در کودکی آثار ادبی ادیبان ایرانی همچون حافظ و سعدی و مولانا را فرا گرفت. در نوجوانی عضو چند انجمن ادبی و گروه شعرخوانی بود و همین فعالیت‌ها موجبات راهیابی وی به رادیو و گویندگی در آن را در سال ۱۳۲۷، مهیا کرد.[2]

ژاله علو فارغ‌التحصیل دانشسرای مقدماتی تهران سال ۱۳۲۶ و همچنین فارغ‌التحصیل هنرستان هنرپیشگی تهران سال ۱۳۲۹ است.[2]

فعالیت هنری

نخستین فعالیت‌های هنری وی از سال ۱۳۲۷ با گویندگی زنده در رادیو و اعلام برنامه‌ها، شامل می‌شود. سپس وی به اجرای نمایش‌های رادیویی پرداخت و از پایه‌گذاران برنامه «داستان شب» بود. اولین نمایشنامه‌ای که به‌طور زنده برای «داستان شب» کار کرد، «دختر خورشید» نام داشت که نصرت‌الله محتشم آن را کارگردانی کرد. اجراهای موزیکال وی در رادیو، وی را بر آن داشت که نام هنری «ژاله» را برای خود برگزیند.

سال ۱۳۲۷ در «طوفان زندگی» به کارگردانی علی دریابیگی، به ایفای نقش پرداخت.[2] پس از بازی در «زندانی امیر» و «واریته بهاری» وارد عرصه تئاتر شد و نخستین اجرای خود را در سال ۱۳۲۸، در یکی از نمایش‌های هنریک استپانیان به نام «ماری مادلن» در «تئاتر فردوسی» تجربه کرد و فعالیت گسترده‌ای را در این زمینه آغاز کرد. آخرین اجرای تئاتر خود را در سال ۱۳۳۷ و در نمایشی به نام «توپاز»، به کارگردانی نصرت‌الله محتشم، انجام داد.

به پیشنهاد اسماعیل کوشان، نقش اول فیلم «افسونگر» را با آنکه نقش منفی بود، پذیرفت و ۳ هزار تومان دستمزد گرفت. او تا اواخر دهه سی خورشیدی ایفا گر نقش‌های اصلی بود اما به تدریج به شمایل مادر در سینمای ایران بدل شد.

ژاله علو فعالیت در دوبله را از سال ۱۳۳۱ در استودیو «پارس فیلم» و با گویندگی به‌جای دلکش در فیلم «مادر» کاری از اسماعیل کوشان آغاز کرد و پس از آن در فیلم‌های زیادی به‌جای ستارگان معروف سینمای جهان حرف زده‌است. او آغازگر دوبلهٔ کارتون در ایران بود و دوبلهٔ بسیاری از کارتون‌های والت دیسنی، مانند «زیبای خفته» و «گربه‌های اشرافی» به سرپرستی وی انجام شده‌است.

وی بعد از انقلاب، بازی در تلویزیون را با مجموعهٔ «امیرکبیر» آغاز کرد. آخرین حضور تلویزیونی اش مجموعهٔ «مختارنامه» بود.

شاخص‌ترین آثار ژاله علو در سالهای بعد از انقلاب، یکی مدیریت دوبلاژ سریال محبوب «سالهای دور از خانه» و دیگری، هنرنمایی در مجموعهٔ تلویزیونی «روزی روزگاری» در نقش زن ایلیاتی مقتدری به‌نام خاله لیلا بود که مورد استقبال قرار گرفت.

کارنامهٔ هنری

سینمایی

تلویزیونی
سالنامسمتکارگردانتوضیحات
۱۳۸۳–۱۳۹۰مختارنامهبازیگرداوود میرباقری
۱۳۸۷–۱۳۹۰مستند ساکن صحرای سکوت
۱۳۸۲–۱۳۸۷شیخ بهاییبازیگرشهرام اسدی
۱۳۸۵ساعت شنیبازیگربهرام بهرامیان
۱۳۸۵روز رفتنبازیگرجواد افشار
۱۳۸۳–۱۳۸۴مشق عشقبازیگربهرام بهرامیاندر سال ۱۳۸۴ از شبکه ۱ پخش شد.
۱۳۷۸–۱۳۸۱روشن‌تر از خاموشیبازیگرحسن فتحیشبکه ۱
۱۳۷۷–۱۳۸۱تفنگ سرپربازیگرامرالله احمدجو
۱۳۷۹مسافر ریبازیگرداوود میرباقریشبکه ۱
این سریال، یک نسخه سینمایی هم دارد.
۱۳۷۹آی آدم‌هابازیگرمحمد حسین‌پور
جهان خادم		برنامه کودک و نوجوان شبکه ۲
۱۳۷۸یکی بود، یکی نبودبازیگرجواد ارشاد
۱۳۷۷–۱۳۷۸روزهای زندگیبازیگرسیروس مقدمدر سال ۱۳۷۹ از شبکه ۳ پخش شد.
۱۳۷۷–۱۳۷۸بگذار آفتاب برآیدبازیگر مهمانحسین مختاری
۱۳۷۷چشم‌به‌راهبازیگراصغر فرهادیشبکه تهران
کارگردان تلویزیونی: «مهتاج نجومی»
۱۳۷۵پیگرد[4]بازیگراردشیر طلوعیشبکهٔ ۱
به سفارش وزارت کشور و پرونده‌های موجود در ادارهٔ آگاهی
۱۳۷۵قائم‌مقام فراهانیبازیگرمحمدرضا ورزیتهیه شده برای سیمای آذری شبکه جهانی سحر[5]
۱۳۷۵زیر چتر خورشیدبازیگربهمن زرین‌پورشبکه ۲
۱۳۷۴بی‌بی‌یونبازیگرحسین پناهیشبکه ۱
۱۳۷۰–۱۳۷۴این خانه دور استبازیگرمسعود رسام
بیژن بیرنگ		شبکه ۲
۱۳۷۳آوای فاختهبازیگربهمن زرین‌پورشبکه ۱
۱۳۷۲سنگ و شیشه[6]بازیگرجمشید حیدریشبکه ۲
۱۳۷۲سرزمین من و نقابدارانبازیگرمرتضی جعفریشبکه ۱
۱۳۷۲تاریخ روابط ایران و انگلیسبازیگرمرتضی جعفریشبکه ۱
۱۳۷۲باغ گیلاسصداپیشهمجید بهشتیدوبله به‌جای «نیکو خردمند»
۱۳۷۰–۱۳۷۱روزی روزگاریبازیگرامرالله احمدجوشبکه ۱
۱۳۷۰نقاشی با خطوط سادهراویمیترا عبدیبرنامه کودک و نوجوان شبکه ۱
۱۳۷۰وزیرمختاربازیگرسعید نیک‌پور
۱۳۶۷گالش‌های مادربزرگبازیگربهمن زرین‌پوردر نوروز ۱۳۶۸ پخش شد.
۱۳۶۷بخش چهار جراحیبازیگرمسعود فروتن
۱۳۶۷اسناد کهنه، تاریخ نو[7]بازیگرنادر ابراهیمیشبکه ۱
۱۳۶۵–۱۳۶۶گرگ‌هابازیگرداوود میرباقریشبکه ۱
۱۳۶۳–۱۳۶۴امیرکبیربازیگرسعید نیک‌پورشبکه ۱

تئاترها
  • ماری مادلن
  • در سایهٔ حرم
  • سوگلی حرمسرا
  • دزد ناشی
  • سرباز فداکار
  • شاه صفی
  • در زوایای حرم
  • جاسوسه
  • شعله
  • لبخند مرموز
  • آغا محمد خان قاجار
  • تو مال منی
  • تلافی
  • قهرمان
  • میهمانان سمج
  • توپاز
  • رقص زمین (فقط صدا)

دوبله‌


مدیریت دوبلاژ:

جوایز (نمونه‌ها)
  • تندیس افتخار برای یک عمر فعالیت سینمایی از سوی خانهٔ سینمای ایران (۱۳۸۲)
  • تقدیرنامه برای یک عمر فعالیت هنری و تأثیر فرهنگی از انجمن بازیگران سینمای ایران
  • لوح تقدیر به عنوان کارگردان برتر از ششمین جشنوارهٔ بین‌المللی برنامه‌های رادیویی
  • لوح تقدیر و جایزهٔ بهترین کارگردانی برای نمایشنامهٔ رادیویی «یک اتفاق ساده» در جشنوارهٔ بین‌المللی برنامه‌های رادیویی (۱۳۸۵)
  • معرفی به عنوان چهرهٔ ماندگار (۱۳۸۹)
  • لوح تقدیر و هدیۀ کمیسیون ملی یونسکو در ایران به پاس یک عمر فعالیت هنری.[11][12]


پانویس
  1. «از جشن تولد ۹۰ سالگی ژاله علو تا چند داستان دیگر». همشهری آنلاین. ۱۵ مرداد ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۱۱.
  2. «ژاله علو». semnan.irib.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۱۱.
  3. «برگزیدگان هشتمین همایش چهره‌های ماندگار». مشرق نیوز. ۲۸ آبان ۱۳۸۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۱۱.
  4. ماهنامهٔ سینمایی فیلم، سال چهاردهم، شماره ۱۹۱، صفحهٔ ۴۵، مرداد ۷۵
  5. «دربارهٔ سریال قائم‌مقام فراهانی». پایگاه اطلاع‌رسانی شبکه جهانی سحر. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ دسامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۶ تیر ۱۳۹۳.
  6. ماهنامهٔ سینمایی فیلم، سال یازدهم، شمارهٔ ۱۴۸، صفحهٔ ۲۵، آبان ۷۲
  7. ماهنامهٔ سینمایی فیلم، سال ششم، شمارهٔ ۷۲، دی‌ماه ۶۷، صفحهٔ ۱۱
  8. «مادر سینمای ایران 88 ساله شد». عصر ایران. ۱۳۹۴-۰۱-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۰۲.
  9. «مادر سینمای ایران 88 ساله شد». آفتاب نیوز. ۱۳۹۴-۰۱-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۰۲.
  10. «لحظه‌هایی از گویندگی ژاله علو با یادی از «اوشین» + فیلم». ایسنا. ۲۰۲۰-۱۲-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۲-۰۲.
  11. «در جشنواره فیلم کوتاه «سلفی ۲۰»؛ تقدیرنامه کمیسیون ملی یونسکو به ژالو علو اهدا شد». کمیسیون ملی یونسکو ایران. ۲۰۲۰-۱۱-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۳۰.
  12. «اهدای تقدیرنامه یونسکو به ژاله علو». خبرآنلاین. ۲۰۲۰-۱۱-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۳۰.

منابع

پیوند به بیرون
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ژاله علو موجود است.
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به ژاله علو در ویکی‌گفتاورد موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.