حزب اجتماعیون اعتدالیون

فرقه اجتماعیون اعتدالیون که به اعتدالیون نیز مشهور بودند، یکی از دو جناح مهم سیاسی دورهٔ مشروطه است. این جناح، که در مقابل جناح عامیون قرار داشت، طرفدار تغییرات آهسته و مخالف اقدامات تندروانه و رادیکال بود.[9]

فرقه اجتماعیون اعتدالیون
رهبرمورد مناقشه
رهبر پارلمانیسید محمدصادق طباطبایی
بنیان‌گذاری۱۲۸۸
انحلال و برچینش۱۲۹۷
پسینفرقه اصلاح‌طلبان[1]
روزنامهمجلس[2]
وقت[3]
مرام سیاسیاعتدال[4]
Gradualism[5]
محافظه‌کاری[6]
پادشاهی مشروطه[7]
دیناسلام[8]
جنبش مشروطه
عده‌ای از اعضای گروه فوج نجات تبریز.
سال ۱۹۰۹ میلادی.
شاهان قاجار
نام
دورهٔ پادشاهی

۱۱۷۵–۱۱۶۱
۱۲۱۳–۱۱۷۶
۱۲۲۶–۱۲۱۳
۱۲۷۵–۱۲۲۶
۱۲۸۵–۱۲۷۵
۱۲۸۸–۱۲۸۵

۱۳۰۴–۱۲۸۸

رهبران حزب اعتدالیون مرتضی‌قلی نائینی، سید محمدصادق طباطبایی (پسر سید محمد طباطبائی) و علیمحمد دولت‌آبادی (برادر کوچک‌تر یحیی دولت‌آبادی) بودند. بسیاری از کسبه و اصناف که پیرو سید عبدالله بهبهانی بودند از اعتدالیون طرفداری می‌کردند و این سخن اتهام‌آمیز آن‌ها را پذیرفتند که عقاید و مرام حزب دموکرات با اصول و مبانی دین تطبیق نمی‌کند. خطرات حزب دموکرات در مورد تفکیک دین از دولت، بارها و بارها از جانب اعتدالیون مطرح می‌شد تا این مدعا اثبات شود که دموکراتها دشمن روحانیت هستند. حتی ستارخان و باقرخان قهرمانان تبریز که با آن شور و هیجان در تبریز به روحانیون محافظه کار انجمن اسلامیه یورش برده بودند، وقتی در تهران مستقر شدند از اعتدالیون هواداری کردند.

در مجلس دوم مشروطه، عبدالحسین‌میرزا فرمانفرما و عین‌الدوله نیز با این حزب ائتلاف نمودند؛ بنابراین مجموع نمایندگان اعتدالی در این مجلس به ۳۶ تن در برابر ۲۸ نفر عامیون رسید. سایر اعضای اصلی این حزب سپهدار اعظم تنکابنی، سردار محیی، سید عبدالله طباطبایی و ابوالقاسم ناصرالملک بودند.[10]

اعضاء

پانویس
  1. آبراهامیان، ایران بین دو انقلاب، ۱۵۰.
  2. Ettehadieh, “Political parties”, Encyclopædia Iranica.
  3. Ettehadieh, “Political parties”, Encyclopædia Iranica.
  4. Ettehadieh, “Political parties”, Encyclopædia Iranica.
  5. Katouzian, State and Society in Iran, 57.
  6. Cronin, Reformers and Revolutionaries in Modern Iran, 71.
  7. آبراهامیان، ایران بین دو انقلاب، ۱۳۳.
  8. Ettehadieh, “Political parties”, Encyclopædia Iranica.
  9. ملک الشعرابهار (۱۳۵۷–۱۳۷۱)، تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، تهران: امیرکبیر، ص. ۸
  10. ملک الشعرابهار (۱۳۵۷–۱۳۷۱)، تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، تهران: امیرکبیر، ص. ۸ و ۹

منابع
  • بهار، محمدتقی (۱۳۵۷)، تاریخ مختصر احزاب سیاسی، تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی
  • کسروی، احمد. انقلاب مشروطه ایران.
  • کسروی، احمد. تاریخ هجده‌ساله آذربایجان.
  • سفری، محمدعلی. مشروطه‌سازان.
  • آجودانی، ماشاالله. مشروطه ایرانی.
  • تاریخ بیداری ایرانیان.
  • آبراهامیان، یرواند (۱۳۷۷). ایران بین دو انقلاب. ترجمهٔ احمد گل‌محمدی؛ محمدابراهیم فتاحی ولیلایی. تهران: نشر نی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۱۲-۳۶۳-۵.
  • Cronin, Stephanie (2013). Reformers and Revolutionaries in Modern Iran: New Perspectives on the Iranian Left. Abingdon, Oxon: Routledge. ISBN 1134328907.
  • Ettehadieh, Mansoureh (1992). "CONSTITUTIONAL REVOLUTION v. Political parties of the constitutional period". In Yarshater, Ehsan. Encyclopædia Iranica. VI/2. New York City: Bibliotheca Persica Press. pp. 199–202.
  • Katouzian, Homa (2006). State and Society in Iran: The Eclipse of the Qajars and the Emergence of the Pahlavis. London: I.B.Tauris. ISBN 1845112725.

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.