مهدی رجبعلی‌پور

مهدی رجبعلی‌پور (زادهٔ ۱۶ خرداد ماه ۱۳۲۴، کرمان) ریاضی دان، عضو پیوستهٔ فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران و برگزیده به‌عنوان چهرهٔ ماندگار عرصهٔ ریاضیات در نخستین همایش چهره‌های ماندگار سال ۱۳۸۰ است.[1]

مهدی رجبعلی پور
زادهٔ۱۶ خرداد ۱۳۲۴
محل زندگیکانادا، ایران
ملیتایرانی
محل تحصیلدانشگاه تهران (لیسانس)، دانشگاه شیراز (فوق لیسانس)، دانشگاه تورنتو (دکترا)
شناخته‌شده برایعضو ارشد مرکز بین المللی فیزیک نظری عبدالسلام، استاد نمونه کشور در سال ۱۳۷۱، چهره ماندگار در عرصه ریاضیات در نخستین جشنواره چهره های ماندگار
همسر(ها)بتول باقری (۱۳۹۱-۱۳۴۸)، نجمه نخعی زاده ( -۱۳۹۳)
فرزندانبهاره، گلدیس، بهمن، دینا
پیشینه علمی
رشته(های) فعالیتریاضیات
محل کاردانشگاه باهنر کرمان

تحصیلات

مهدی رجبعلی پور از سال ۱۳۳۰ تا ۱۳۴۱ تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در کرمان و سال ۱۳۴۱ راا در تهران گذراند. در سال ۱۳۴۲ تحصیلات خود را در رشته ریاضیات در بخش ریاضی دانشکده علوم دانشگاه تهران آغاز کرد و در سال ۱۳۴۵ لیسانس خود را از این دانشگاه دریافت کرد.[2]

در سال ۱۳۴۵ تحصیلات خود را در مقطع فوق لیسانس در بخش ریاضی دانشگاه شیراز (پهلوی سابق) آغاز کرد و در سال ۱۳۴۷ موفق به اخذ فوق لیسانس از این دانشگاه شد و تا سال ۱۳۴۹ در همان دانشگاه تدریس کرد. رجبعلی پور در سال ۱۳۴۹ با دریافت بورس تحصیلی به کانادا رفت و در سال ۱۳۵۲ از بخش ریاضی دانشگاه تورنتو موفق به اخذ دکترای ریاضی شد.[3]

مهدی رجبعلی پور در مورد تحصیل و ترس و جذبش به ریاضیات می گوید: «چون از ۵ سالگی به مکتب رفتم مشکلی با دروس فارسی و عربی و غیره نداشتم. تنها حساب بود که دلهره من از آن تا کلاس هفتم ادامه داشت (در کلاس دوم بدجوری ترکه خوردم، در کلاس چهارم تجدید شدم و حتی در تجدیدی با ارفاق قبول شدم). جبر کلاس هشتم مرا مجذوب ریاضیات کرد به طوری که تمام مسائل حساب سال های قبل را به طریق جبری حل کردم و به کمک آن به راز راه حل های عامرانه معلمان پی بردم.[4]

تدریس

مهدی رجبعلی پور از سال ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۹ در دانشگاه شیراز (پهلوی سابق) به عنوان کمک مربی و مربی ریاضی مشغول تدریس بود. پس از اخذ دکترای ریاضی، از سال ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۵ در دانشگاه دالهاوزی کانادا به عنوان محقق و مدرس ریاضی مشغول به کار بود. سپس به ایران بازگشت و از سال ۱۳۵۵ تا سال۱۳۶۲ به عنوان استادیار و دانشیار در دانشگاه رضاشاه کبیر (دانشگاه مازندران) بابلسر مشغول تدریس بود. در سال ۱۳۶۲ به دانشگاه شهید باهنر کرمان مشغول به تدریس شد و تا مرتبه استادی ارتقا یافت.[5]

مهدی رجبعلی پور علاوه بر ریاضیات به فیزیک نظری نیز علاقمند است. وی در دانشگاههای شیراز، دالهاوزی، مازندران، و کرمان به تدریس دروس مختلف مربوط به رشته تخصصی خود از جمله دروس زیر پرداخته است:

ریاضیات عمومی، آمار، و معادلات دیفرانسیل در دانشگاه شیراز،

نظریه اندازه و انتگرال، ریاضی عمومی، معادلات دیفرانسیل با مشتقات جزئی ، و ریاضی عمومی ریاضیات مهندسی در دانشگاه دالهاوزی کانادا،

توپولوژی ، توابع مختلط، آنالیز ریاضی ، آنالیز تابعی ، آنالیز حقیقی ، آنالیز مختلط در دانشگاههای مازندران، صنعتی شریف و شهید بهشتی،

نظریه اعداد، آنالیز ریاضی، جبر خطی، تاریخ ریاضی، نظریه اعداد، بررسی کتب درسی (کارشناسی )، آنالیز تابعی، آنالیز تابعی کاربردی، آنالیز حقیقی، مباحثی در نظریه اندازه و انتگرال، نظریه عملگرها، عملگرهای دیفرانسیلی، آنالیز هارمونیک، آنالیز خطی، و منطق کوانتمی (کارشناسی ارشد) در دانشگاه کرمان.[5]

فعالیت های اداری و اجتماعی

مهدی رجبعلی پور تاکنون در فعالیت های مختلف اداری و اجتماعی در ارتباط با رشته تخصصی خود شرکت داشته است: وی عضو پیوسته فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی است و هم اکنون معاون پژوهشی مؤسسه آموزش عالی عرفان کرمان؛  عضو وابسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی؛  عضو هیئت تحریریه مجلات مختلف ریاضی در ایران؛ عضو انجمن دوستداران قبه سبز کرمان و خزانه دار خانه ریاضیات کرمان است. وی از سال ۱۳۸۳ تاکنون عضو هیئت امنای دانشگاه باهنر کرمان است. او از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۳ رئیس انجمن ریاضی ایران؛ از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۹ رئیس دانشکده علوم دانشگاه کرمان؛ از سال ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۰ رئیس مرکز پژوهشی ریاضی ماهانی؛ از سال ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۵ معاون پژوهشی مرکز بین المللی علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی؛ از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۰ معاون پژوهشی دانشگاه کرمان؛ از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۱ سردبیر بولتن انجمن ریاضی ایران بوده است. وی همچنین از سال ۱۳۶۲ تا سال ۱۳۹۱ به عنوان عضو هیئت تحریریه بولتن انجمن ریاضی ایران، نشر ریاضی، مجله علوم پایه جمهوری اسلامی ایران فعالیت داشته است.[3]

جایزه مهدی رجبعلی پور

با توجه به نقش مهدی رجبعلی پور در ریاضیات ایران، به ویژه در زمینه جبر خطی و کاربردهای آن، در سال ۱۳۹۰ انجمن ریاضی ایران برای تجلیل از وی جایزه ای را به نام مهدی رجبعلی پور تصویب کرد. این جایزه دوسالانه است و در یکی از سمینارهای جبر خطی و کاربردهای آن یا استثنائا در یکی از کنفرانس های سالانه انجمن ریاضی به فرد یا افرادی که واجد شرایط باشند اهدا می شود.[6][7][8][9]

مقالات

مهدی رجبعلی پور از سال ۱۳۵۲ تا سال ۲۰۲۱ مقالات متعددی در ژورنالها و کنفرانس های داخلی و بین المللی به چاپ رسانده است، از جمله ۸۷ مقاله در ژورنالهای بین المللی و ۱۳ مقاله در کنفرانس های بین المللی.[10][11]

زندگی شخصی

مهدی رجبعلی پور در سال ۱۳۴۸ با بتول باقری (۱۳۹۱-۱۳۳۰) ازدواج کرد. آنها صاحب چهار فرزند به نام های بهاره ( -۱۳۵۲)، گلدیس ( -۱۳۵۶)، بهمن ( -۱۳۵۸)، و دینا (۱۳۹۴-۱۳۶۰) هستند.[12] دينا رجبعلي پور اواخر فروردين ماه سال ۱۳۹۴ درگذشت.[13]

در سال ۱۳۷۹ شمسی یا ۲۰۰۰ میلادی که از طرف اتحادیه جهانی ریاضی، سال جهانی ریاضیات اعلام شد، با همت بتول باقری و مهدی رجبعلی پور «خانه ریاضیات کرمان» با هدف ترویج ریاضی و عمومی کردن ریاضی تأسیس شد.[14] بتول باقری در سال ۱۳۹۰، برنده اولین جایزه «همگانی سازی ریاضیات» از طرف خانه ریاضیات کرمان شد و به دلیل زحماتش در تشکیل و تداوم حیات خانه ریاضیات کرمان، به او لقب «مادر خانه ریاضیات کرمان» داده شد.[15] بتول باقری در سال ۱۳۹۱ به دلیل ابتلا به سرطان درگذشت.[16]

پانویس

  1. «INFO». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۷ ژوئن ۲۰۱۲.
  2. vista. «دکتر مهدی رجبعلی پور». ویستا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۹.
  3. «خبرنامه 41 فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران». www.ias.ac.ir. زمستان ۱۳۹۰. صص. ۲۴–۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۰.
  4. «مهدی رجبعلی پور». ensani.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۰۴.
  5. «معرفی مشاهیر رجبعلي پور، مهدي». web.archive.org. ۲۰۱۲-۱۰-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۹.
  6. فرزامی، نویسنده: (۲۰۱۹-۰۷-۱۴). «آیین نامه جوایز در ریاضی». فدیکا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۰.
  7. «جایزه مهدی رجبعلی پور – انجمن ریاضی ایران». دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۰.
  8. «عضو هیأت علمی دانشگاه گیلان برنده جایزه دکتر مهدی رجبعلی پور شد». guilan.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۰.
  9. «جایزه مهدی رجبعلی پور». معاونت پژوهش و فناوری. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۰.
  10. «Mehdi Radjabalipour». ۲۰۲۱-۰۵-۲۹.
  11. «Magiran | جستجوی مطالب مجلات». www.magiran.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۳۰.
  12. به یاد بتول باقری، بنیان گذار خانه ریاضی کرمان, retrieved 2021-06-01
  13. «استاندار كرمان در آيين يادبود فرزند پروفسور رجبعلي پور شركت كرد - ایرنا». www.irna.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۰۱.
  14. «مراسم گرامیداشت دهه ریاضیات و یاد بود پروفسور مریم میرزاخانی نابغه ایرانی». uk.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۰۱.
  15. https://www.roshdmag.ir/Roshdmag_content/media/article/7216.pdf
  16. به یاد بتول باقری، بنیان گذار خانه ریاضی کرمان, retrieved 2021-06-01


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.