حزب کارگران سوسیالیست ایران
حزب کارگران سوسیالیست ایران یک حزب تروتسکیستی در ایران بود که پس از انقلاب ۱۳۵۷، در داخل ایران با این نام فعالیت داشت.
حزب کارگران سوسیالیست ایران | |
|---|---|
 Emblem of Socialist Worker’s Party of Iran | |
| رهبر | بابک زهرایی |
| بنیان‌گذاری | ۱۳۵۷، ۱۹۷۹ |
| روزنامه | کارگر، کارگر سوسیالیست |
| مرام سیاسی | کمونیسم تروتسکیسم انترناسیونالیسم |
پیشینه
در بهمن ۱۳۵۷ از وحدت دو گروه سیاسی تروتسکیسی حزب کارگران سوسیالیست ایران به وجود آمد. این دو گروه عبارت بودند از: گروه اروپا و گروه ستار.
اعضای گروه اروپا، جمعی از دانشجویان ایرانی مقیم انگلستان، فرانسه و چند کشور اروپایی دیگر بودند که عمدتاً تحت تأثیر انقلاب کوبا، جنگ ویتنام و مبارزات جنبش دانشجوئی در طی سال های دهه ۱۹۷۰ به فعالیت سیاسی روی آورده بودند و در کنفدراسیون دانشجویان ایرانی علیه دیکتاتوری شاه فعالیت می کردند.
برخلاف جریانان سیاسی غالب در بین جوانان با تمایلات چپ در آن سال ها یعنی استالینیسم، مائوئیسم و خروسچفیسم آنان به لحاظ سیاسی به گرایش تروتسکیسم روی آوردند. گروه به لحاظ نظری مصوبات نخستین چهار کنگره کمینترن (بین اللملل سوم)، مواضع تروتسکی و اپوزیسیون چپ حزب کمونیست شوروی و برنامه انتقالی برای انقلاب سوسیالیستی تروتسکی را راهنما خود جهت تدارک ایجاد یک حزب انقلابی- کارگری در ایران قرار داد. گروه به عنوان انترناسیونالیست در سطح جهانی، به بین‌الملل چهارم پیوست و اعضایش در کشورهای مختلف با بخش های بین‌الملل چهارم در آن در کشورها همکاری می کردند. در فاصله سال های ۱۳۵۳ - ۱۳۵۹ گروه یک نشریه ی تئوریک- سیاسی به نام کندوکاو، درلندن و سپس در تهران منتشر می کرد.
در همان سال های شکل گیری سیاسی گروه در اروپا، عده ای از دانشجویان ایرانی در ایالات متحده امریکا، تحت تأثیر حزب کارگران سوسیالیست آمریکا، که بخش بین‌الملل چهارم در آن کشور بود، به تروتسکیسم جلب شدند. آنان زیر عنوان انجمن ستار به دور نشریه پیام دانشجو خود را متشکل ساختند.
در جریان انقلاب ایران اعضای دو گروه فعالیت های خودرا به ایران منتقل کرده و در جریان کنگره وحدت تشکیل حزب کارگران سوسیالیست ایران اعلام می شود و نشریه کارگر را منتشر می کند.
پس از انقلاب ۱۳۵۷
فعالیت های حزب در دفاع از حقوق دمکراتیک زنان، خلق عرب، بیکاران و زحمتکشان در خوزستان تأثیر بسیاری بر اذهان عمومی مردم منطقه گذاشت و موجب نگرانی شدید رژیم شد. فعالین حزب در خوزستان، به خصوص در اهواز، مورد حملات پی در پی رژیم قرار گرفتند. سرانجام رژیم ۱۵ تن از اعضاء حزب در اهواز را دستگیر کرد و برای آن ها حکم اعدام صادر کرد. با کاراز تبلیغاتی گسترده ای که حزب برای آزادی آنان به راه انداخت رژیم زیر فشارهای بین‌المللی ناگزیر شد پس از ۹ ماه آنان را از زندان آزاد کند [1]. در سایر شهرها نیز فروشندگان نشریه کارگر مورد اذیت و آزار عاملین رژیم قرار گرفتند. حملات روزمره و فشارهای مداوم رژیم علیه اعضای حزب، گرایش فرصت طلبانه ی مماشات با رژیم خمینی را در درون حزب تقویت کرد. آن خط فرصت طلبانه عمدتاً از سوی رهبران گروه انجمن ستار سابق مطرح می شد.
انشعاب
سرانجام پس از شش ماه فعالیت، اعضای گروه سابق انجمن ستار از حزب انشعاب کردند و پس از مدتی نام حزب کارگران انقلابی را برای تشکیلات خود انتخاب کردند. نشریه کارگر داوطلبانه متوقف شد و سردبیر آن به دنبال اخذ اجازه رسمی از دولت جمهوری اسلامی روانه شد و پس از چندماه با کسب اجازه رسمی با انتشار دوره دوم کاملاً در خدمت رژیم درآمد. این گروه چند سالی به فعالیت سازشکارانه با رژیم اسلامی ادامه داد و سرانجام خود را منحل کرد.
پس از انشعاب در حزب، جناح مبارز با حفظ نام حزب کارگران سوسیالیست در شرایط سخت غیرقانونی بودن نشریات چه باید کرد، کارگر ، کارگر سوسیالیست ، نظم کارگر را منتشر می‌کند و با ایجاد انتشارات طلیعه به ترجمه و انتشار آثار مارکسیستی می پردازد.
در طی سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۲حزب با جناح سوسیالیست انقلابی سازمان فدائیان خلق (اقلیت) ارتباط برقرار می کند که در پی سرکوب سازمان اقلیت، این رابطه از بین می رود [2].
به دنبال سرکوب خونین چپ توسط رژیم در سال ۱۳۶۲ گروه از هم پاشید. تنی چند از بقایای گروه در پناهندگی در پاریس در فاصله سال‌های ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۸ به انتشار نشریه سوسیالیزم و انقلاب پرداختند.
حزب در رابطه با انقلاب ایران در سال ۱۳۶۴ قطعنامه ای با عنوان انقلاب و ضد انقلاب در ایران اتخاذ کرد. این سند پس از ارائه ترازنامه ی انقلاب و نقش نیروهای چپ در آن نوشته به ترسیم چسم انداز برای آتیه جنبش چپ ایران می پردازد [3].
منابع
پیوند به بیرون
- کارزار بین‌المللی برای آزادی اعضای حزب
- «نسخه آرشیو شده» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱ دسامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۷.
- «نسخه آرشیو شده» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱ دسامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۷.